Süt Sektörü Alarm Veriyor: Fiyatlar Yerinde Saydı, İşletmeler Birer Birer Kapanıyor

Çiğ Süt Fiyatında Yetersiz Artış Tepki Çekiyor

Ulusal Süt Konseyi'nin 18,35 TL olarak açıkladığı yeni çiğ süt tavsiye fiyatı üreticilerden tepki gördü. Başkan Müslüm Doğru, bu artışın geç ve yetersiz olduğunu belirtti. Konseyin yaklaşık yedi aylık bir gecikmeyle yalnızca yüzde 7'lik bir artış yapmasının, hızla artan enflasyon karşısında üreticiyi tatmin etmediğini dile getirdi. Süt fiyatı baskılanarak enflasyonla mücadele edilmeye çalışıldığını belirten Doğru, bu yaklaşımın sektörü yok oluşa sürüklediğini ifade etti.

Avrupa’da çiğ süt litre fiyatının ortalama 0,55 Euro seviyesinde olduğunu hatırlatan Doğru, Türkiye’de bu rakamın hâlâ 0,37 Euro civarında kaldığını vurguladı. Açıklanan fiyatlara rağmen piyasada birçok üreticinin 18,35 TL’nin altında çiğ süt sattığına da dikkat çekti. Gerçek fiyatlar ile resmi tavsiye fiyat arasındaki farkın kapanmaması, piyasada belirsizlik ve güvensizlik yaratıyor.

Zorunlu Yem Alımı: Sektörde Yeni Bir Baskı Aracı

Süt üreticilerinin yaşadığı bir diğer önemli sorun ise “zorunlu yem alımı” uygulamaları. Müslüm Doğru, özellikle büyük alıcı firmaların süt temin ederken üreticiye kendi yemlerini yüksek fiyatla satmaya zorladığını belirtti. Örneğin, bir üretici bir ayda 100 bin TL’lik süt satışı gerçekleştiriyorsa, bu firmalardan 60 bin TL’lik yem alması dayatılıyor. Bu durumun hem maliyetleri artırdığı hem de üreticiyi zincirlerin boyunduruğu altına soktuğu ifade ediliyor.

Üreticilere gönüllü olarak yem alımına izin verilmesi gerekirken, uygulamada bunun tam tersinin yaşandığını kaydeden Doğru, bu konuda Rekabet Kurulu’nun da soruşturma başlattığını ve odak noktasının “yem dayatması” olduğunu söyledi. Bakanlığın hazırladığı TİP sözleşmeye göre böyle bir zorunluluk olmamasına rağmen, sahada üreticiler bu baskılarla karşı karşıya kalıyor.

Süt Üreticileri Ayakta Kalmak İçin Mücadele Ediyor

Yaşanan tüm bu gelişmeler, süt sektörünün sürdürülebilirliğini doğrudan etkiliyor. Üreticiler artan maliyetler, yetersiz fiyat politikaları ve zorlayıcı sözleşmelerle karşı karşıya kalırken, birçok aile geçimini sağladığı bu meslekten uzaklaşmak zorunda kalıyor. Sektör temsilcileri ise bu sürece acilen müdahale edilmesi gerektiği görüşünde.

Özellikle küçük üreticilerin korunmasına yönelik adımların atılmaması durumunda, Türkiye’nin yerli süt üretiminde ciddi bir daralma yaşanabileceği uyarısında bulunuluyor. Yetkililerin, çiğ süt fiyatlarını üretim maliyetlerine endeksleyen, yem gibi temel girdilerde üreticiye seçme hakkı tanıyan ve destekleri artıran yapısal reformlara yönelmesi gerektiği dile getiriliyor.

TÜSEDAD Başkanı Müslüm Doğru’nun da belirttiği gibi, süt üreticisinin bu yükün altında daha fazla kalması, sadece sektörü değil, sofralardaki temel gıda güvenliğini de tehdit edecek bir sürece dönüşebilir.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım