Trump ve Zelenskiy'den Kritik Buluşma: Tomahawk, NATO ve Barış Çabaları Ön Planda

ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Beyaz Saray’da gerçekleşen görüşmede dünyayı ilgilendiren pek çok konuda fikir alışverişinde bulundu. Görüşme sırasında gündeme gelen konular arasında savaşın sona erdirilmesi, savunma sistemleri tedariki, NATO yükümlülükleri ve bölgesel jeopolitik dengeler dikkat çekti. Her iki liderin açıklamaları, uzun süredir devam eden çatışma ve müzakerelere dair umutları ve engelleri açık biçimde gözler önüne serdi.

Trump: Savaşın Sonlanmasını Arzuluyoruz

Buluşmanın ilk saatlerinde konuşan Donald Trump, Ukrayna’daki çatışmaların sona ermesini istediklerini vurguladı. Trump, “Savaşın bitmesini temenni ediyoruz” diyerek barışa yönelik iradelerini ortaya koydu. Bununla birlikte Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in benzer bir niyeti olup olmadığı sorusuna Trump, Putin’in bunu isteyebileceğini, ancak zaman kazanma taktiği uygulama ihtimalinden endişe ettiğini belirtti. Bu ifade, Washington’un Moskova’nın stratejik hamlelerinden kuşku duyduğuna işaret etti.

Trump ayrıca Zelenskiy’nin resmi ceketiyle oldukça şık göründüğünü söyleyerek nazik bir diplomatik jestte bulundu. Bu küçük ama anlamlı yorum, liderler arasında kurulan samimi atmosferin işareti olarak yorumlandı. Görüşmede gündeme gelen kritik başlıklardan biri de savunma sistemleri tedariki oldu. Trump, Ukrayna’ya Tomahawk füzelerinin gönderilip gönderilmeyeceği noktasında net ifadeler kullanarak, “Tomahawklara ihtiyacımız var. Bu bir problem. Parayı aşan bir konu” dedi; ancak aynı zamanda “Umuyorum ki Tomahawkları göndermemize gerek olmayacak” ifadesini kullandı. Bu tutum, hem askeri destek sinyali hem de diplomatik temkin refleksi olarak dikkat çekti.

Zelenskiy: Putin Barışa Hazır Değil

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, görüşmede Moskova’nın barışa olan yaklaşımını eleştirerek Putin’in henüz uzlaşma zemini oluşturmadığını belirtti. “Rus lider barışı arzu etmiyor” şeklindeki açıklaması, Ukrayna’nın Moskova’nın samimiyetine dair kuşkularını yansıtıyordu. Zelenskiy ayrıca Trump’ın geçmişte Orta Doğu’da ateşkes sağlama başarısını hatırlatarak, benzer katkıyı Ukrayna bağlamında görmek istediğini ifade etti. Bu yaklaşım, Washington’dan daha aktif diplomatik rol talep eden Kiev pozisyonunun bir göstergesi olarak değerlendirilebilir.

Zelenskiy ayrıca, Ukrayna’nın geliştirdiği dron teknolojisi ile Tomahawk füze sistemleri arasında karşılıklı tedarik yapılabilecek bir model önerisinde bulundu. Bu fikir, çatışma alanında teknolojik ve stratejik avantajlar yaratma amacını taşıyordu. Trump da bu öneriye olumlu yaklaşarak “Ukrayna çok iyi dron yapıyor” yorumunda bulundu. Bu tür karşılıklı iş birliği modelleri, çatışmanın niteliğini değiştirmeye yönelik alternatif yaklaşımlar olarak ele alınıyor.

Savunma Sistemleri ve Askeri Destek Tartışması

Ziyaret sırasında Tomahawk meselesi ayrı bir boyuta taşındı. Trump füzeleri “çok tehlikeli bir silah” olarak nitelendirirken, bu tip sistemlerin gönderilmesi kararının hem teknik hem stratejik açıdan hassas olduğunu vurguladı. Uygulanacak politikanın hem sahada dengeleri etkileyeceği hem de diplomatik tepkilere neden olabileceği biliniyor. Zelenskiy’nin önerdiği teknoloji paylaşımı, savunma disiplini ve altyapı bakımından ciddi hazırlık gerektiriyor. Bu denli hassas sistemlerin tedariki ya da ortak üretimi, taraflar arasındaki güven ilişkisini de test edecek.

NATO Yükümlülükleri ve Bölgesel Gerginlikler

Toplantı sırasında Türkiye, İspanya ve Orta Doğu gibi farklı bölgeler de gündeme geldi. Trump, özellikle İspanya’nın NATO içinde yükümlülüğü olarak kabul edilen “yüzde 5” savunma harcama hedefine uymadığını eleştirdi. Hatta İspanya’nın bu nedenle NATO’dan çıkarılıp çıkarılamayacağı sorusunu yöneltti. Bu yorum, ittifak içindeki disiplin ve mali sorumluluk tartışmalarını yeniden alevlendirdi.

Afganistan ile Pakistan arasındaki gerginlik ise Trump’ın gündeminde yer aldı. ABD Başkanı, bu alandaki çözümün kendisi için nispeten kolay olduğunu ifade ederek dış politika konularında tecrübesine güvenini gösterdi. Böylece görüşme, savaştan uzak ama jeopolitik açıdan önemli yan gündemlerle de şekillendi.

Toplantının ardından iki taraf da farklı açılardan değerlendiriliyor: Trump, barış arzusunu yüksek sesle dile getirirken; Zelenskiy, Moskova’nın uzlaşma kabiliyetine dair şüphelerini koruyor. Görüşmenin yankıları, hem uluslararası kamuoyunda hem de tarafların siyasî hesaplarında uzun süre hissedilecek gibi görünüyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım