SGK'dan Yeni Düzenleme: O Vatandaşlara İki Emekli Maaşı Hakkı Tanındı!

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emeklilik ve ölüm aylıklarıyla ilgili önemli bir düzenlemeye gitti. Türkiye’de milyonlarca emekli ve hak sahibi vatandaşın merakla takip ettiği çift maaş (dul ve yetim aylığı) sistemi yeniden gündeme geldi. SGK’nın açıkladığı kriterlere göre belirli şartları taşıyan vatandaşlar, artık aynı anda iki farklı maaş alabiliyor. Bu uygulama, özellikle hem kendi çalışmasından hem de vefat eden yakınından gelir elde eden vatandaşlar için büyük önem taşıyor.

SGK’da Çift Maaş Dönemi Nasıl İşliyor?

SGK çatısı altında üç ana sigorta kolu bulunuyor: 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı). Bu sistemde çift maaş hakkı, bu sigorta kolları arasındaki ilişkiyle yakından bağlantılı. Bir kişi hem kendi sigortalılığı üzerinden emekli olabilir hem de vefat eden eşinden, anne veya babasından aylık alma hakkına sahip olabilir.

Örneğin, kendi çalışmasından dolayı emekli maaşı alan bir kadın, vefat eden eşinden de dul aylığı alabilir. Eğer eşi Emekli Sandığı’na tabi (4/C) emekli ise, aynı zamanda anne ya da babasından da yetim aylığı bağlanabilir. Bu durum, “çift maaş” uygulamasının en yaygın örneğini oluşturuyor. SGK yetkilileri, bu uygulamanın yasal çerçevede belirlenen haklar doğrultusunda yürütüldüğünü, hiçbir ek ayrıcalık içermediğini vurguluyor.

Kimler SGK’dan İki Maaş Alabiliyor?

Çift maaş hakkı, genellikle dul ve yetim aylıkları kapsamında değerlendiriliyor. Özellikle kadınlar bu haktan en sık yararlanan grup olarak öne çıkıyor. Ancak belirli şartları taşıyan erkekler de vefat eden eşlerinden maaş alabiliyor.

En bilinen örneklerden biri, hem kendi çalışmasından emekli olan hem de vefat eden eşinin maaşını alan kadınlar. Eğer vefat eden eş Emekli Sandığı mensubuysa, dul kalan eş aynı zamanda anne veya babasından da maaş alma hakkına sahip olabiliyor. Fakat eğer vefat eden eş SSK’lı ise, bu durumda genellikle ikinci maaş bağlanmıyor.

Erkekler için de durum benzer. Kendi sigortalılığından dolayı emekli olan bir erkek, vefat eden eşinin sigortalılığı üzerinden dul aylığı alabilir. Ancak yine aynı sigorta kolundan iki maaş alınması mümkün değildir.

Maaşların Oranları ve Çift Maaş Hesaplaması

SGK’nın çift maaş sisteminde her iki maaşın tamamı ödenmiyor. Aylıkların oranı, hak sahibinin durumuna göre değişiyor. Dul aylığı genellikle vefat eden eşin maaşının yüzde 50’si oranında bağlanıyor. Eğer çocuk yoksa ve başka bir hak sahibi bulunmuyorsa, bu oran yüzde 75’e kadar yükselebiliyor.

Anne veya babasından yetim aylığı alan kişiler için ise her bir ebeveynin maaşının yüzde 25’i oranında ödeme yapılabiliyor. Ancak bu oranlar, sigortalılık durumu, emekli olunan kurum ve hak sahipliği şartlarına göre değişiklik gösterebiliyor.

Bazı durumlarda SGK, aynı anda iki maaş alınmasına izin verse de vatandaş sadece en yüksek tutardaki maaşı seçmek zorunda kalabiliyor. Bu nedenle başvuru yaparken, en avantajlı maaş kombinasyonu SGK uzmanlarıyla birlikte hesaplanmalı.

Çift Maaş Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar

SGK’dan hem dul hem de kendi emekli maaşını alan vatandaşlar, belirli koşullarda bu haklarını kaybedebiliyor. Özellikle yeniden evlenme durumu bu konuda en kritik başlıklardan biri.

Dul aylığı alan bir kadın ya da erkek, evlenmesi halinde vefat eden eşinden aldığı maaşı kaybediyor. Ancak evliliğin sona ermesi durumunda (boşanma veya yeni eşin vefatı) dul aylığı yeniden bağlanabiliyor. Kadın hak sahipleri için ayrıca “çeyiz parası” uygulaması da bulunuyor. Evlenen kız çocuklarına, almakta oldukları yetim aylığı yerine iki yıllık maaş tutarında tek seferlik ödeme yapılıyor.

SGK uzmanları, bu tür durumlarda kurumla irtibat kurularak güncel bilgilendirme alınması gerektiğini belirtiyor. Çünkü maaş kesintisi yapılmadan önce çoğu zaman vatandaşlara uyarı gönderiliyor.

Geç Başvuranlara Toplu Ödeme Fırsatı

Çift maaş hakkına sahip olduğunu bilmeden yıllarca başvuru yapmayan vatandaşlar için SGK yeni bir kolaylık sağlıyor. Eğer kişinin geçmiş dönemlerde de bu haktan yararlanma şartları mevcutsa, kurum geriye dönük olarak toplu ödeme yapabiliyor.

Bu kapsamda, örneğin 2019’da vefat eden eşinden dul aylığı almayan bir kadın, 2026’da başvuru yaptığında beş yıllık maaş farkını toplu şekilde tahsil edebiliyor. Bu ödeme, SGK’nın yaptığı incelemeler sonucu hak sahipliğinin onaylanmasıyla birlikte gerçekleştiriliyor.

Vatandaşların, bu haktan faydalanabilmek için SGK İl Müdürlüklerine şahsen başvurmaları veya e-Devlet üzerinden ilgili hizmet sayfası aracılığıyla dilekçe göndermeleri gerekiyor.

SGK Uzmanlarından Uyarı: “Haklarınızı Ertelemeyin”

Sosyal güvenlik uzmanları, birçok vatandaşın çift maaş hakkından habersiz olduğunu belirtiyor. Özellikle farklı sigorta kollarında çalışan bireylerin eşleri, kendilerinin ve vefat eden yakınlarının sigorta kayıtlarını birlikte incelemedikçe bu avantajdan yararlanamıyor.

Uzmanlara göre, SGK’nın yeni düzenlemesi hem dul ve yetim aylıklarının sürdürülebilirliğini sağlıyor hem de hak sahiplerinin mağduriyetini önlüyor. Bu nedenle, çift maaş alabileceğini düşünen herkesin vakit kaybetmeden kurumla iletişime geçmesi büyük önem taşıyor.

Türkiye genelinde binlerce kişiyi ilgilendiren bu düzenleme, 2026 itibarıyla SGK’nın dijital denetim sistemine de entegre edilecek. Böylece hak sahipleri, e-Devlet üzerinden kendi maaş kombinasyonlarını kolaylıkla görüntüleyebilecek.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım