Yapay Zeka Yüz Kaslarındaki Gizli İşaretlerle Depresyonu Ortaya Çıkarıyor

Waseda Üniversitesi’nden Çarpıcı Araştırma

Araştırmayı yürüten ekip, Japonya’daki Waseda Üniversitesi’nden Doçent Eriko Sugimori liderliğinde çalıştı. Sugimori, ruh sağlığına dair küçük ipuçlarının yüz ifadelerinde kendini gösterdiğini ve yapay zekânın bu ipuçlarını yakalayabileceğini belirtti. Çalışma kapsamında, 64 lisans öğrencisinden kısa tanıtım videoları çekildi. Katılımcıların yüz hareketleri, yüz kaslarını anlık olarak takip eden “OpenFace 2.0” adlı yapay zekâ sistemi ile incelendi. Analizlerde, depresif belirtiler gösteren öğrencilerde iç kaş kaldırma, üst göz kapağı kaldırma, dudak germe ve ağız açma gibi hareketlerin daha sık görüldüğü ortaya çıktı.

Eşik Altı Depresyonun Görünmeyen Yüzü

Çalışmada dikkat çeken bulgulardan biri de “eşik altı depresyon” olarak adlandırılan, majör depresyona göre daha hafif ancak yine de bireylerin hayatını etkileyen belirtiler oldu. Bu hafif düzeydeki depresif semptomlar, yüz kaslarındaki mikro hareketlerle güçlü bir ilişki gösterdi. Araştırmacılar, depresyonda yüz ifadelerinin tamamen olumsuzlaşmadığını, daha çok olumlu ifadelerin azaldığını tespit etti. Yani bireyler doğrudan mutsuz görünmeseler bile, sevimlilik, samimiyet ve doğallık gibi olumlu özellikleri yüz ifadelerinde daha az sergileyebiliyor.

Sosyal Algı Üzerinde Etkili Sonuçlar

Araştırmada, başka bir öğrenci grubuna bu videolar izletilerek katılımcılar hakkında değerlendirme yapmaları istendi. Depresif semptomlar bildiren öğrenciler, diğerlerine kıyasla daha az arkadaş canlısı, daha az ifade dolu ve daha az sevimli olarak nitelendirildi. Bu sonuçlar, yapay zekâ analizleri ile elde edilen verilerle örtüştü. Bu bulgu, depresyonun yalnızca kişinin içsel bir deneyimi olmadığını, aynı zamanda sosyal algıyı da doğrudan etkileyebildiğini gözler önüne serdi.

Klinik Uygulamalar İçin Umut Verici Ancak Temkinli

Uzmanlar, bu yeni teknolojinin okul, üniversite ve işyerlerinde ruh sağlığı taramalarında kullanılabileceğini düşünüyor. Ancak, araştırmacılar sistemin henüz klinik uygulamalara hazır olmadığının altını çiziyor. Veri güvenliği, veri yanlılığı ve insan empatisinin eksikliği gibi tartışmalar da devam ediyor. İngiltere’de Ulusal Sağlık Servisi (NHS), yapay zekâ teknolojilerinin sağlık hizmetlerine entegrasyonunu artırmaya yönelik planlar yaparken, aynı zamanda gençleri yapay zekâ sohbet robotlarını terapi yerine kullanmamaları konusunda uyardı.

Sağlık Sisteminde Yapay Zekâ Tartışmaları

Birleşik Krallık’ta yaşlı bireylerde erken hastalık belirtilerini tespit eden yapay zekâ uygulamalarının hastane yatışlarını yarıya indirdiği ve günlük 1,5 milyon sterlin tasarruf sağladığı belirtiliyor. Buna karşın, ruh sağlığı gibi hassas alanlarda yapay zekânın rolü hâlâ tartışmalı. İngiltere hükümeti, önümüzdeki 10 yıl içinde NHS’yi yapay zekâ destekli dünyanın en gelişmiş sağlık sistemlerinden biri haline getirmeyi hedeflediğini duyurdu. Bu gelişmeler, yapay zekânın sağlık hizmetlerinde devrim yaratabileceğini gösterse de, etik ve güvenlik tartışmaları sürecek gibi görünüyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım