Tarımsal Girdi Fiyatlarında Alarm: Gübre ve Veterinerlik Giderleri Rekor Seviyede Arttı

Gübre Fiyatları Çiftçinin Maliyetini Katladı

Tarım-GFE verilerine göre, gübre ve toprak geliştirici ürünlerde aylık bazda yüzde 3,94’lük artış yaşandı. Bu oran, tarımsal üretimde temel girdi olarak kabul edilen gübrenin maliyetleri ne kadar artırdığını bir kez daha ortaya koydu.
Uzmanlara göre, bu artış yalnızca maliyetleri değil, üretim planlamalarını da etkiliyor. Zira çiftçi artan girdi fiyatları karşısında ekim alanlarını daraltmak veya daha az gübre kullanmak zorunda kalıyor. Bu durum, ilerleyen aylarda verim kaybı ve ürün arzında azalma riskini de beraberinde getiriyor.
Tarım ekonomistleri, gübre fiyatlarının artışında döviz kuru dalgalanmaları, enerji maliyetleri ve hammadde ithalatına bağımlılığın büyük rol oynadığını belirtiyor. Gübre fiyatlarındaki her artış, tarladaki üretimin maliyetini doğrudan etkileyerek çiftçinin kazancını azaltıyor.

Veteriner Harcamalarında Yüzde 60’a Yakın Artış

TÜİK’in açıkladığı verilere göre, veteriner harcamaları alt grubunda yıllık artış oranı yüzde 59,79 oldu. Bu oran, hayvancılık sektöründe maliyet baskısının boyutunu açıkça gösteriyor. Veterinerlik hizmetleri, aşı, ilaç, bakım ve hayvan sağlığıyla ilgili ekipman maliyetleri, özellikle küçük ve orta ölçekli üreticilerin bütçelerini zorluyor.
Sektör temsilcileri, bu artışların süt ve et üretiminde maliyetleri ciddi oranda yükselttiğini ifade ediyor. Yem fiyatlarıyla birlikte veteriner giderlerindeki artış, üreticinin kârını neredeyse sıfırlarken, birçok çiftçi hayvancılıktan çekilme noktasına geliyor. Uzmanlar, bu maliyet baskısının uzun vadede kırmızı et ve süt fiyatlarına yansıyabileceğini, gıda enflasyonunun yeniden yükseliş trendine girebileceğini öngörüyor.

Tarımsal Yatırımlar Yavaşladı

Verilere göre, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler endeksi ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 0,18 oranında geriledi. Bu durum, çiftçilerin yeni ekipman alımı veya tarımsal modernizasyon yatırımlarını ertelediğine işaret ediyor.
Yüksek faiz oranları, artan girdi maliyetleri ve finansmana erişimde yaşanan güçlükler nedeniyle birçok üretici, traktör, sulama ekipmanı veya sera yatırımlarını durdurmak zorunda kaldı. Uzmanlara göre, yatırım harcamalarındaki bu yavaşlama, uzun vadede tarımsal verimliliği ve rekabet gücünü olumsuz etkileyebilir.

Çiftçinin Kâr Marjı Her Geçen Gün Eriyor

Gübre ve veterinerlik giderlerindeki sert yükseliş, çiftçinin üretim maliyetlerinin artık kontrol edilemez hale geldiğini gösteriyor. Tarımsal ürünlerin satış fiyatı her ne kadar artıyor gibi görünse de, maliyetlerdeki bu hızlı yükseliş çiftçinin kazancını eritiyor.
Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından girdi fiyatlarının dengelenmesi gerektiğini vurgulayan uzmanlar, özellikle gübre, enerji ve ilaç sektörlerinde devlet desteklerinin artırılması gerektiğini belirtiyor. Aksi halde artan maliyetler, hem üretim miktarını hem de tüketiciye ulaşan gıda fiyatlarını olumsuz etkileyebilir.

Tarımda Maliyet Enflasyonu Sürüyor

TÜİK’in verileri, tarımda maliyet baskısının yalnızca dönemsel bir sorun olmadığını, yapısal hale geldiğini ortaya koyuyor. Tarım-GFE’nin son 12 aylık ortalaması yüzde 31,94, yıl başına göre artışı ise yüzde 23,81 olarak gerçekleşti. Bu tablo, üretim maliyetlerinin kalıcı olarak yüksek seyrettiğini gösteriyor.
Ekonomistler, üretim zincirinin başında yaşanan bu maliyet artışlarının, kısa sürede tüketici fiyatlarına yansımasının kaçınılmaz olduğunu vurguluyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım