İklim Değişikliği Amazon Ağaçlarını Etkiliyor: Ağaçlar Her On Yılda Şişmanlıyor

Amazon Ormanlarında Dikkat Çeken Değişim

Bilim insanları, dünyanın en büyük yağmur ormanı olan Amazon’da yürüttükleri uzun soluklu araştırmalarda çarpıcı bir sonuca ulaştı. Yeni bulgulara göre Amazon’daki ağaçların gövde çapları, atmosferdeki karbondioksit miktarının artmasına bağlı olarak her on yılda ortalama yüzde 3,3 oranında kalınlaşıyor. Bu durum, orman ekosisteminin iklim değişikliğine karşı sanılandan daha dayanıklı olabileceğine işaret ediyor.

Araştırmanın merkezinde, Amazon ormanlarının atmosferden karbondioksit emme kapasitesi yer alıyor. Ağaçların daha fazla karbondioksit emmesi, onların fotosentez yoluyla daha hızlı büyümesine yol açıyor. Bu da zamanla gövdelerin kalınlaşmasına neden oluyor. Ancak uzmanlar, bu olumlu görünen değişimin uzun vadede sürdürülebilir olmayabileceği konusunda uyarıyor.

Atmosferdeki Karbondioksit Artışı Ağaçların Büyümesini Hızlandırıyor

İngiltere’deki Leeds Üniversitesi Tropikal Ekoloji Profesörü Tim Baker, araştırmanın önemli bulgularını kamuoyuyla paylaştı. Baker, “Bozulmamış Amazon ormanlarının karbon depolama kapasitesinin arttığını uzun süredir biliyorduk. Ancak bu yeni çalışma, yalnızca büyük ağaçların değil, tüm boyutlardaki ağaçların artan karbondioksit seviyelerinden faydalandığını gösteriyor. Bu da ormanın genel yapısını dönüştürüyor” ifadelerini kullandı.

1970’lerden bu yana Amazon’un farklı bölgelerinde yapılan ölçümlerde, ağaçların gövde kalınlıklarında düzenli bir artış olduğu gözlemlendi. Bu artış, doğrudan atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonlarının yükselmesiyle ilişkilendirildi. Yani ağaçlar, daha fazla karbonu yapılarında depolayarak kalınlaşıyor. Bu da ormanların iklim sistemi üzerinde daha fazla karbon yutma potansiyeli taşıdığı anlamına geliyor.

Bilim İnsanları Uzun Vadeli Risklere Dikkat Çekiyor

Araştırma sonuçları kısa vadede umut verici bir tablo sunsa da uzmanlar, Amazon ekosisteminin geleceği konusunda temkinli davranılması gerektiğini vurguluyor. İklim değişikliğinin etkileri yalnızca karbondioksit artışıyla sınırlı kalmıyor. Artan sıcaklıklar, kuraklık, kontrolsüz yangınlar ve şiddetli fırtınalar ormanların sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor.

Uzmanlara göre, ağaçların kalınlaşma süreci sonsuza kadar devam edemez. Belirli bir noktadan sonra artan çevresel baskılar, büyüme hızını yavaşlatabilir hatta bazı ağaç türlerinde ölüm oranlarını yükseltebilir. Büyük ağaçların devrilmesi veya kuruması, orman yapısında geri dönüşü zor değişimlere yol açabilir.

Amazon’un Korunması Karbon Döngüsü İçin Hayati Önem Taşıyor

Amazon ormanları, dünya üzerindeki en büyük doğal karbon yutaklarından biri olarak biliniyor. Bu bölge, küresel atmosferdeki karbondioksitin önemli bir kısmını emerek iklim sisteminde denge unsuru görevi üstleniyor. Ağaçların kalınlaşması kısa vadede daha fazla karbon depolanmasını sağlasa da, uzun vadeli orman sağlığı korunmadığı takdirde bu kazanımlar kaybedilebilir.

Araştırmacılar, orman ekosisteminin dengesinin korunması için en etkili yolun insan müdahalesini en aza indirmek ve karbon salımını ciddi şekilde azaltmak olduğunu belirtiyor. Ormanların doğal yapısını korumak, hem biyoçeşitliliğin devamı hem de iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak açısından kritik bir öneme sahip.

Ağaçların Kalınlaşması Küresel Dengeyi Etkiliyor

Bilim insanları, Amazon’daki bu fiziksel değişimin küresel ölçekte de önemli sonuçlar doğurabileceğini ifade ediyor. Daha kalın gövdeli ağaçlar, daha fazla karbon depolayarak küresel ısınmayı yavaşlatıcı bir etki yaratıyor. Ancak bu durum, karbon emisyonlarının azaltılmasına yönelik çabaların yerini alamaz. Çünkü iklim değişikliğinin tetiklediği diğer olumsuz faktörler, ormanların sağlığını tehdit etmeye devam ediyor.

Uzmanlar, Amazon ormanlarında gözlenen bu değişimin dikkatle izlenmesi gerektiğini ve koruma politikalarının bilimsel verilere dayalı olarak yeniden şekillendirilmesinin şart olduğunu vurguluyor. İklim değişikliği karşısında Amazon’un dayanıklılığı önemli bir avantaj olsa da, bu avantajın korunabilmesi için küresel çapta ortak hareket edilmesi gerekiyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım