İstanbul-Ankara Arası Ekspres Otobüs Seferi Tartışması

Yüksek Hızlı Tren Otobüsçülüğü Zora Soktu

İstanbul ile Ankara arasında günlük 14 kez sefer yapan Yüksek Hızlı Tren (YHT), otobüs firmalarının iş hacmini ciddi şekilde etkiledi. Özellikle son aylarda tren seferlerine olan yoğun ilgi, karayolu taşımacılığında yolcu sayısının düşmesine yol açtı. Bu durum, Türkiye’nin en büyük otogarı olan İstanbul Esenler Otogarı’nda tartışmalara neden oldu.

Otogarda faaliyet gösteren bazı firmalar, YHT’ye karşı rekabet edebilmek için İstanbul-Ankara arasında “ekspres otobüs seferi” düzenlenmesini talep ediyor. Ancak bir diğer kesim, yolcu sayısının zaten azaldığını belirterek “Yolcu yokken ekspres seferin ne anlamı var?” diyerek bu fikre mesafeli yaklaşıyor.

Otobüs Firmaları Fiyat ve Süre Avantajı Peşinde

Esenler Otogarı’nda 300’den fazla otobüs firması bulunuyor ve bunlardan yaklaşık 20’si düzenli olarak İstanbul-Ankara hattında hizmet veriyor. Ancak yüksek hızlı trenin devreye girmesiyle bu firmaların yolcu sayısında ciddi düşüş yaşandı. Ortalama 600-800 TL arasında değişen bilet fiyatlarıyla seyahat eden yolcular, 6 ila 7 saat süren bu yolculuğu artık trenle 4,5 saatte tamamlayabiliyor.

Yeni planlanan ekspres seferlerin amacı, bu süreyi kısaltarak yolcu çekmek. Bu sistemde otobüsler Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Beypazarı ve Polatlı gibi ara duraklara uğramadan doğrudan Ankara’ya gidecek. Böylece yolculuk süresinin 4 saat civarına düşmesi hedefleniyor. Ancak bu sistemin devreye girmesiyle maliyetlerin artacağı da sektör temsilcilerince dile getiriliyor.

Sektörden Karışık Tepkiler

Sektör temsilcilerinin görüşleri, ekspres sefer fikrinde ikiye bölünmüş durumda. Esenler Otogarı’nda faaliyet gösteren Aydın Sönmez, vatandaşların hızlı tren yerine daha kısa sürede ulaşım sağlayacak otobüsleri tercih edebileceğini düşünüyor. Sönmez, “Hızlı tren 700 TL, biz daha uygun fiyat veriyoruz ama vatandaş yine de treni seçiyor. Eğer ekspres seferler 4 saatte giderse ve fiyatı 1000 TL civarında olursa, zaman kazandırdığı için tercih edilebilir” ifadelerini kullandı.

Ancak Ankara Otobüsçüler ve Acenteler Derneği Başkanı Hacı Süleyman Barış, farklı bir görüş dile getirdi. Barış, “Ekspres sefer maliyetli olur, üstelik yolcu sayısı da az. Şu anda otobüslerimiz 6-7 saatte varıyor. Otobandan giden ekspres seferler hızlı olur ama masraflı olur. Ayrıca sürücülerin molasız yolculuk yapması yasal değil, en az 20 dakika dinlenmeleri gerekiyor. Bu nedenle sistemin pratikte uygulanması kolay görünmüyor” dedi.

Ekspres Seferler Kasım’da Başlıyor

Kasım ayı itibarıyla hayata geçirilecek yeni sistemde, İstanbul-Ankara arası ekspres seferlerin deneme süreci başlayacak. İlk aşamada yalnızca birkaç büyük otobüs firması bu sistemi uygulayacak. Toplam kontenjanın yaklaşık yüzde 50’si ekspres seferlere ayrılacak.

Yeni düzenleme, İstanbul-İzmir hattındaki örnek modele dayanıyor. Daha önce bu hatta Bursa, Balıkesir ve Manisa gibi şehirlerde durak kaldırılarak doğrudan sefer sistemi uygulanmıştı. Benzer şekilde, Ankara hattında da yolculuğun hızlanması amaçlanıyor. Ancak uzmanlar, bu sistemin sürdürülebilir olması için yolcu talebinin artması gerektiğini vurguluyor.

Yolcu Tercihleri Ulaşımın Geleceğini Belirleyecek

Yüksek Hızlı Tren’in sağladığı konfor ve zaman avantajı, karayolu taşımacılığının rekabet gücünü zayıflatıyor. Tren biletlerinin 700 TL civarında olması, fiyat açısından otobüslerle aradaki farkı kapatmış durumda. Buna rağmen vatandaşlar, konfor ve süre avantajı nedeniyle treni tercih ediyor.

Sektör temsilcileri, otobüs taşımacılığının ayakta kalabilmesi için hizmet kalitesinin artırılması, ekspres seferlerin belirli bir standarda kavuşturulması ve fiyat politikasının yeniden düzenlenmesi gerektiği görüşünde. Ayrıca, akaryakıt ve otoyol maliyetlerindeki artış da ekspres sistemin uygulanabilirliğini zorlaştırıyor.

Ekspres otobüs fikri, YHT’nin gölgesinde kalmış bir sektörün rekabet çabası olarak görülüyor. Ancak yolcu azlığı, yüksek maliyet ve yasal zorunluluklar dikkate alındığında, bu projenin ne kadar talep göreceği önümüzdeki aylarda netleşecek.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım