Hatay'da 1358 Yıllık Zeytin Ağacında Bereketli Hasat Başladı: Tarihi Cami Avlusunda Asırlık Miras

Hatay’ın Payas ilçesinde bulunan tarihi 2. Selim Camii’nin avlusunda yer alan 1358 yıllık anıt zeytin ağacı, bu yıl da bereketli meyvelerini verdi. Mimar Sinan’ın imzasını taşıyan Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi içinde bulunan bu kadim ağaç, hem tarihi değeri hem de verimliliğiyle dikkat çekiyor. Her yıl ekim ayının ikinci haftasında yapılan hasat, bölge halkı için geleneksel bir ritüel haline geldi.

Tarihi Kökleri 7. Yüzyıla Uzanıyor

Hatay’ın simgelerinden biri haline gelen bu zeytin ağacının geçmişi, Bizans dönemine kadar uzanıyor. 1976 yılında “anıt ağaç” statüsüne alınan zeytin ağacı, Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atabay Düzenli tarafından yapılan incelemelerde tam 1358 yaşında olarak tespit edildi. 8 metreye ulaşan tepe çapıyla Payas 2. Selim Camii’nin avlusunu gölgelendiren bu tarihi ağaç, yalnızca bir bitki değil, aynı zamanda Anadolu’nun doğa mirasının canlı bir tanığı olarak kabul ediliyor.

Uzmanlara göre bu kadar yaşlı bir ağacın hâlâ meyve veriyor olması, hem toprağın verimliliğini hem de bölgedeki iklimin zeytin yetiştiriciliğine olan uygunluğunu kanıtlıyor.

Asırlık Ağaçta Geleneksel Hasat Heyecanı

Her yıl olduğu gibi bu yıl da ekim ayının ikinci haftasında başlayan hasat, büyük bir özenle gerçekleştiriliyor. Cami görevlileri ve gönüllü vatandaşlar, ağacın dallarına zarar vermemek için özel yöntemlerle zeytinleri topluyor. Ağaçtan elde edilen zeytinler, soğuk sıkım yöntemiyle zeytinyağına dönüştürülüyor.

Payas 2. Selim Camii İmam Hatibi İbrahim Gülcü, her yıl ortalama 300 kilogram zeytin topladıklarını belirterek, “Bu ağacımız sadece geçmişin değil, bereketin de sembolü. Her hasat döneminde adeta bir bayram havası yaşanıyor. Önceki yıllarda bu ağacın yağı Cumhurbaşkanımıza hediye olarak gönderilmişti” ifadelerini kullandı.

Hastalıklara Rağmen Hâlâ Ayakta

Yaklaşık dört yıl önce zeytin ağacında hastalık belirtileri görülmesi üzerine, uzman ekipler tarafından özel bir tedavi uygulandı. Bu sayede ağacın yeniden güçlendiği ve meyve vermeye devam ettiği belirtildi. Gülcü, “Bizim için bu ağaç bir emanet. Onu korumak da görevimiz. Yaşına rağmen hâlâ dimdik ayakta ve her yıl bereketini sürdürüyor” dedi.

Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından düzenli olarak kontrol edilen ağaç, hem fiziksel durumu hem de toprak yapısı bakımından sürekli denetim altında tutuluyor. Uzman ekipler, ağacın kökleri ve gövdesindeki çatlakları doğal yöntemlerle onarıyor.

Ziyaretçilerin Uğrak Noktası Haline Geldi

Yüzyıllardır cami avlusunda kök salmış olan bu tarihi zeytin ağacı, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Payas’a gelen birçok ziyaretçi, camiyi gezdikten sonra bu asırlık ağacın gölgesinde fotoğraf çektiriyor. Özellikle tarih ve doğa tutkunları için bölge adeta bir açık hava müzesi niteliğinde.

İmam İbrahim Gülcü, “Günde onlarca kişi sadece bu ağacı görmek için geliyor. Biz de onlara ağacın tarihini, geçmişini ve korunma sürecini anlatıyoruz. Gelen her misafir, ağacın köklerinden yayılan o manevi havayı hissediyor” diyerek, ağacın manevi değerine dikkat çekti.

Hatay’ın Mirası Olarak Korunuyor

Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi’nin mimari zarafetini tamamlayan bu anıt ağaç, Hatay’ın doğal ve kültürel mirasının bir parçası olarak korunuyor. Zeytin ağacı, yalnızca bölge halkının değil, tüm Türkiye’nin tarihine tanıklık eden bir sembol niteliğinde.

Yetkililer, ağacın ömrünü uzatmak ve gelecek nesillere aktarmak için her yıl bakım çalışmalarının titizlikle sürdürüldüğünü belirtiyor. Zeytinin Akdeniz kültüründeki yerinin yanı sıra, bu ağacın varlığı da Hatay’ın kadim topraklarının ne kadar zengin bir geçmişe sahip olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım