Malatya'nın Sırrı Ortaya Çıktı!

Türkiye, biyolojik çeşitliliğiyle dünyanın sayılı ülkeleri arasında yer alıyor. Yaklaşık 3 bin endemik bitkiye ev sahipliği yapan ülkemizde, Malatya’nın özel bir yeri bulunuyor. İnönü Üniversitesi’nde yapılan bilimsel araştırmalara göre, yalnızca Malatya sınırları içerisinde yetişen 40 endemik bitki türü tespit edildi. Bu bitkiler, dünyanın başka hiçbir bölgesinde bulunmuyor ve kentin doğal zenginliğini eşsiz bir noktaya taşıyor.

Malatya’nın Bitki Çeşitliliği ve Endemik Türler

Malatya’da yapılan arazi çalışmalarında, toplam 2 bin 76 farklı bitki türü kayıt altına alındı. Bu türlerin 430’u endemik kategorisinde yer alıyor. Ancak bunlar arasında 40 tür, yalnızca Malatya’ya özgü özellikler taşıyor. Bu da kentin Anadolu’nun botanik merkezlerinden biri olduğunu kanıtlıyor. Bölgedeki ekosistem, dağlık alanlardan vadilere, sulak alanlardan step bitki örtüsüne kadar geniş bir çeşitlilik sunuyor. Bu farklı habitatlar, endemik bitkilerin varlığını sürdürmesi için uygun ortam sağlıyor.

Bilimsel Çalışmaların Katkısı

İnönü Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Birol Mutlu’nun 2002 yılından bu yana yürüttüğü araştırmalar, Malatya florasının bilim dünyasında tanınmasını sağladı. Mutlu, keşfettiği ve tescillenen yeni bir tür olan Ornithogalum Malatyanum Mutlu ile kentin botanik mirasına dikkat çekti. Bilim insanları tarafından isimlendirilen diğer türler arasında Alkanna Malatya Na Şenol-Yıldırım, Campanula Peshmenii Güner, Iris Peshmeniana Güner-T. Halil, Muscari Atillae ve Sisymbrium Malatyanum Mutlu-Karakuş gibi bitkiler bulunuyor.

Küresel Ölçekte Önemi

Endemik bitkiler yalnızca bulundukları bölgenin değil, tüm dünyanın ortak mirası kabul ediliyor. Çünkü bu türlerin kaybolması, geri dönüşü olmayan bir biyolojik çeşitlilik kaybına yol açıyor. Malatya’daki endemik bitkiler de ekolojik denge açısından büyük önem taşıyor. Aynı zamanda tıp, eczacılık ve tarım alanında potansiyel faydalar barındıran bu türler, gelecekte bilimsel araştırmalar için de kritik bir rol oynayabilir. Uzmanlara göre Malatya’da henüz keşfedilmemiş yeni türlerin bulunma ihtimali oldukça yüksek.

Koruma Çalışmalarının Önemi

Her geçen yıl insan faaliyetleri ve iklim değişikliği nedeniyle endemik bitkilerin yaşam alanları daralıyor. Bu durum Malatya’daki eşsiz türleri de tehdit ediyor. Uzmanlar, bu bitkilerin korunması için hem yerel halkın bilinçlendirilmesi hem de resmi kurumların etkin tedbirler alması gerektiğini vurguluyor. Korumaya yönelik atılacak adımlar, yalnızca Malatya’nın değil, Türkiye’nin ve dünyanın biyolojik çeşitliliğini güvence altına alacak.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım