Marmara'da Müsilaj Alarmı Sürüyor: 55 Tesis Mühürlendi, Cezalar 822 Milyon TL'yi Aştı

İleri Biyolojik Arıtmaya Geçmeyenler Cezadan Kaçamadı

2025 yılının 15 Haziran tarihi, Marmara Denizi çevresinde yer alan atık su arıtma tesislerinin ileri biyolojik arıtma sistemine geçişi için tanınan sürenin sonuydu. Ancak bu tarihe kadar, belediyeler tarafından Çevre Bakanlığı’na sunulan 169 iş planından yalnızca 42’sinin tamamlandığı açıklandı. Geri kalan projeler ya durdu ya da yetersiz kaldı. Sonuç olarak, 2021’de %51 olan ileri biyolojik arıtma oranı, yalnızca %0,7 artışla %51,7’ye yükseldi.

Bu yetersiz ilerleme, bakanlık ekiplerini harekete geçirdi. 23 Haziran’dan itibaren, Marmara’ya kıyısı bulunan yedi ilde toplam 480 tesis aynı anda denetime alındı. Denetimlerde arıtma sistemlerinin teknik yeterliliği, yasal kriterlere uygunluğu ve taahhüt edilen dönüşümlerin gerçekleşip gerçekleşmediği ayrıntılı biçimde incelenmeye başlandı.

Tekirdağ ve Yalova’da Belediyelere Milyonluk Cezalar

Denetimler kapsamında özellikle Tekirdağ’daki iki önemli arıtma tesisinin ileri biyolojik sisteme geçmediği belirlendi. Şarköy Derin Deniz Deşarj Tesisi ve Marmaraereğlisi Biyolojik Arıtma Tesisi, gerekli dönüşümleri gerçekleştirmediği gerekçesiyle ceza aldı. Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi’ne toplamda 6 milyon 687 bin TL idari ceza uygulandı.

Benzer şekilde, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi de atık suları arıtmadan denize deşarj ettiği için aynı miktarda cezayla karşı karşıya kaldı. Yalova Belediyesi ise yağmur suyu hattı üzerinden kentsel atık suyu Marmara’ya boşalttığı için 1 milyon 337 bin TL ceza ödemek zorunda kaldı. Diğer illerde alınan numunelerin analiz süreci ise hâlâ devam ediyor.

2025’te Denetim Raporları Kapsamlı Sonuçlar Verdi

Bakanlık verilerine göre, 2025 yılı başından itibaren Marmara Havzası’nda toplam 5 bin 638 tesiste çevresel denetim yapıldı. Bu denetimler sonucunda 822 milyon 547 bin TL’den fazla idari para cezası kesildi. 55 tesisin faaliyetleri tamamen durdurularak kapatma kararı verildi. Bu yaptırımlar, çevre yönetmeliklerine uymayan tesislerin hem çevreye hem de halk sağlığına olan etkilerini azaltmak adına alındı.

Ayrıca sadece kara kaynaklı kirlilik değil, deniz ulaşımının da sıkı şekilde denetlendiği belirtildi. Bu yıl Marmara Denizi’nde 34 binden fazla deniz aracı denetlendi. Kirliliğe neden olduğu tespit edilen 60 gemiye toplamda 978 milyon TL’ye yakın idari ceza uygulandı. Bu denetimlerin amacı, gemi atıklarının doğrudan denize boşaltılmasını önlemek ve denizlerin ekolojik dengesini korumak.

Müsilaj Eylem Planı Yeniden Gündemde

2021’deki müsilaj krizinin ardından açıklanan 22 maddelik Marmara Denizi Koruma Eylem Planı, özellikle atık su arıtma sistemlerinin geliştirilmesi ve fosfor ile azot yükünün azaltılmasına odaklanıyordu. Bu hedef doğrultusunda ileri biyolojik arıtma sistemlerinin zorunlu hale getirilmesi, planın temel taşlarından biri olmuştu.

Ancak gelinen noktada, planın uygulanmasında yaşanan yavaşlık, çevresel tehditlerin yeniden artmasına yol açabileceği endişesini doğurdu. Bakanlık, bu süreçte daha katı denetimlerin ve cezai yaptırımların süreceğini bildirirken, belediyeler ve diğer kamu kurumlarına eylem planına uygun hareket etme çağrısında bulunuyor. Marmara Denizi'nin sağlığı için atılacak her adımın uzun vadede ülke genelinde çevre bilincini artıracağı vurgulanıyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım