Okul Kantinlerinde Gizli Tehlike: Çocuğunuz Teneffüste Ne Tüketiyor?
Türkiye genelinde yeni eğitim-öğretim yılı başlarken, milyonlarca öğrenci kantinlerden yeniden alışveriş yapmaya hazırlanıyor. Teneffüslerde tüketilen atıştırmalıklar masum gibi görünse de, bu ürünlerin arkasında çocuk sağlığını doğrudan etkileyen ciddi riskler bulunabiliyor.
Etiketlerde Gizli Tuzaklar: Şeker, Trans Yağ ve Renklendiriciye Dikkat
Kantin raflarında yer alan birçok ürün, çocukların günlük beslenme ihtiyaçlarını aşırı şekilde etkileyebilecek içeriklere sahip. Örneğin, tek bir içecek ya da atıştırmalık çocuğun tüm günlük şeker ihtiyacını karşılayabiliyor. Dünya Sağlık Örgütü, çocukların günlük serbest şeker tüketiminin toplam enerji alımının yüzde 10’unu geçmemesi gerektiğini belirtiyor. Bu sınır aşıldığında obezite, diyabet ve diş çürüğü gibi sağlık sorunları riski ciddi oranda artıyor.
Etiketlerde "hidrojene yağ" veya "trans yağ" ibarelerinin bulunması da ayrı bir tehlike oluşturuyor. Bu tür yağlar, kalp ve damar sağlığı açısından oldukça zararlı. Özellikle kek, poğaça ve bazı bisküvi türleri bu içerikleri barındırabiliyor. Yine parlak renklere sahip şekerlemeler ya da içeceklerde yer alan E kodlu yapay renklendiriciler; hiperaktivite, dikkat eksikliği ve alerjik reaksiyonlara neden olabiliyor.
Ayrıca, ürünlerdeki sodyum (tuz) oranı da kantin alışverişinde göz önünde bulundurulmalı. Aşırı tuz tüketimi çocuklarda böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebiliyor ve ilerleyen yaşlarda hipertansiyon gibi kronik rahatsızlıklara zemin hazırlayabiliyor.
Alo 174 Gıda Hattı: Velilerin Denetimdeki En Güçlü Aracı
Ebeveynler, okul kantinlerinde gördükleri şüpheli ürünler ya da hijyen eksiklikleriyle ilgili şikâyetlerini Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Alo 174 Gıda Hattı üzerinden iletebiliyor. Gelen başvurular bakanlık denetim ekiplerince inceleniyor ve gerekirse idari yaptırımlar uygulanıyor. Böylece öğrenci sağlığını tehdit eden durumlar kısa sürede ortadan kaldırılabiliyor.
Tüketicilere düşen görev ise sadece şikâyet etmekle sınırlı değil. Ürün ambalajları üzerindeki “şekersiz”, “doğal aromalı” ya da “light” gibi ifadeler dikkatle değerlendirilmelidir. Çünkü bu ibareler, her zaman ürünün sağlıklı olduğunu göstermeyebilir. Örneğin, “şekersiz” ifadesi yapay tatlandırıcı içerdiği anlamına gelebilir. “Doğal aromalı” tanımı da her zaman gerçek meyve ya da sebze kullanıldığı anlamına gelmeyebilir. Enerji tablosunu incelerken de porsiyon başına değil, tüm paketin toplam değerine dikkat edilmesi öneriliyor.
Kantinlerde Hijyen ve Gıda Güvenliği Sıkı Takip Altında
Kantinlerin sadece sundukları ürün çeşitliliğiyle değil, hijyen koşullarıyla da sıkı şekilde denetlenmesi gerekiyor. Öğrencilerin kullandığı alanların temizliği, gıdaların saklama koşulları ve son kullanma tarihleri, okul sağlığı açısından büyük önem taşıyor. Geçmiş yıllarda yapılan denetimlerde bazı kantinlerde tarih geçmiş ürünler ve etiketsiz gıdalar tespit edilmişti. Bu yıl Tarım ve Orman Bakanlığı’nın denetimleri daha sıkı hale getireceği, ihlaller karşısında daha caydırıcı cezaların uygulanacağı belirtildi.
Ayrıca, 2019 yılında yürürlüğe giren düzenlemeyle birlikte kantinlerde gazlı içecek, cips ve aşırı şekerli ürünlerin satışı yasaklandı. Kantin işletmecilerine ise “Gıda Güvenliği Sertifikası” alma zorunluluğu getirildi. Bu belgeyi almayan işletmelerin faaliyet göstermesi mümkün değil. Böylece çocukların kantin alışkanlıkları kontrollü ve daha güvenli hale getirilmiş oluyor.
Yeni eğitim döneminde sağlıklı beslenme alışkanlıklarının gelişmesi için hem velilerin hem de yetkililerin sorumluluk bilinciyle hareket etmesi, okul kantinlerinin hem güvenli hem de bilinçli tüketim alanlarına dönüşmesini sağlayacak. Çocuğunuzun elindeki ambalajın arka yüzünü birlikte okumak ise sağlıklı bir geleceğe atılmış küçük ama önemli bir adım olabilir.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım
Bakmadan Geçme
