Türkiye-İngiltere'den Savunma Sanayisinde Dönüm Noktası: Eurofighter Typhoon Anlaşması

 Görüşmelerin ve Anlaşmanın İçeriği
Türkiye ile Birleşik Krallık arasında savunma iş birliği alanında yeni bir sayfa açıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İngiltere Başbakanı Keir Starmer tarafından imzalanan anlaşma çerçevesinde, Türkiye’nin “Eurofighter Typhoon” savaş uçaklarını tedarik etmesine yönelik uygulama düzenlemeleri heyetlerarası görüşmelerle tamamlandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan bu mutabakatı “iki yakın müttefik arasındaki stratejik ilişkilerin yeni bir nişanesi” olarak değerlendirdi. Anlaşmanın, muhtemel müşterek savunma sanayii projelerine de kapı aralayacağı belirtiliyor.

 Ekonomik ve Endüstriyel Boyutu
Anlaşma yalnızca uçak satın alımı olarak değil, aynı zamanda endüstriyel iş birliği anlamında da önemli. İngiltere’deki savunma sanayii üretim hattını destekleyecek şekilde, üretici konsorsiyumun Türkiye ile çalışmaya başlaması bekleniyor. Ayrıca, Türkiye tarafından serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesi, üçüncü ülkelerde ortak yatırım imkanlarının değerlendirilmesi ve enerji ile savunma sanayi alanlarında yeni ortaklıklar kurulması gibi ekonomik adımlar konuşuluyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, İngiltere’nin Türkiye’nin en büyük ticaret ve yatırım ortaklarından biri olduğuna dikkat çekerek, ticaret hacmimizi 30 milyar dolardan 40 milyar dolara çıkarma hedefinin kararlılıkla sürdüğünü vurguladı.

 Savunma Stratejisi ve Hava Gücü Modernizasyonu
Türkiye’nin hava gücünü modernize etme yönündeki hamleleri, bu anlaşmayla somutlaşıyor. Türkiye’nin elindeki görece eski uçak filoları göz önüne alındığında, Eurofighter Typhoon gibi ileri teknoloji uçaklara yönelik bu adım, stratejik açıdan dikkat çekiyor. Geçmişte Türkiye’nin aynı zamanda US F-35 programına yeniden dahil olma yönündeki girişimleri ve kendi milli savaş uçağı projesi “TF-Kaan / KAAN” gibi çalışmaları da bağlam içinde yer alıyor. Alman hükümetinin ihracat izni verilmesi sürecindeki çekinceleri aşması da bu sürecin daha önceki engellerine işaret ediyor.

 Stratejik Ortaklık ve Küresel Kontekst
Anlaşma yalnızca iki ülkenin ilişkilerinde bir ilerleme değil; NATO bağlamında, bölgesel güvenlik denkleminde ve savunma sanayii ekseninde bir iş birliği adımı olarak değerlendiriliyor. Türkiye ve Birleşik Krallık, savunma alanında derinleşen iş birliğiyle birlikte, yalnızca uçak alımı değil, teknoloji transferi, hizmet ve bakım destekleri, ortak üretim ve ihracat iradesi gibi boyutları da gündeme taşıyor. Bu gelişme, Türkiye’nin Batı ile savunma sanayii bağlarını güçlendirme arzusuyla örtüşüyor.

Öne Çıkan Sorular ve Beklentiler
Bu adımın ardından gündeme gelen önemli soru başlıkları var: Uçakların teslim süreci nasıl olacak? Türkiye’de üretim ya da bakım-onarım alanlarında hangi iş birlikleri kurulacak? Anlaşmanın ticaret, teknoloji transferi ve ortak üretim boyutları nasıl şekillenecek? Ek olarak, bu yönelim Türkiye’nin kendi milli savaş uçağı projesi için nasıl bir destek veya geçiş stratejisi olarak değerlendirilecek? Türkiye’nin havacılık ve savunma sanayiinde yerli üretimini artırma hedefleriyle bu anlaşma arasında nasıl bir denge kurulacak?

Bu bağlamda, Türkiye-İngiltere arasında imzalanan Eurofighter Typhoon anlaşması, sadece uçak tedariki anlamında değil, iki ülkenin stratejik iş birliği ve savunma sanayii açısından yeni bir düzeye geçişinin simgesi olarak yorumlanabilir.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım