Türkiye, hidroelektrikte Avrupa liderliğinde

Uluslararası Hidroelektrik Derneği’nin (IHA) verilerine göre, dünya genelinde hidroelektrik santraller yalnızca temiz enerji üretmekle kalmıyor, aynı zamanda yüksek verimlilikleri ve uzun ömürleriyle de öne çıkıyor. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında en büyük elektrik üretim kaynağı olan hidroelektrik, toplam küresel elektrik üretiminin %14,3’ünü karşılıyor ve 150’den fazla ülkede şebeke esnekliğine katkı sağlıyor.

IHA’nın “2025 Dünya Hidroelektrik Görünümü” raporuna göre, 2024 itibarıyla dünya genelindeki kurulu hidroelektrik kapasitesi 1443 gigavata ulaştı. Bu kapasitenin 24,6 gigavatlık kısmı yeni kapasiteyi oluştururken, bunların 16,2 gigavatı hidroelektrik santralleri, 8,4 gigavatı ise pompalı depolama santrallerinden oluşuyor. Küresel ölçekte pompalı depolama projeleriyle 189 gigavatlık yeni kapasite devreye alındı.

Doğu Asya ve Pasifik bölgesinde geçen yıl hidroelektrikten 1804 teravatsaat elektrik üretildi. Bölgeye 15 gigavat yeni kapasite eklendi ve bunun 8 gigavatı pompalı depolama sistemlerinden oluştu. Toplam kurulu güç 577 gigavata, pompalı depolama kapasitesi ise 98 gigavata ulaştı.

Afrika’da hidroelektrik üretimi 167 teravatsaat olurken, bölgeye 4 bin 507 megavat yeni kapasite eklendi. Bunun 349 megavatı pompalı depolama kaynaklı olup, toplam kurulu güç 47 gigavata, pompalı depolama kapasitesi ise 3 bin 726 megavata yükseldi.

Avrupa’da ise 680 teravatsaatlik hidroelektrik üretimi gerçekleşti. Bölgeye 544 megavat yeni kapasite eklendi, bunun 187 megavatı pompalı depolama sistemlerinden sağlandı. Toplam kurulu güç 263 gigavata ulaştı ve bunun 56 megavatını pompalı depolama sistemleri oluşturdu.

Türkiye, 2024 yılında 241 megavat yeni hidroelektrik kapasitesiyle Avrupa’da ilk sırada yer aldı. Türkiye’yi 160 megavatla Portekiz, 118 megavatla Avusturya, 63 megavatla Almanya ve 53 megavatla Norveç takip etti. Avrupa’da en yüksek hidroelektrik kapasitesine sahip ülke 34 gigavatla Norveç olurken, Türkiye 33 gigavatla ikinci sırada bulunuyor.

Küresel ölçekte en fazla hidroelektrik kapasitesi Çin’de bulunuyor. Çin, 421 gigavat kurulu güçle dünyanın en büyük hidroelektrik kapasitesine sahip ülkesi konumunda. Çin’i 110 gigavatla Brezilya ve 102 gigavatla ABD izliyor. Kanada, Rusya, Hindistan, Japonya, Norveç, Türkiye ve Vietnam ise bu üç ülkenin ardından geliyor.

Geçen yıl dünya genelinde hidroelektrik santrallerinden toplam 4 bin 578 teravatsaat elektrik üretildi. En yüksek üretim 725 teravatsaat ile Güney Amerika’da gerçekleşirken, Avrupa’da 680 teravatsaat, Kuzey ve Orta Amerika’da ise 637 teravatsaat olarak kayıtlara geçti.

Türkiye’de ise yaklaşık 600 megavat kapasiteli yeni hidroelektrik projelerinin inşası devam ediyor. Ülke, enerji talebini yerli kaynaklardan karşılayarak dışa bağımlılığı azaltmayı hedefliyor. Hidroelektrik yatırımları, Türkiye’nin iklim hedefleriyle uyumlu şekilde yenilenebilir enerji payını artırma stratejisinin önemli bir parçası olarak öne çıkıyor. Yeni projeler ve mevcut tesislerin kapasite artırımı için çalışmalar sürdürülüyor.