Kolşisin'in Ham Maddesi Türkiye'de Üretilmeye Başlandı

Türkiye’de önemli bir sağlık çalışmasına imza atıldı. İstanbul Üniversitesi öncülüğünde kurulan INFLAM-IST platformu, Ailevi Akdeniz Ateşi (AAA), Behçet hastalığı ve gut tedavisinde kullanılan kolşisin ilacının ham maddesi olan Colchicum (acı çiğdem) bitkisini Türkiye’de üretmeye başladı. Bu gelişme, hem ilaca erişimi kolaylaştıracak hem de Türkiye’nin ilaç sektöründeki dışa bağımlılığını azaltacak.

Ailevi Akdeniz Ateşi ve Tedavide Kolşisin’in Önemi

İstanbul Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Gül, Ailevi Akdeniz Ateşi’nin dünyada nadir görülen genetik hastalıklar arasında yer aldığını ancak en çok Türkiye’de görüldüğünü vurguladı. Hastalığın karın zarı, göğüs zarı ve eklemlerde iltihap ataklarına yol açtığını belirten Gül, tedavi edilmediğinde amiloidoz adı verilen ciddi bir komplikasyona neden olabildiğini söyledi. Bu durum böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği ve hatta ölüme kadar gidebiliyor.
Kolşisin ilacı, bu hastalıkta temel tedavi yöntemi olarak kullanılıyor. Uygun dozlarda alındığında iltihap ataklarını baskılayan ilaç, hastaların yaşam kalitesini belirgin şekilde artırıyor. Ancak bugüne kadar ilacın ham maddesi olan Colchicum bitkisinden saflaştırılmış kolşisin, yurt dışından ithal ediliyordu.

Türkiye’de Endemik Bitkiden Yerli Üretim

Colchicum’un 100’den fazla türünün en az yarısının Türkiye’de doğal olarak bulunduğunu hatırlatan Prof. Dr. Gül, buna rağmen şimdiye kadar saflaştırılmış kolşisinin dışa bağımlı şekilde temin edildiğini açıkladı. INFLAM-IST platformunun çalışmaları sayesinde artık bitkinin Türkiye’de üretilmeye başlandığını duyurdu. Böylece, artan ilaç ihtiyacının yerli kaynaklarla karşılanması mümkün olacak.
Bu adım, yalnızca AAA değil, Behçet ve gut gibi hastalıkların tedavisinde de yeni bir sayfa açacak. Türkiye’de üretilen ham madde, daha uygun maliyetlerle ilaca erişim sağlamayı kolaylaştıracak.

Biyolojik İlaçlarla Yeni Umutlar

Kolşisin tedavisine yanıt vermeyen hastalar için ise İnterlökin-1 (IL-1) inhibitörleri devreye giriyor. Dünya genelinde üç farklı biyolojik ilacın bu mekanizma üzerinden etkili olduğu kanıtlanmış durumda. Türkiye’de bunlardan ikisi ruhsatlı ve geri ödeme kapsamında kullanılıyor. Prof. Dr. Gül, kolşisine yanıt vermeyen veya yan etkiler nedeniyle tedaviyi sürdüremeyen hastalar için bu ilaçların büyük umut olduğunu ifade etti. Ayrıca, Türkiye’de yeni geliştirilen ve faz-2 aşamasını tamamlayan başka bir ilacın da yakında faz-3 çalışmasına geçeceğini belirtti. Bu gelişmeler, hastalar için seçeneklerin artacağı anlamına geliyor.

İlaç Geliştirmede Türkiye’nin Rolü

Türkiye’nin AAA’nın en sık görüldüğü ülkelerden biri olması, klinik araştırmalar açısından da ülkeyi cazip hale getiriyor. Prof. Dr. Gül, yeni geliştirilen ilaçların faz çalışmalarında Türkiye’nin aktif rol aldığını ve bu sayede küresel ilaç geliştirme süreçlerine katkı sunduğunu vurguladı. INFLAM-IST platformu, TÜBİTAK 1004 programı kapsamında hem yerli üretimi destekliyor hem de yeni tedavilerin geliştirilmesine öncülük ediyor.

Geleceğe Yönelik Beklentiler

Kolşisinin Türkiye’de üretilmeye başlanmasıyla birlikte, bu ilacın farklı kullanım alanlarının da açılabileceği belirtiliyor. Yerli üretim sayesinde artan talebin karşılanması kolaylaşacak, aynı zamanda yeni ilaç formlarının geliştirilmesi için de altyapı sağlanacak. Türkiye, sadece ihtiyaçlarını karşılamakla kalmayıp, bölgesel ilaç merkezi olma yolunda da ilerliyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım