Tarımda Kritik Hamle! Mercimek ve Yulaf İthalatında Vergi Düştü, Piyasalar Yeniden Şekilleniyor

Türkiye’de tarım ürünlerinde fiyat baskısının arttığı bir dönemde hükümetten dikkat çekici bir adım geldi. Nohutta yapılan düzenlemenin ardından bu kez yeşil mercimek ve yulaf ithalatında vergi oranları önemli ölçüde düşürüldü. Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile iki temel üründe gümrük vergisinin yüzde 10’a indirilmesi, hem üretici hem de tüketici tarafında geniş yankı uyandırdı. TÜİK'in son tahminlerine göre yeşil mercimek üretiminde yüzde 58’i aşan sert bir düşüş beklenirken, alınan kararın bu tabloyla doğrudan ilişkilendirildiği değerlendiriliyor.

Yeşil Mercimekte Tarihi Düşüş: Vergi İndiriminin Ardındaki Sebepler

TÜİK’in son üretim tahminleri, mercimekte uzun yılların en büyük gerilemesini işaret ediyor. Üretimdeki yüzde 58,2'lik düşüş ihtimali, iç piyasada arz sorununa yol açabileceği gerekçesiyle dikkatle izleniyor. İç üretimin daralmasıyla birlikte ithalat ihtiyacı artarken, hükümet ithalat sürecini kolaylaştırmak için gümrük vergisini yüzde 19,3’ten yüzde 10’a çekti. Bu düzenleme 30 Nisan 2026 tarihine kadar geçerli olacak. Özellikle Kanada menşeli yeşil mercimek için cazibeyi artıran bu adım, iç pazar fiyatlarında dengelenme sağlamayı hedefliyor. Bosna-Hersek, Güney Kore, Singapur ve Venezuela menşeli mercimeklerde ise düzenleme kapsam dışı bırakıldı.

Yulaf Fiyatlarındaki Hızlı Artışa Müdahale

Son aylarda özellikle yem ve gıda sanayisini zora sokan yulaf fiyatlarındaki sert yükseliş, hükümeti harekete geçiren bir diğer başlık oldu. Yulaf ithalatında GTİP bazlı yapılan yeni düzenleme ile yüzde 130 olan vergi oranı yüzde 30’a indirildi. Bu oran da tıpkı mercimekte olduğu gibi 30 Nisan 2026’ya kadar uygulanacak. Yüksek vergi nedeniyle uzun süredir ithalata kapalı olan yulaf piyasasında bu değişiklik, özellikle yem tedarik zincirinde maliyet baskısını azaltmaya yönelik bir hamle olarak görülüyor.

Tarım Politikalarında Yeni Dönem: Geçici Vergi Düzenlemeleri Artıyor

Son aylarda piyasalarda yaşanan dalgalanmalar nedeniyle tarım ürünlerinde ithalat vergilerinde sık aralıklarla düzenlemeler yapılmaya başlandı. Nohuttaki düzenlemenin hemen ardından gelen bu son karar, gümrük vergilerinin piyasayı dengeleme aracı olarak daha aktif kullanılmaya başladığını gösteriyor. Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülecek düzenleme; iç piyasada ani fiyat artışlarının önüne geçmek, gıda enflasyonunu baskılamak ve sanayideki maliyet sorunlarını hafifletmek amacıyla geçici süreli olarak uygulanacak.

Sektörlerde Beklenti: Fiyatlar Düşecek mi?

Yeşil mercimek ve yulaf fiyatları, hem hane halkı tüketiminde hem de sanayi üretiminde kritik bir yer tutuyor. Mercimek özellikle bakliyat sektöründe temel ürünlerden biri olurken, yulaf hem hayvan yemi hem de işlenmiş gıda sektöründe yoğun kullanılıyor. Vergi indirimlerinin raf ve pazar fiyatlarına ne ölçüde yansıyacağı önümüzdeki haftalarda belli olacak. Uzmanlar, üretimdeki düşüşün etkisinin tamamen ortadan kaldırılmayacağını ancak fiyatların kademeli olarak dengelenebileceğini ifade ediyor.

Tarım piyasaları açısından stratejik öneme sahip bu kararlar, hükümetin tarım ürünlerindeki riskleri minimize etmek için daha proaktif bir politika izlediğinin göstergesi olarak değerlendiriliyor. Yeni düzenlemelerin iç piyasaya etkisi ise hem üreticiler hem de tüketiciler tarafından yakından takip edilecek.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım