Türkiye'de Eşi Benzeri Yok: 800 Yıldır Ayakta, Üstü Cami Altı Kilise
Kayseri'nin Yeşilhisar ilçesine bağlı Erdemli Mahallesi, tarihi ve kültürel mirasıyla dikkat çeken bir vadiye ev sahipliği yapıyor. Burada yer alan, alt katı kilise üst katı cami olarak kullanılan kayadan oyma tarihi yapı, Türkiye'de benzeri olmayan bir mimari özellik taşıyor.
Kaya Oyma Yapının Tarihi ve Önemi
Yaklaşık 10 kilometrelik uzunluğa sahip Erdemli Vadisi, manastır, şapel, kilise ve kaya yerleşimleriyle adeta açık hava müzesi niteliğinde. Vadinin en dikkat çekici yapısı ise altı kilise, üstü cami olarak kullanılan özel mimarili tarihi eser. Tarihçiler, bu yapının 13. yüzyıl başlarında Türklerin bölgeye yerleşmesiyle camiye dönüştürüldüğünü, ancak alt katında Hristiyanlara ait ibadet alanının korunarak birlikte yaşam kültürünün simgesi haline geldiğini ifade ediyor.
Bölgeyi ziyaret edenler, bu yapıyı sadece bir ibadethane değil, aynı zamanda geçmişte farklı dinlerin uyum içinde yaşadığını gösteren bir sembol olarak görüyor.
Birlikte Yaşamın İzleri
Turistlere rehberlik eden Mustafa Göktaş, bölgenin tarihini aktarırken Müslümanlar ve Hristiyanların yüzyıllar boyunca bir arada, barış içinde yaşadıklarını belirtiyor. Roma ve Bizans dönemlerinde bölgenin kayadan oyma evler, şapeller ve saraylarla donatıldığını anlatan Göktaş, Türklerin 1200’lü yıllardan sonra bu topraklara yerleşerek yapıları dönüştürdüğünü söyledi.
Göktaş, “Burada Müslümanlar tarafından cami olarak kullanılan kaya yapının altında bir kilise bulunuyor. Bu, iki farklı inancın aynı mekânda nasıl bir arada yaşadığının göstergesidir. Yüzyıllar boyunca burada hiçbir ihtilaf yaşanmadan yaşam sürmüş” dedi.
Turizme Kazandırılması Bekleniyor
Erdemli Vadisi’nin bu eşsiz yapısı, yıllardır kaderine terk edilmiş durumda. Hem yerel halk hem de bölgeyi ziyaret eden turistler, bu tarihi eserin yeniden işlevlendirilmesi gerektiğini savunuyor. Mustafa Göktaş, “Burası yaklaşık 800 yıllık bir cami ve manevi değeri çok yüksek. Restore edilerek turizme kazandırılması şart. Böyle bir yapının aktif hale getirilmesi, bölgenin kültürel zenginliğini tüm dünyaya tanıtacaktır” ifadelerini kullandı.
Erdemli Vadisi’nin Gizli Hazineleri
Vadi yalnızca bu özel yapı ile değil, barındırdığı 20’nin üzerinde kilise, şapel ve manastırla da dikkat çekiyor. Tarihi dokusu sayesinde Kapadokya bölgesini andıran vadi, geçmişte bölgenin idari merkezi olarak da kullanılmış. Kaya oyma mimarisi, apartman benzeri yapıları ve üst katlara çıkmak için kullanılan ilkel “asansör” sistemleriyle ziyaretçilerini adeta zamanda yolculuğa çıkarıyor.
Uzmanlar, bölgenin arkeolojik ve turistik açıdan büyük potansiyele sahip olduğunu vurgularken, restore çalışmalarının bir an önce başlatılmasının önemine işaret ediyor. Ağır tahribat görmeden hayata kazandırılacak bu yapı, hem kültürel mirasın korunmasına hem de Kayseri’nin turizm gelirlerinin artmasına katkı sağlayabilir.
Yeşilhisar’daki bu eşsiz eser, Türkiye’nin farklı inançların bir arada yaşayabildiği tarihsel zenginliğini gözler önüne sererken, kültürel mirasın korunmasının ne denli önemli olduğunu bir kez daha hatırlatıyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım
Bakmadan Geçme
