Klima Kullanımı Elektrik Tüketiminde Rekor Kırdırdı

Soğutma Talebi Rekorlara Yol Açtı

28 Temmuz 2025 tarihinde Türkiye’nin saatlik elektrik tüketimi 59 GWh’ye ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Bu tüketimin yaklaşık yüzde 18’i yalnızca soğutma ihtiyacından kaynaklandı. 1980’den bu yana Türkiye’nin ortalama yüzey sıcaklığı 2,5 derecenin üzerinde artarken, bu iklimsel değişim elektrik tüketiminde kalıcı bir dönüşümü tetikledi. Son üç yılda klima ve soğutma sistemlerinden doğan enerji ihtiyacı yüzde 26 yükselirken, 2024 yılında tek başına yaz aylarında tüketilen enerji, toplamın yüzde 8’ini oluşturdu. Örneğin, yalnızca bir aylık soğutma ihtiyacı 3 TWh’ye ulaşarak İstanbul’daki tüm sanayi tesislerinin üç aylık elektrik tüketimine denk geldi.

Enerji Planlamasında Yeni Dönem

Artan sıcaklıkların ve yaygınlaşan klima kullanımının etkisiyle Türkiye’nin en yüksek elektrik talebi artık kış aylarında değil, yaz aylarında görülüyor. 2008 ile 2025 yılları arasında kış ve yaz aylarındaki tüketim zirveleri arasındaki fark 0,8 GW’den 9,1 GW’ye çıkarak yaklaşık 12 kat arttı. Bu gelişme, enerji altyapısının yalnızca yılın birkaç haftasında yaşanan aşırı taleplere göre planlanmasını zorunlu hale getiriyor. Uzmanlar, her 1 derecelik sıcaklık artışının 0,77 GW ilave kapasite ihtiyacı yarattığını belirtiyor. Projeksiyonlara göre, soğutma kaynaklı elektrik tüketimi 2030’da 20 TWh’ye, 2035’te ise 35 TWh’nin üzerine çıkabilir. Aynı dönemde Türkiye’nin en yüksek saatlik elektrik talebinin 85 GWh seviyesine ulaşacağı öngörülüyor.

Güneş Enerjisi Çözümün Anahtarı Olabilir

Artan enerji talebi karşısında güneş enerjisi giderek daha önemli bir çözüm haline geliyor. 2019 ile 2024 yılları arasında öğle saatlerinde güneş enerjisinin toplam elektrik talebini karşılama oranı iki katından fazla arttı. Bu gelişme, güneş enerjisinin yalnızca temiz bir kaynak olmadığını, aynı zamanda artan soğutma ihtiyacını dengelemede kritik rol oynadığını gösteriyor. Özellikle çatı üstü güneş enerjisi sistemleri, yaz aylarında zirveye ulaşan elektrik talebini karşılamada önemli katkı sağlayabilir.

Uzmanlardan Politika ve Yatırım Uyarısı

Enerji uzmanları, Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda karşılaşacağı bu talep artışına hazırlıklı olması gerektiğini vurguluyor. Dağıtık güneş enerjisi santrallerinin yaygınlaştırılması, klima kullanımına dair veri altyapısının güçlendirilmesi ve enerji verimliliği politikalarının hayata geçirilmesi gerektiği belirtiliyor. Ayrıca esnek tüketim çözümleri ile elektrik şebekesinin yükünün dengelenmesi, hem üretim maliyetlerinin hem de olası kesintilerin önüne geçmek açısından kritik önem taşıyor.

Türkiye, iklim değişikliğinin doğrudan etkilerini hissetmeye devam ederken, enerji talebindeki bu artış geleceğin enerji politikalarının yeniden şekillenmesine yol açacak gibi görünüyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım