İran Genelinde Riyal'in Sert Değer Kaybı Protestoları Tetikledi

İran’da ulusal para birimi riyalin döviz karşısında yaşadığı sert değer kaybı, ülke genelinde geniş çaplı protestolara yol açtı. Pazar günü ABD doları ve Euro karşısında tarihi düşük seviyelere gerileyen riyal, özellikle ticaretle uğraşan kesimlerde büyük endişe yarattı. Doların yaklaşık 1 milyon 420 bin riyalden işlem görmesi, aynı gün Euro’nun ise 1 milyon 700 bin riyale yaklaşması, ekonomik krizin boyutunu gözler önüne serdi. Bu gelişmelerin ardından başkent Tahran’da esnafın öncülüğünde başlayan protestolar kısa sürede farklı kentlere yayıldı ve ülke genelinde dikkat çeken bir toplumsal harekete dönüştü.

Tahran’da Esnafın Kepenk Kapatmasıyla Başlayan Tepki

Riyalin hızla değer kaybetmesi, özellikle ithalata dayalı ürün satan esnafı doğrudan etkiledi. Tahran’da birçok iş yeri, artan maliyetler ve belirsiz fiyatlar nedeniyle zarar etmemek adına satışlarını durdurdu. Kepenk kapatan esnaf, sokaklarda toplanarak ekonomik gidişata tepki gösterdi. Günlük ticaretin neredeyse durma noktasına gelmesi, başkentte hayatı olumsuz etkiledi. Protestocular, riyalin değer kaybının yalnızca ticareti değil, halkın alım gücünü de ciddi biçimde zayıflattığını dile getirdi. Artan döviz kuru nedeniyle temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının yükselmesi, tepkilerin temel gerekçeleri arasında yer aldı.

Protestoların Farklı Kentlere Yayılması

Başkentte başlayan protesto dalgası kısa sürede ülkenin farklı bölgelerine sıçradı. İsfahan, Şiraz, Ahvaz ve Meşad gibi önemli şehirlerde de benzer görüntüler yaşandı. Bu kentlerde esnaf ve vatandaşlar sokaklarda toplanarak ekonomik koşullara karşı seslerini yükseltti. Bazı bölgelerde protestoların büyümesiyle güvenlik güçleri müdahalede bulundu. Polis ile protestocular arasında zaman zaman gergin anlar yaşandığı bildirildi. Müdahalelere rağmen gösterilerin tamamen sona ermediği, özellikle ekonomik belirsizliğin sürdüğü algısının protestoları canlı tuttuğu gözlemlendi.

Üniversite Öğrencilerinin Gösterilere Katılımı

Protestoların üçüncü gününde üniversite öğrencilerinin de gösterilere dahil olması dikkat çekti. Tahran ve İsfahan’daki üniversitelerde okuyan öğrenciler, esnafın başlattığı eylemlere destek vererek sokaklara çıktı. Öğrenciler, ekonomik krizin yalnızca bugünü değil, gelecekteki yaşam koşullarını da tehdit ettiğini savundu. İşsizlik endişesi, eğitim sonrası belirsizlik ve hayat pahalılığı gibi sorunlar, gençlerin tepkilerinde öne çıkan başlıklar arasında yer aldı. Öğrencilerin katılımı, protestoların toplumsal tabanının genişlediğine işaret etti.

Güvenlik Güçlerinin Müdahalesi Ve Gerginlik

Bazı şehirlerde protestoların büyümesi üzerine güvenlik güçlerinin sert müdahalede bulunduğu bildirildi. Polis, kalabalıkları dağıtmak için çeşitli önlemler aldı. Müdahaleler sırasında zaman zaman tansiyon yükseldi. Buna karşın protestocuların büyük bölümünün ekonomik taleplerini dile getirdiği ve şiddetten uzak durmaya çalıştığı aktarıldı. Yetkililer, kamu düzeninin korunmasının öncelik olduğunu vurgularken, sokaktaki tepkilerin ekonomik sıkıntıların bir yansıması olduğu yorumları da yapıldı.

Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’dan İtidal Ve Diyalog Çağrısı

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, yaşanan gelişmeler üzerine kamuoyuna açıklamada bulundu. Protestoların yakından takip edildiğini belirten Pezeşkiyan, itidal çağrısı yaptı ve göstericilerle diyalog kurulması yönünde talimat verdiğini açıkladı. Halkın yaşadığı ekonomik sıkıntıların hükümetin temel kaygıları arasında yer aldığını ifade eden Cumhurbaşkanı, mevcut sorunların farkında olduklarını dile getirdi. Ekonomik problemlerin çözümü için hükümetin harekete geçeceğini söyleyen Pezeşkiyan, toplumsal gerilimin azaltılması gerektiğini vurguladı.

Ekonomik Krizin Toplumsal Etkileri

Riyalin döviz karşısında yaşadığı sert düşüş, İran toplumunun geniş kesimlerinde belirsizlik yarattı. Uzmanlar, para birimindeki değer kaybının enflasyonu tetiklediğine ve halkın alım gücünü daha da düşürdüğüne dikkat çekiyor. Protestolar, yalnızca anlık bir tepki olarak değil, uzun süredir biriken ekonomik sorunların dışa vurumu olarak değerlendiriliyor. Gelişmeler, ülkedeki ekonomik gidişatın önümüzdeki dönemde de gündemin merkezinde yer alacağını gösteriyor.