Pakistan, Afganistan Görüşmelerini Askıya Aldı: İstanbul Süreci Çıkmaza Girdi

Pakistan ile Afganistan arasında uzun süredir devam eden sınır gerginliği, müzakere sürecini çıkmaza sürükledi. Pakistan Savunma Bakanı Khawaja Muhammed Asıf, İstanbul’da gerçekleştirilen üçüncü tur görüşmelerin sonuçsuz kaldığını belirterek, iki ülke arasındaki müzakerelerin “belirsiz bir süreliğine askıya alındığını” açıkladı. Asıf, Afganistan’ın yazılı taahhütte bulunmamasının görüşmeleri tıkadığını vurgularken, Türkiye ve Katar’ın arabuluculuk çabalarına teşekkür etti.

İstanbul’daki Görüşmelerde Sonuç Alınamadı

Pakistan Savunma Bakanı Asıf, Geo News televizyonuna yaptığı açıklamada, İstanbul’da gerçekleştirilen üçüncü tur görüşmelerin hiçbir ilerleme sağlayamadan sona erdiğini söyledi. “Müzakereler tamamen çıkmaza girdi, herhangi bir uzlaşı sağlanamadı,” ifadelerini kullanan Asıf, Afgan heyetin sözlü güvence vermeye hazır olduğunu ancak yazılı anlaşma imzalamaktan kaçındığını belirtti.
Pakistan tarafı, müzakerelerde yalnızca resmî ve bağlayıcı bir anlaşmayı kabul edeceklerini yineledi. Asıf, “Uluslararası diplomaside sözlü güvence yeterli değildir. Biz, sınır güvenliği ve terörle mücadele konusunda somut taahhüt istiyoruz,” dedi.

Türkiye ve Katar Arabuluculukta Önemli Rol Üstlendi

İstanbul görüşmeleri, Türkiye ve Katar’ın öncülüğünde yürütülen diplomatik sürecin bir parçasıydı. Her iki ülke, taraflar arasındaki sınır çatışmalarını sona erdirmek ve kalıcı bir ateşkes sağlamak amacıyla arabuluculuk yapıyordu.
Bakan Asıf, Türkiye ve Katar’a teşekkür ederek, “Bu süreçte bize büyük destek verdiler. Ancak görünen o ki, onlar bile Kabil yönetiminin tutumundan umutlarını kısmen kaybetti. Eğer en ufak bir ilerleme olsaydı, bizden müzakerelere devam etmemizi isterlerdi,” ifadelerini kullandı.
Diplomatik kaynaklar, İstanbul’daki görüşmelerin, tarafların güven artırıcı önlemler üzerinde uzlaşamaması nedeniyle sonuçsuz kaldığını, Pakistan heyetinin ülkeye dönmesiyle sürecin fiilen durduğunu bildirdi.

Pakistan: Egemenliğimizden Taviz Vermeyiz

Pakistan hükümeti, görüşmelerin ardından yaptığı açıklamalarda, ülkenin sınır güvenliği ve egemenliği konusunda geri adım atmayacağını vurguladı. Savunma Bakanı Asıf, Afganistan’ın topraklarının Pakistan’a yönelik saldırılarda kullanılmaması gerektiğini bir kez daha dile getirerek, “Bizim tek talebimiz açık: Afganistan, topraklarını terör unsurlarına kullandırmamalıdır. Eğer saldırı olmazsa ateşkese bağlı kalacağız. Ancak provokasyonlara karşılık vermekten çekinmeyiz,” dedi.
Öte yandan Pakistan Enformasyon Bakanı Attaullah Tarar da X (eski adıyla Twitter) hesabından yaptığı açıklamada, “Pakistan, Afgan halkına karşı her zaman iyi niyetle yaklaşmıştır. Ancak hiçbir ülke, kendi vatandaşlarının güvenliği ve egemenliği söz konusu olduğunda sessiz kalamaz,” ifadelerini kullandı.

Gerilimin Arka Planı ve İstanbul Süreci

Pakistan ile Afganistan arasındaki gerginlik, son dönemde sınır bölgelerinde artan çatışmaların ardından tırmanmıştı. Taraflar arasında 15 Ekim’de duyurulan 48 saatlik ateşkes, Türkiye ve Katar’ın arabuluculuğuyla Doha’da yapılan görüşmeler sonucunda uzatılmıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın da Doha’daki görüşmelere katılmış ve teknik komite toplantılarının İstanbul’da yapılması kararlaştırılmıştı.
Bu kapsamda, Pakistan ve Afganistan heyetleri 25 Ekim’de İstanbul’da ilk kez bir araya gelmiş, 30 Ekim’deki ikinci turda ise ateşkesin sürdürülmesi konusunda prensipte anlaşmaya varılmıştı. Ancak 6 Kasım’da başlayan üçüncü tur görüşmelerde tarafların güvenlik ve sınır denetimi konularında uzlaşamaması, süreci sona erdirdi.

Bölgesel Etkiler ve Diplomatik Beklentiler

Analistler, müzakerelerin askıya alınmasının yalnızca iki ülke ilişkilerini değil, bölgesel dengeleri de etkileyebileceğini belirtiyor. Afganistan sınırında yaşanan çatışmalar, hem ticaret yollarını hem de insani geçişleri olumsuz etkilerken, Pakistan’ın sert tutumunun devam etmesi halinde diplomatik tansiyonun artabileceği ifade ediliyor.
Türkiye ve Katar’ın arabuluculuk rolünü sürdürmesi beklenirken, tarafların önümüzdeki haftalarda yeni bir diplomatik temas için hazırlık yapabileceği konuşuluyor. Ancak şu an için İstanbul süreci fiilen askıya alınmış durumda.

Pakistan hükümetinin açıklamaları, ülkenin sınır güvenliği konusundaki kararlılığını bir kez daha ortaya koyarken, Afganistan tarafının sessizliği dikkat çekiyor. Gözler şimdi, bölgesel barış ve istikrar adına yeni bir müzakere zemininin oluşturulup oluşturulamayacağına çevrilmiş durumda.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım