Son 25 Yılın En Yüksek Kızamık Artışı! DSÖ'den Küresel Alarm: Salgın Tehlikesi Kapıda

Kızamık Vakalarında 25 Yılın Zirvesi

Son 20 yılda başarıyla kontrol altına alınmış bir hastalık olarak görülen kızamık, yeniden ciddi bir tehdit haline geldi. DSÖ’nün verilerine göre 2024 yılı, kızamığın çeyrek asırdır en yaygın görüldüğü yıl oldu.

Avrupa ve Orta Asya’da 120 bini aşan vaka sayısı, 2021 yılına kıyasla yaklaşık üç katlık artışa işaret ediyor. Kızamık salgınları yıl boyunca 59 ülkede görüldü ve bu durum küresel hastalık kontrol programları için alarm niteliğinde değerlendirildi.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, açıklamasında kızamığın son derece bulaşıcı bir virüs olduğunu vurgulayarak,
“Toplumsal bağışıklık zincirinde oluşan her zayıflığı acımasızca kullanıyor,” ifadelerini kullandı.

Aşılama Oranlarındaki Düşüş Salgınları Tetikliyor

DSÖ, kızamığın kontrol altına alınmasının tek etkili yolunun yüksek aşılama oranı olduğunu belirtiyor. Kızamığın yayılmasını durdurabilmek için toplumun en az yüzde 95’inin aşılı olması gerekirken, dünya genelindeki oranlar bu seviyenin oldukça altında.

2024 yılında dünya genelinde çocukların:

• %84’ü kızamık aşısının ilk dozunu,

• %76’sı ikinci dozunu aldı.

Bu oran önceki yıla kıyasla hafif bir yükseliş gösterse de 30 milyondan fazla çocuğun hâlâ yetersiz korunduğu bildirildi. Bu durum özellikle Afrika ve Doğu Akdeniz bölgelerinde büyük risk oluşturuyor.

Uzmanlara göre, aşılama oranlarının düşük olduğu ülkelerin yanı sıra, aşılanmış toplumlarda bile aşı karşıtlığı nedeniyle aşısız grupların yoğunlaştığı mahalle ve bölgelerde kızamık salgınları patlak vermeye devam ediyor.

Kızamık, Çocuklar İçin Ciddi Komplikasyonlar Taşıyor

Kızamık yalnızca yüksek ateş ve döküntüyle seyreden bir hastalık değil; özellikle aşısız çocuklarda ağır sonuçlara yol açabilen ciddi bir enfeksiyon olarak biliniyor.

DSÖ raporunda kızamık geçiren çocukların şu komplikasyonlara daha yatkın olduğu belirtiliyor:

• Zatürre

• Körlük

• Beyin iltihabı (ensefalit)

• Bağışıklık sisteminde uzun süreli zayıflama

2024 yılında kızamık nedeniyle 95 bin kişi hayatını kaybetti. Her ne kadar bu sayı 2000 yılındaki 780 bin can kaybının çok altında olsa da DSÖ, “Aşı ile tamamen önlenebilir bir hastalıktan her kayıp kabul edilemez” açıklamasını yaptı.

Küresel Aşılama Seferberliği Çağrısı

Kızamığın yeniden ivme kazanması, dünya genelindeki sağlık sistemlerinin zayıf noktalarını ortaya çıkarırken DSÖ, ülkeleri aşılama programlarını güçlendirmeye, yeni kaynaklar ayrılmasına ve toplumsal farkındalığın artırılmasına çağırdı.

DSÖ’ye göre 2000 yılından bu yana yürütülen aşı kampanyaları sayesinde 59 milyon insanın hayatı kurtuldu. Ancak mevcut tablo, bu kazanımların hızla geriye gitmekte olduğunu gösteriyor.

Dr. Tedros, yaptığı açıklamada şu uyarıda bulundu:
“Kızamık sınır tanımaz. Her çocuğun aşılandığı bir dünyada salgınlar tamamen önlenebilir. Daha güçlü aşılama programları ile kızamık ülkelerin sağlık gündeminden tamamen silinebilir.”

Küresel alarmın yükseldiği bu dönemde uzmanlar, hem hükümetlere hem de ailelere aşı takvimine uyma ve aşı karşıtlığıyla mücadele etme çağrısında bulunuyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım