Küresel Isınmanın İzleri: İzlanda'da İlk Kez Sivrisinek Görüldü

İzlanda’nın “Sivrisineksiz Ülke” Ünvanı Tehlikede

Kuzey Kutbu’na yakın konumuyla bilinen İzlanda, yıllardır dünyanın “sivrisineksiz ülkesi” olarak anılıyordu. Ancak iklim değişikliğinin etkisiyle rekor sıcaklıkların yaşandığı bu yıl, bu durum değişmeye başladı. Ülkenin başkenti Reykjavik yakınlarında yapılan gözlemlerde, İzlanda’da ilk kez sivrisinek türüne rastlandığı bildirildi. Uzmanlara göre bu gelişme, küresel ısınmanın ekosistem üzerindeki etkilerini açıkça gösteriyor.

Rekor Sıcaklıkların Ardından Şaşırtan Keşif

Sıcaklıkların mevsim normallerinin çok üzerine çıktığı 2024 ilkbaharı, İzlanda tarihinde bir dönüm noktası oldu. Normalde mayıs ayında sıcaklığın 20 dereceyi geçmediği ülkede, bu yıl sıcaklıklar üst üste 10 gün boyunca 20 derecenin üzerinde seyretti. Özellikle Eglisdadir Havalimanı’nda 26,6 derece ölçülmesi, ülke tarihinde kaydedilen en yüksek sıcaklıklardan biri olarak kayıtlara geçti.
Tam da bu dönemde doğa gözlemcisi Bjorn Hjaltason, Reykjavik’in güneybatısındaki Kjos bölgesinde akşam gözlemleri sırasında alışılmadık bir böcek türü fark etti. Şarapla ıslattığı iplerde yakaladığı üç sineğin daha önce İzlanda’da hiç görülmediğini belirten Hjaltason, bu durumu “garip bir sinek” notuyla sosyal medyada paylaştı.

Tür Tespiti: Avrupa Kökenli Culiseta Annulata

Yapılan analizlerde bu canlıların, Avrupa ve Kuzey Afrika’da yaygın olarak görülen Culiseta annulata türü sivrisinekler olduğu doğrulandı. İzlanda Doğa Tarihi Enstitüsü’nden entomolog Matthias Alfredsson, bu türün soğuk iklim koşullarına dayanıklılığıyla bilindiğini ve muhtemelen ülkeye dış etkenlerle taşındığını söyledi.
Alfredsson, “Bu tür, normalde kuzey bölgelerde uzun süre hayatta kalamaz ancak son yıllarda artan sıcaklıklar onların yaşamasına uygun bir ortam yaratıyor. Henüz kalıcı bir popülasyon oluşup oluşmadığını bilmiyoruz. Ancak gözlemler devam edecek” açıklamasında bulundu.

İklim Değişikliğinin Canlı Türleri Üzerindeki Etkisi

Bilim insanları, İzlanda’da sivrisinek görülmesini iklim değişikliğinin açık bir sonucu olarak değerlendiriyor. Uzmanlara göre, küresel sıcaklık artışları yalnızca hava koşullarını değil, aynı zamanda canlı türlerinin dağılımını da kökten değiştiriyor. Daha önce tropikal iklimlerde yaşayan böceklerin kuzey bölgelere taşınması, ekosistem dengesi açısından ciddi bir uyarı olarak görülüyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) verilerine göre, 2024 yılı kayıt altına alınan en sıcak yıl oldu. Bu durum, Kuzey Avrupa’da bile sıcaklıkların mevsim normallerinin çok üzerinde seyretmesine neden oldu. İzlanda gibi donmuş topraklara sahip bölgelerde ise bu artış, yeni türlerin yaşam şansı bulmasını sağlıyor.

Uzmanlardan Uyarı: Ekosistem Değişiyor

İzlanda, şimdiye kadar Antarktika ile birlikte dünyada sivrisinek bulunmayan iki bölgeden biri olarak biliniyordu. Ancak bu keşif, bu unvanın artık geçerliliğini yitirebileceğini gösteriyor. Entomolog Alfredsson, “Eğer bu tür burada kışlayabiliyorsa, gelecekte başka böcek türlerinin de ülkeye yerleşmesi olasılığı çok yüksek” dedi.
Yerel çevre bilimciler, bu durumun yalnızca bir biyolojik olay değil, aynı zamanda küresel ısınmanın kuzey ekosistemleri üzerindeki somut etkilerinden biri olduğunu vurguluyor. Artan sıcaklıkların, yalnızca insan yaşamını değil, bitki örtüsünden su kaynaklarına kadar tüm doğal dengeyi tehdit ettiği ifade ediliyor.

Küresel Uyarı Niteliğinde Bir Gelişme

Uzmanlar, İzlanda’da sivrisinek görülmesinin, iklim değişikliğinin artık dünyanın en soğuk bölgelerine bile ulaştığının göstergesi olduğunu belirtiyor. Ekosistem değişimleri, hastalık taşıyan böceklerin yayılım riskini de beraberinde getiriyor.
Kısacası, İzlanda’da sivrisineklerin ortaya çıkışı yalnızca yerel bir olay değil; dünyanın iklim krizine verdiği biyolojik bir yanıt olarak değerlendiriliyor. Bilim insanları, bu gelişmenin gelecekte daha büyük çevresel değişimlerin habercisi olabileceğini ifade ediyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım