Türkiye'de Vakaların Yarısı 'Frankenstein' Varyantı! Uzmanlardan Yeni Uyarılar Geldi

Yeni Varyant Hızla Yayılıyor: Türkiye’de Vakaların Yarısı Bu Türden

Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, eylül ayının ortasından itibaren solunum yolu virüslerinde yeniden yükseliş eğilimi gözlemlendi. Özellikle okulların açılması, havaların serinlemesi ve kapalı ortamlarda geçirilen sürenin artmasıyla birlikte, Frankenstein varyantı hızlı bir şekilde yayılmaya başladı.

Bu varyantın bulaşıcılık oranının yüksek, ancak hastalık seyrinin önceki Covid-19 varyantlarından çok daha ağır olmadığı bildirildi. Uzmanlar, “hafif ama uzun süren bir hastalık tablosu”na dikkat çekiyor. Belirtiler arasında şiddetli boğaz ağrısı, kas ve eklem ağrıları, ishal ve yorgunluk öne çıkıyor.

Frankenstein Adının Nedeni: Hibrit Bir Yapıya Sahip

“Frankenstein” varyantı ilk kez Ocak 2025’te tanımlandı ve kısa sürede Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) “yakından izlenmesi gereken varyantlar” listesine alındı. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Aslıhan Demirel, varyanta verilen ismin kökenini şöyle açıklıyor:
“Mary Shelley’in ünlü romanındaki Frankenstein karakteri, farklı parçaların bir araya gelmesiyle oluşan bir yapıya sahipti. Bu varyant da benzer şekilde iki ayrı Covid-19 alt türünün birleşmesiyle ortaya çıktı. Bu nedenle bilim camiasında ‘Frankenstein varyantı’ olarak adlandırıldı.”

Uzmanlara göre, bu hibrit yapı virüsün bağışıklık sisteminden kaçma potansiyelini bir miktar artırıyor. Ancak mevcut aşıların, bu varyanta karşı da koruyucu etki sağladığı vurgulanıyor.

Uzmanlar: “Hastalığın Seyri Ağır Değil ama Dikkatli Olunmalı”

Doç. Dr. Demirel, Frankenstein varyantının ölüm oranlarında artışa yol açmadığını, ancak toplum genelinde vaka sayılarının hızla yükselmesinin sağlık sistemine yük oluşturabileceğini belirtti.
“Frankenstein varyantı, önceki Covid varyantlarına göre daha yaygın ama daha hafif semptomlarla seyrediyor. Jilet gibi keskin boğaz ağrısı, sırt ve eklem ağrısı, ishal gibi belirtiler ön plana çıkıyor. Ancak risk grubundaki kişilerde bu hastalık komplikasyonlara neden olabilir,” dedi.

Uzmanlar ayrıca, hastalığın aile içi bulaşma oranlarının yüksek olduğuna dikkat çekiyor. Kapalı ve kalabalık ortamlarda geçirilen süre arttıkça, virüsün bulaşma ihtimali de artıyor.

Korunmanın En Etkili Yolu: Maske, Havalandırma ve El Hijyeni

Frankenstein varyantına karşı korunmanın temel prensipleri, klasik Covid-19 önlemleriyle aynı. Sağlık otoriteleri özellikle el hijyeni, düzenli havalandırma ve maske kullanımının önemini yeniden vurguluyor.
Doç. Dr. Demirel, “Bu dönemde toplu taşımada, okulda ve kapalı mekanlarda maske kullanımı çok önemli. C vitamini takviyesi, düzenli uyku ve dengeli beslenme de bağışıklığı güçlendiriyor,” diye konuştu.

Uzmanlar, solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gösteren kişilerin kalabalık ortamlara girmemesi gerektiğini, bu şekilde yayılımın önlenebileceğini belirtiyor.

Tedavi Süreci Covid-19 ile Benzer Şekilde Yürütülüyor

Frankenstein varyantına yakalanan hastalar için özel bir tedavi protokolü bulunmuyor. Doktorlar, semptomatik yani belirtilere yönelik tedavinin yeterli olduğunu söylüyor.
Doç. Dr. Demirel, “Frankenstein varyantı için uyguladığımız tedavi, Covid-19’un diğer alt türlerinde olduğu gibi semptomatik şekilde ilerliyor. Dinlenmek, sıvı tüketimini artırmak, ateş ve ağrı kontrolü sağlamak en temel yaklaşımlar. Gerekli durumlarda antiviral ilaçlar kullanılabilir,” ifadelerini kullandı.

Vitamin takviyesine de dikkat çeken Demirel, özellikle B ve D vitamini eksikliği olan kişilerin doktor kontrolünde destek alması gerektiğini vurguladı.

Okullar ve Toplu Alanlar İçin Uyarı: Risk Grubu Artıyor

Uzmanlara göre, sonbahar döneminde okulların açık olması ve toplu taşımanın yoğun kullanımı, virüsün hızla yayılmasına zemin hazırlıyor. Çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı bulunan bireyler bu dönemde daha fazla risk altında.

Sağlık otoriteleri, okul yönetimlerine sınıfların sık sık havalandırılması ve hijyen koşullarının artırılması çağrısında bulundu. Ayrıca velilerin, çocuklarında görülen ateş, öksürük ve boğaz ağrısı gibi belirtileri dikkate alarak erken test yaptırmaları önerildi.

Bilinen Veriler Ne Söylüyor?

Frankenstein varyantı şu anda Türkiye’deki solunum yolu enfeksiyonlarının yarısından fazlasını oluşturuyor. Uzmanlar, virüsün aşıya karşı direnç göstermediğini, ancak hızlı bulaşması nedeniyle vaka sayılarında artış yaşandığını belirtiyor.

Bu varyant, küresel sağlık otoriteleri tarafından yakından izlenmeye devam ediyor. Önümüzdeki haftalarda hava sıcaklıklarının daha da düşmesiyle birlikte, enfeksiyon eğrisinin yukarı yönlü hareket etmesi bekleniyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım