Trump'tan Şok Eden Talimat

Test Talimatı ve Küresel Silahlanma Yarışı

Trump, kararının gerekçesi olarak Rusya ve Çin’in nükleer test programlarına dikkat çekti. ABD’nin son resmi nükleer denemesi 1992 yılında yapılmıştı. Trump’ın açıklamasında testlerin kapsamı netlik kazanmazken, nükleer savaş başlıkları mı yoksa patlayıcı silahlar mı kastedildiği belirsizliğini koruyor.

Açıklamalar Karışıklık Yarattı

ABD Stratejik Komutanlığına aday gösterilen Richard Correll, Trump’ın ifadelerinin farklı şekillerde yorumlanabileceğini belirtti. Correll, Çin ve Rusya’nın son dönemde patlayıcı nükleer deneme yapmadığını vurgulayarak, açıklamaya anlam yüklemenin doğru olmayacağını ifade etti. Demokrat Senatör Jacky Rosen ise patlayıcı denemelere karşı olduklarını ve bu yönde adım atılmasına engel olmaya çalışacaklarını söyledi.

Nükleer Patlamaların Kategorileri

Nükleer patlamalar; atmosferik, su altı ve yer altı olmak üzere üç ana sınıfa ayrılıyor. Atmosferik testlerde radyoaktif partiküller rüzgarla geniş alanlara yayılabiliyor. Su altı denemeleri deniz yaşamını tehdit ederken, yer altı testleri gizlilik avantajı sağlıyor ancak yüzeye sızma riski taşıyor.

Patlama Süreci ve Etkileri

Yer altı testlerinde cihaz, yüzeyin derinliklerine yerleştirilerek çevresi özel malzemelerle kapatılıyor. Patlama sonrası oluşan gaz odası sismik dalgalar yayıyor. Atmosferik testlerde ise mantar şeklinde bulut oluşuyor ve radyoaktif serpinti geniş alanlara taşınıyor. Su altı denemelerinde ise su sütunu ve şok dalgaları meydana geliyor.

Teknik Zorluklar ve Süreç

Nevada test sahasında görev yapmış uzmanlar, denemelerin yeniden başlamasının yıllar sürebileceğini belirtiyor. Modern testlerin bilgisayar modellemelerine dayandığı, fiziksel deneyimin ise azaldığı ifade ediliyor. Test alanlarının yeniden yapılandırılması ve personel eksikliği süreci zorlaştıran unsurlar arasında yer alıyor.

Radyasyonun En Hassas Hedefi

Radyoaktif parçacıkların çevreyle etkileşimi ciddi sağlık riskleri doğurabiliyor. Columbia Üniversitesi’nden Norman Kleiman, radyasyonun DNA’ya zarar verdiğini ve özellikle doğmamış çocukların en büyük risk altında olduğunu belirtiyor.

Küresel Nükleer Deneme Geçmişi

1945’ten 1996’ya kadar dünya genelinde 2 binden fazla nükleer deneme gerçekleştirildi. ABD, Sovyetler Birliği, Fransa, Çin ve İngiltere en fazla deneme yapan ülkeler arasında yer aldı. 1996’da kabul edilen Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Anlaşması (CTBT), bazı ülkeler tarafından onaylanmadığı için yürürlüğe giremedi.

Nükleer Silah Envanteri

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) Ocak 2024 tarihli verilerine göre, dünya genelinde yaklaşık 12.121 adet nükleer savaş başlığı bulunmaktadır. Rusya 5 bin 580 başlıkla ilk sırada yer alırken, ABD 5 bin 44 başlıkla ikinci sırada bulunuyor. Çin, Fransa, İngiltere, Hindistan, Pakistan, İsrail ve Kuzey Kore diğer nükleer güçler arasında yer alıyor.