Malatya'da Kayısıdan Yapılan Ürünler Nelerdir?

Kayısının başkenti olarak bilinen Malatya, yalnızca Türkiye’nin değil dünyanın da en önemli kayısı üretim merkezlerinden biridir. Dünyaca ünlü Malatya kayısısı, sadece meyve olarak değil, ondan elde edilen farklı ürünlerle de hem iç piyasada hem de ihracatta büyük bir değer taşır. Yöre halkı, yüzyıllardır kayısıyı farklı şekillerde işleyerek sofralara sunmuş, bu geleneği günümüze kadar taşımıştır.

Kuru Kayısı ve Çekirdeği

Malatya denince akla ilk gelen ürün şüphesiz kuru kayısıdır. Yüksek besin değeri, uzun süre saklanabilme özelliği ve ihracatta sağladığı katkı sayesinde şehrin simgesi haline gelmiştir. Kuru kayısı, gün kurusu ve kükürtlü kayısı olarak iki farklı şekilde hazırlanır. Bunun yanı sıra kayısı çekirdeği de oldukça değerlidir. Çekirdeğin iç kısmı çerez olarak tüketilirken, aynı zamanda kayısı çekirdeği yağı kozmetik ve sağlık alanında kullanılır.

Kayısı Reçeli ve Marmelatı

Malatya mutfağında kahvaltı sofralarının vazgeçilmezlerinden biri kayısı reçelidir. Özellikle ev yapımı kayısı reçeli, bölgenin misafirperverliğini yansıtan en özel tatlar arasında yer alır. Bunun yanı sıra kayısı marmelatı da sıkça hazırlanır ve ekmek üzerine sürülerek tüketilir. Doğal şekerli tadıyla bu ürünler, sadece Malatya’da değil, Türkiye’nin dört bir yanında büyük beğeni toplar.

Kayısı Pekmezi ve Pestili

Kayısıdan elde edilen en sağlıklı ürünlerden biri de kayısı pekmezidir. Özellikle kış aylarında enerji verici ve bağışıklık güçlendirici etkisiyle tercih edilir. Kayısı pekmezi, şeker ihtiyacını doğal yollarla karşılamak isteyenler için önemli bir alternatiftir. Ayrıca kayısı pestili de yörede yaygın olarak yapılır. Kurutulan kayısı özünden hazırlanan pestil, hem atıştırmalık olarak tüketilir hem de enerji kaynağı olarak bilinir.

Kayısı Suyu ve Tatlıları

Malatya’da kayısı yalnızca kurutulmaz, aynı zamanda taze meyveden elde edilen kayısı suyu da oldukça popülerdir. Yaz aylarında serinletici bir içecek olarak tüketilen kayısı suyu, vitamin bakımından da zengindir. Bunun dışında kayısılı tatlılar da Malatya mutfağında önemli bir yere sahiptir. Kayısı dolması, kayısılı güllaç, kayısılı kek ve dondurma gibi tatlı çeşitleri hem yöresel mutfakta hem de modern tariflerde sıkça karşımıza çıkar.

Kayısı Yağı ve Kozmetik Ürünleri

Kayısı çekirdeğinden elde edilen yağ, hem yemeklerde hem de kozmetik sektöründe değerlidir. Kayısı çekirdeği yağı, cilt bakımında nemlendirici ve yenileyici özellikleriyle bilinir. Saç bakımında da kullanılan bu yağ, doğal ürünlere yönelen tüketiciler arasında giderek daha fazla tercih edilmektedir. Malatya’da üretilen kayısı yağı, hem yerel pazarlarda hem de ihracat yoluyla dünyaya açılmaktadır.

Ekonomik ve Kültürel Önemi

Kayısıdan yapılan ürünler sadece sofralara lezzet katmakla kalmaz, aynı zamanda Malatya’nın ekonomisinin de bel kemiğini oluşturur. İhracatın büyük bir kısmını karşılayan kayısı ve kayısı ürünleri, şehre uluslararası bir marka değeri kazandırmıştır. Ayrıca kültürel olarak da kayısı, Malatya’da yapılan festivallerin ve etkinliklerin ana temasıdır.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım