Olası Bir Depremde Malatya'da En Çok Hasar Alacak Bölgeler Hangisi?

Türkiye’nin önemli fay hatlarından biri olan Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan Malatya, tarih boyunca birçok kez büyük depremlerle sarsıldı. 6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerde de ağır kayıplar veren şehir, gelecekte olası sarsıntılar için mercek altında tutuluyor. Jeoloji uzmanlarının açıklamalarına göre Malatya’nın bazı bölgeleri, zeminin yapısı ve yapılaşma koşulları nedeniyle daha fazla risk altında bulunuyor.

Fay Hatlarına Yakın Yerleşimlerin Yüksek Riski

Malatya’nın Doğanşehir, Pütürge ve Doğanyol ilçeleri, Doğu Anadolu Fay Hattı’na en yakın bölgeler arasında yer alıyor. 2020 Elazığ depreminde büyük yıkım yaşayan bu ilçeler, olası yeni sarsıntılarda da ciddi hasar riski taşıyor. Fay hattına olan yakınlık, sarsıntının şiddetini artırırken, özellikle kırsal kesimdeki eski kerpiç ve yığma yapılar, sağlam olmayan zemin üzerinde daha çabuk yıkılabiliyor.

Şehir Merkezi ve Yoğun Nüfuslu Mahalleler

Malatya kent merkezi, son yıllarda hızla artan nüfus ve yoğun yapılaşma ile dikkat çekiyor. Özellikle Battalgazi ve Yeşilyurt ilçelerinde yer alan kalabalık mahalleler, olası bir depremde yüksek risk altında bulunuyor. Çok katlı apartmanların yoğun olduğu bu bölgelerde, yapıların yaşı ve dayanıklılık durumuna bağlı olarak büyük hasarlar yaşanabileceği ifade ediliyor. Uzmanlar, özellikle eski imar döneminde inşa edilmiş binaların riskli yapı tespit çalışmalarına acilen dahil edilmesi gerektiğini vurguluyor.

Zemin Yapısı Zayıf Bölgeler

Malatya’nın bazı bölgelerinde zemin yapısının gevşek ve alüvyon dolgulu olması, deprem sırasında hasarı artıran önemli bir etken olarak öne çıkıyor. Özellikle ovaya yakın alanlarda, yer altı su seviyesinin yüksekliği nedeniyle sıvılaşma riski bulunuyor. Bu durum, deprem sırasında binaların temelinde kayma ve çökme riskini artırıyor. Zemin yapısının sağlam olmadığı bölgelerde alınacak önlemler, olası bir felaketin boyutunu azaltmada kritik rol oynuyor.

Sanayi Alanları ve Altyapı Riski

Malatya Organize Sanayi Bölgesi gibi geniş sanayi alanları da olası depremlerde önemli bir risk taşıyor. Burada bulunan ağır sanayi tesislerinin zarar görmesi, yalnızca ekonomik açıdan değil, aynı zamanda çevresel açıdan da büyük sorunlara yol açabilir. Ayrıca enerji hatları, su şebekeleri ve ulaşım altyapısı da deprem sırasında zarar görebilecek en kritik unsurlar arasında yer alıyor. Bu nedenle şehirde yalnızca binaların değil, altyapının da güçlendirilmesi gerekiyor.

Uzmanlardan Kritik Uyarılar

Jeoloji ve inşaat mühendisleri, Malatya’da riskin yalnızca fay hatlarına yakın ilçelerle sınırlı olmadığını, şehir merkezindeki hızlı yapılaşmanın da büyük tehlike yarattığını belirtiyor. Yüksek katlı binalar, yanlış malzeme kullanımı ve denetim eksiklikleri, deprem sırasında can kaybını artıran başlıca nedenler arasında sayılıyor. Uzmanlar, kentsel dönüşüm projelerinin hızlandırılması ve deprem bilincinin yaygınlaştırılması gerektiğinin altını çiziyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım