Uzun Kovid'in Etkileri Parkinson ve Felç Belirtilerine Benziyor

Kovid Sonrası Kalıcı Sağlık Sorunları

Koronavirüs enfeksiyonunu atlatan milyonlarca kişi, aylar hatta yıllar boyunca süren çeşitli sağlık sorunlarıyla mücadele etmeye devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) “uzun Kovid” olarak tanımladığı bu tablo, yalnızca geçici bir halsizlikten ibaret değil. Yeni araştırmalara göre, uzun Kovid hastalarının yaşadığı semptomlar, Parkinson veya felç geçirmiş kişilerde görülen yetiyitimi düzeylerine benzerlik gösteriyor.

Yorgunluk, bilinç bulanıklığı, nefes darlığı ve günlük aktivitelerde ciddi zorlanmalar, uzun Kovid’in en belirgin etkileri arasında yer alıyor. Bu durum, hastaların yaşam kalitesinde gözle görülür bir düşüşe yol açıyor.

Avustralya’da Yapılan Araştırmadan Çarpıcı Bulgular

Australian Journal of Primary Health adlı akademik dergide yayımlanan bir çalışma, uzun Kovid’in toplumsal etkilerini daha net ortaya koydu. 2020 ile 2022 yılları arasında Kovid-19 geçirmiş ve DSÖ’nün uzun Kovid tanımına uyan 121 yetişkin üzerinde yapılan araştırmada, katılımcılara yaşam kaliteleri ve günlük işlevlerini ölçmeye yönelik kapsamlı anketler uygulandı.

Sonuçlar, katılımcıların yüzde 86’sının günlük aktivitelerde “klinik olarak önemli” seviyede zorluk yaşadığını gösterdi. DSÖ Yetiyitimi Değerlendirme Çizelgesi ve Kısa Form Sağlık Anketi sonuçlarına göre, bu bireylerin yetiyitimi düzeyi, genel nüfusun yüzde 98’inden daha yüksek çıktı.

Araştırmacılar, bu bulguların uzun Kovid’in yalnızca bireysel değil, aynı zamanda toplumsal bir sağlık sorunu olduğuna işaret ettiğini belirtiyor.

Günlük Hayatta Kalıcı Zorluklar

Çalışmaya katılan bireylerin büyük çoğunluğu, bir zamanlar doğal kabul ettikleri aktivitelerde bile ciddi sıkıntılar yaşadıklarını aktardı. Alışveriş yapmak, merdiven çıkmak, işe gitmek veya ev işleriyle uğraşmak gibi sıradan görevlerin bile zorlayıcı hale geldiği ifade edildi.

Özellikle yorgunluk ve zihinsel bulanıklık, hastaların sosyal hayatlarını ve iş yaşamlarını olumsuz etkiliyor. Bazı kişiler, işlerine geri dönmekte zorlandıklarını, bazıları ise temel günlük görevlerini yerine getirebilmek için yakınlarının desteğine ihtiyaç duyduklarını belirtti.

Risk Faktörleri ve Daha Ağır Tablo

Bilim insanları, uzun Kovid’in herkeste aynı şiddette görülmediğini ancak önceden başka hastalıkları olan kişilerde etkilerinin daha ağır seyrettiğini açıkladı. Kalp-damar rahatsızlıkları, solunum yolu hastalıkları veya bağışıklık sistemini etkileyen sorunlara sahip kişilerde uzun Kovid semptomlarının daha şiddetli ve kalıcı olduğu vurgulandı.

Ayrıca, bu hastalığın sadece fiziksel değil, psikolojik etkiler de yarattığına dikkat çekiliyor. Uzun süren sağlık sorunları, depresyon ve anksiyete gibi ruhsal rahatsızlıkların da tetikleyicisi olabiliyor.

Daha Fazla Destek ve Rehabilitasyon Gerekiyor

Araştırmacılar, uzun Kovid hastalarının yaşam kalitesini artırabilmek için daha fazla sağlık hizmeti ve rehabilitasyon programına ihtiyaç duyulduğunu ifade ediyor. Özellikle yorgunluğun yönetilmesi, nefes darlığının azaltılması ve günlük aktivitelerin daha kolay hale gelmesi için hedeflenmiş desteklerin geliştirilmesi gerektiği belirtiliyor.

Uzmanlar, bu alanda uzun vadeli araştırmalara ihtiyaç olduğunu da vurguluyor. Çünkü uzun Kovid’in yıllar içinde sağlık sistemine getireceği yük, yalnızca bireysel tedavi süreçleriyle sınırlı kalmayacak; aynı zamanda iş gücü kaybı ve ekonomik etkiler de yaratacak.

Küresel Sağlık Politikalarına Yön Verecek Bulgular

Bilim insanları, bu bulguların sadece Avustralya için değil, dünya genelindeki sağlık politikaları için de yol gösterici olduğunu ifade ediyor. Uzun Kovid’in yarattığı yetiyitimi düzeyinin Parkinson ve felç gibi ağır rahatsızlıklarla kıyaslanması, bu hastalığın ciddiyetini gözler önüne seriyor.

Sağlık otoriteleri, önümüzdeki süreçte uzun Kovid’i daha kapsamlı biçimde ele alarak hem tedavi hem de sosyal destek mekanizmalarını güçlendirmeyi planlıyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım