Müjdeler Olsun: Yeni Torba Yasa ile Erken Emeklilik Fırsatı

Staj Sigortası Emeklilik Başlangıcı Sayılacak mı?

EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesinin ardından milyonlarca kişinin beklediği yeni bir gelişme daha gündeme geldi. Uzun yıllardır tartışılan staj ve çıraklık sigortası mağduriyeti için çözüm niteliğinde bir adım atılıyor. Meclis’e gelmesi beklenen yeni torba yasa teklifiyle birlikte, staj süresinde yapılan sigorta girişlerinin emeklilik başlangıcı olarak kabul edilmesi planlanıyor.

Bu düzenleme yürürlüğe girdiğinde, 1990’lı yıllarda staj veya çıraklık eğitimi alırken sigorta primi yatırılan ancak bu dönem emeklilik hesabına dahil edilmeyen yüz binlerce kişi erken emeklilik hakkı elde edecek. Uzmanlara göre, düzenleme yasalaştığında özellikle 1997’de staj yapıp 2000 yılında işe başlayan kişiler için emeklilik yolu resmen açılacak.

Neden Staj Sigortası Emeklilikten Sayılmıyordu?

Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, sigorta primlerini iki ana başlık altında toplar: kısa vadeli ve uzun vadeli sigorta kolları. Kısa vadeli sigorta kolları, iş kazası, meslek hastalığı ve geçici iş göremezlik durumlarını kapsarken; uzun vadeli sigorta kolları emeklilik için esas alınan yaşlılık, malullük ve ölüm sigortalarını içerir.

Staj ve çıraklık döneminde yapılan sigortalar yalnızca kısa vadeli kollar üzerinden yatırıldığı için, bu primler emeklilik başlangıcı olarak kabul edilmedi. Bu nedenle, 16-17 yaşında sigortası yapılan birçok vatandaş, “adımıza prim yattı ama emeklilikte sayılmadı” diyerek yıllardır mağduriyet yaşadı.

Yeni torba yasayla birlikte bu uygulamanın değişmesi bekleniyor. Yani staj sigortası sadece kısa vadeli değil, emeklilik başlangıcı olarak da geçerli sayılabilecek.

Yeni Torba Yasa Neler Getiriyor?

Hazırlıkları devam eden torba yasa taslağında yer alması beklenen düzenlemeyle birlikte, staj ve çıraklık dönemine ait sigorta girişleri emeklilik hesabına dahil edilecek. Bu da milyonlarca vatandaşın sigorta başlangıcının öne çekilmesi anlamına geliyor.

Sosyal güvenlik uzmanı Ahmet Yılmaz, düzenlemeyi “EYT benzeri tarihi bir fırsat” olarak değerlendiriyor. Yılmaz’a göre, “Devletin gözetiminde ilk kez çalışmaya başlayan bir kişinin o tarihin sigorta başlangıcı olarak kabul edilmesi hem adalet hem de hakkaniyet açısından zorunluluk haline gelmiştir.”

Yasa teklifi Meclis’e sunulduğunda, bu düzenleme sadece stajyerleri değil, çıraklık eğitimi alan binlerce kişiyi de kapsayacak. Böylece 1997, 1998 veya 1999 yıllarında sigortası başlatılan vatandaşlar, 2000’li yıllarda işe başlamış olsalar bile EYT kapsamına dahil olabilecek.

Kimler Erken Emeklilik Hakkı Kazanacak?

Yeni düzenlemeden en büyük faydayı, 1990’lı yıllarda staj yapmış ancak 1999’dan sonra işe başlamış çalışanlar görecek. Örneğin, 1997’de staj yapan bir kişi, 2000 yılında işe başlamış olsa dahi, bu yasa yürürlüğe girdiğinde sigorta başlangıcı 1997 olarak kabul edilecek. Böylece kişi, EYT kapsamında değerlendirilecek ve yaş beklemeden emekli olabilecek.

Bu değişiklik sadece erkek çalışanları değil, kadınları da doğrudan etkileyecek. Mevcut sistemde kadınlar yalnızca sigorta başlangıcından sonraki doğumlar için borçlanma hakkına sahip. Ancak staj başlangıcı emeklilik tarihi olarak sayıldığında, önceki doğumlar için de borçlanma hakkı doğacak.

Örneğin, 1997’de staj yapmış, 1998’de doğum yapmış ve 2000’de işe başlamış bir kadın, yeni düzenleme sayesinde 1998 doğumunu borçlanabilecek. Bu da 720 güne kadar prim kazandırarak emeklilik yaşını 2 yıla kadar öne çekebilecek.

Emeklilik Yaşı Nasıl Etkilenecek?

Emeklilik sisteminde en kritik parametre sigorta başlangıç tarihidir. Sigorta girişi ne kadar erkense, emeklilik yaşı da o kadar erken olur. Yeni torba yasa yasalaşırsa, staj ve çıraklık döneminde sigorta kaydı bulunan vatandaşlar için emeklilik yaşı 1 ila 2 yıl arasında erkene çekilecek.

Uzmanlar, bu düzenlemenin hem EYT kapsamına giremeyen vatandaşlar için yeni bir fırsat yaratacağını hem de prim eksiği bulunan kişilerin avantaj sağlayacağını belirtiyor.

Yasanın Kabul Süreci ve Beklentiler

Torba yasanın yürürlüğe girmesi için üç aşamalı bir süreç izlenecek. Öncelikle düzenleme, ilgili komisyonda görüşülerek torba yasa teklifine eklenecek. Ardından TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmesi ve Cumhurbaşkanı’nın onayıyla Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan yapılan ilk açıklamalarda, düzenlemenin “çalışma hayatında eşitlik ilkesini güçlendireceği” vurgulanıyor. Bu gelişmeyle birlikte, 1997’de staj yapan ve 2000’de işe başlayan binlerce kişi artık erken emeklilik hayaline bir adım daha yaklaşmış olacak.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım