Yeşilay'dan Çarpıcı Uyarı: Gençlerin Yüzde 62'si 18 Yaşından Önce Sigara İçmeye Başlıyor!

“Bağımlılığın Masum Tarafı Yok”

Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç, raporun tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, bağımlılığın hiçbir türünün küçümsenmemesi gerektiğini vurguladı. Sigaranın toplumda normalleştirilmiş bir davranış gibi algılanmasının büyük bir tehlike olduğunu belirten Dinç, tütün ürünlerinin ölümcül sonuçlar doğurduğunu hatırlattı.

Dünyada her yıl 8 milyon, Türkiye’de ise 100 binin üzerinde kişinin tütün nedeniyle hayatını kaybettiğini söyledi. Akciğer kanserinden ölümlerin yüzde 85’inin sigaraya bağlı olduğunu ifade eden Dinç, “Tütün bağımlılığı ne hafif ne masum bir alışkanlık. Bu, dünyanın en normalleştirilmiş ölüm nedeni,” dedi.

“Elektronik Sigara Gençleri Hedef Alıyor”

Raporda dikkat çeken bir başka nokta ise yeni nesil nikotin ürünlerinin özellikle gençler üzerindeki etkisi oldu. Elektronik sigaranın “daha az zararlı” olduğuna dair yaygın algıların gerçeği yansıtmadığını belirten Dinç, bu cihazların tasarım ve pazarlama tekniklerinin çocukları sigaraya yaklaştırdığı uyarısında bulundu.

Renkli ambalajlar, aroma çeşitleri, sosyal medya reklamları ve agresif kampanyaların elektronik sigarayı gençler için bir cazibe unsuru haline getirdiğini söyleyen Dinç, “Bu ürünler sigarayı bırakmaya değil, sigaraya başlamaya götürüyor,” ifadelerini kullandı.

Dinç; tütün ürünlerinin vitrinlerde görünürlüğünün tamamen yasaklanması, okul ve yurt çevrelerinde en az 100 metre mesafe kuralının zorunlu hale getirilmesi, dijital mecralarda tanıtımların daha sıkı denetlenmesi gerektiğini de belirtti.

“Bağımlılık Bir Beyin Hastalığıdır”

Yeşilay Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Muhammed Tayyib Kadak, bağımlılıkla mücadelede psikolojik desteğin önemine vurgu yaptı. YEDAM’ın ücretsiz ve gizlilik esaslı hizmet sunduğunu hatırlatan Kadak, bağımlılığın bir irade sorunu değil, beyin hastalığı olduğunu söyledi.

Toplumun sigara bağımlılığı konusundaki duyarsızlığına dikkat çekerek, YEDAM’a başvuranların yalnızca yüzde 7’sinin sigara kullanımını ciddi bir problem olarak gördüğünü açıkladı. Bu durumun sigaranın toplum tarafından ne ölçüde normalleştirildiğini gösterdiğini belirtti.

Elektronik sigaralarda kullanılan tatlandırıcıların ve görsel tasarımların 18 yaş altı için özel bir risk alanı oluşturduğunu ifade eden Kadak, bu ürünlerin de geleneksel sigaralarla aynı bağımlılık mekanizmasına sahip olduğunun altını çizdi.

“Sigaraya Başlama Yaşı 17’nin Altına Düştü”

“Türkiye Tütün Raporu 2025”in verilerine göre:

• YEDAM’a başvuranların sigaraya başlama yaş ortalaması 16,91.

• Erkeklerde bu yaş 16,14.

• Kadınlarda ise 18,11.

• Erkeklerin yüzde 68,6’sı, kadınların yüzde 54,2’si 18 yaşından önce sigaraya başlıyor.

Rapora göre sigara kullanan bireylerin ortalama kullanım süresi 23 yıl, günlük ortalama tüketim ise 22 adet.

YEDAM verileri, sigara bırakma girişimlerinin çoğunun bir yıldan kısa sürdüğünü gösteriyor. Ancak psikososyal destek ile ilaç tedavisi birlikte uygulandığında bırakma başarısının belirgin biçimde arttığı tespit edildi.

İlk takip görüşmesinde danışanların yüzde 64,5’i sigara içmeyi bırakmış durumda. Bir yıllık takip sonunda bu oran yüzde 84,8’e yükseliyor.

“40-50 Yaş Aralığı Tedaviye Daha Çok Başvuruyor”

Raporda yer alan verilere göre:

• Tedaviye başvuranların yüzde 24,7’si 40–50 yaş aralığında.

• Başvuranların yüzde 60,8’i erkek, yüzde 39,2’si kadın.

• Sigara bırakma tedavisine en çok evli kişilerin başvurduğu bildiriliyor.

• Yükseköğrenim mezunlarının sigarayı bırakma başarısı daha yüksek.

Türkiye genelinde tütün kullanımını azaltmaya yönelik çalışmaların yoğunlaşması gerektiği vurgulanarak, özellikle çocukları ve gençleri hedef alan bilinçlendirme programlarının artırılması çağrısı yapıldı.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım