Kahve Her Gün 2,25 Milyar Fincan Tüketiliyor: Peki Çay mı Daha Sağlıklı Kahve mi?

Kahvenin Kökeni ve Kültürel Serüveni

Kahvenin kökeni, bugünkü Etiyopya topraklarında yer alan Kaffa bölgesine kadar uzanıyor. “Kahve” kelimesi de Arapça “qahwah” sözcüğünden türemiş durumda. Rivayetlere göre, 9. yüzyılda Etiyopyalı bir çoban olan Kaldi, keçilerinin kahve meyvelerini yedikten sonra canlandığını fark etmiş ve bu bitkiyi keşfetmiş. Zamanla Arap Yarımadası’na yayılan kahve, burada kavrulup demlenerek bugünkü haline yakın bir şekilde tüketilmeye başlanmış.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde kahvehaneler sosyal yaşamın merkezlerinden biri hâline gelmiş, İstanbul’dan Avrupa’ya yayılan kahve kültürü, 17. yüzyılda kıtanın büyük şehirlerinde vazgeçilmez bir içecek olmuştu. Günümüzde ise kahve zincirleri, kafeler ve ev tipi makinelerle dünyanın her noktasında kahve kültürünün izlerini görmek mümkün.

Küresel Ekonomide Kahvenin Yeri

Kahve, dünya genelinde en çok ticareti yapılan tarım ürünlerinden biri olarak öne çıkıyor. Latin Amerika, Afrika ve Asya’daki tropikal bölgelerde yetiştirilen kahve, toplamda 11 milyon hektardan fazla ekim alanına sahip. Bu da kahveyi, yalnızca içecek değil, aynı zamanda ekonomik açıdan stratejik bir ürün hâline getiriyor.

Kahve üretimi, Brezilya ve Vietnam gibi ülkelerde milyonlarca çiftçinin geçim kaynağını oluşturuyor. Ayrıca lojistik, kavurma, paketleme ve perakende satış gibi aşamalarıyla da yüz milyonlarca kişiye istihdam sağlıyor. Küresel kahve pazarı, özellikle son yıllarda üçüncü dalga kahve akımı sayesinde büyük bir çeşitlilik ve değer kazanmış durumda.

Dünyanın En Pahalı Kahvelerinden Biri: Black Ivory

Kahve dünyasının en ilginç örneklerinden biri Tayland’da üretilen Black Ivory markası. Sadece belirli bir bölgede ve sınırlı miktarda üretilen bu özel kahve, Arabika çekirdeklerinin fillere yedirilip sindirim sürecinden geçirilmesiyle elde ediliyor. Fillerin sindirim sistemi, kahve çekirdeklerinin acılığını azaltıyor ve kendine has bir aroma kazandırıyor.

Daha sonra dışkıdan toplanan çekirdekler temizlenip işleniyor ve bu zahmetli süreç nedeniyle Black Ivory’nin kilosu 2.000 sterlinden fazla fiyatla satılıyor. Bu özel kahve, dünyanın en lüks gastronomik ürünlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Çay mı Daha Sağlıklı, Kahve mi?

Kahve ve çay, her ikisi de yüzyıllardır tüketilen iki popüler içecek olmasına rağmen sağlık açısından farklı özellikler taşıyor. Kahve, yüksek miktarda kafein içerdiği için uyarıcı etki gösteriyor. Dikkati artırıyor, enerji seviyesini yükseltiyor ve bazı araştırmalara göre Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklara karşı koruyucu olabileceği düşünülüyor. Ayrıca antioksidan bakımından da oldukça zengin.

Çay ise daha düşük kafein içeriğiyle daha yumuşak bir etkiye sahip. Yeşil çay başta olmak üzere birçok çay türü, polifenol adı verilen antioksidanlar açısından zengin. Bu bileşenler, hücresel yaşlanmayı yavaşlatabiliyor, kalp sağlığını destekliyor ve metabolizmayı dengelemeye yardımcı olabiliyor. Hangi içeceğin daha sağlıklı olduğu, aslında tüketim miktarına, kişinin yaşam tarzına ve sağlık durumuna göre değişiyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım