Günde 3–4 Fincan Kahve Hücresel Yaşlanmayı Yavaşlatabilir
Dünyanın en yaygın tüketilen içeceklerinden biri olan kahve, yalnızca uyanıklığı artırmasıyla değil, sağlık üzerindeki etkileriyle de uzun süredir bilim dünyasının mercek altında tuttuğu bir konu.
Araştırma Ne Söylüyor? Orta Düzey Kahve Tüketimi Öne Çıkıyor
BMJ Mental Health dergisinde yayımlanan çalışma, psikoz, bipolar bozukluk ve şizofreni gibi ağır psikiyatrik rahatsızlıklara sahip bireylerde kahve tüketimi ile telomer uzunluğu arasındaki ilişkiyi inceledi. Telomerler, hücresel yaşlanmayı belirleyen en önemli göstergelerden biri olarak kabul ediliyor.
Araştırmada, günde 3–4 fincan kahve tüketenlerin telomerlerinin belirgin biçimde daha uzun olduğu, dolayısıyla biyolojik yaşlarının kahve içmeyenlere kıyasla yaklaşık 5 yıl daha genç görünebildiği tespit edildi.
Bilim insanlarına göre bu faydalı etki, aşırı kahve tüketenlerde gözlenmedi. Yani kahvenin yarattığı olumlu etki belirli bir seviyede zirve yapıyor ve sınırı aşınca tersine dönebiliyor.
Kahve Tüketimi ile Yaşlanma Arasındaki Bağ Nasıl Açıklandı?
Norveçli araştırma ekibi 436 yetişkin üzerinde inceleme yaptı. Katılımcıları kahve içme alışkanlıklarına göre dört gruba ayırarak telomer uzunluklarını değerlendirdi. Çalışma sonucunda kahve tüketimi ile hücresel yaşlanma arasında J-eğrisi olarak adlandırılan bir ilişki tespit edildi.
Bu modele göre en uzun telomerlere orta düzeyde kahve tüketen grupta rastlandı. 5 fincan ve üzeri tüketenlerde ise telomer kısalmasının yeniden arttığı görüldü. Bu bulgular, FDA ve NHS gibi sağlık otoritelerinin önerdiği günlük maksimum 400 mg kafein (yaklaşık 4 fincan kahve) sınırıyla uyumluluk gösteriyor.
Telomerler Neden Bu Kadar Önemli?
Telomerler, kromozomların uçlarını koruyarak hücrelerin ne hızda yaşlanacağını belirleyen yapılar olarak biliniyor. Zamanla doğal olarak kısalıyorlar; ancak ağır psikiyatrik hastalıkları olan bireylerde hem oksidatif stres hem de inflamasyon seviyelerinin yüksek olması nedeniyle bu süreç normalden daha hızlı gerçekleşebiliyor.
Kahvenin içeriğinde bulunan antioksidan ve anti-inflamatuar bileşiklerin telomer kaybını yavaşlattığına dair güçlü bilimsel işaretler bulunuyor. Bu nedenle araştırmacılar, kahvenin bu hasta grubunda hücresel düzeyde ekstra koruyucu bir etki yaratabileceğini düşünüyor.
Sigara Kullanımı Bulguları Nasıl Etkiledi?
Araştırmada dikkat çeken bir diğer unsur, katılımcıların yüzde 77’sinin sigara içiyor olmasıydı. Sigaranın kafein metabolizmasını hızlandırdığı bilindiğinden, ağır kahve tüketenlerin büyük bölümünün aynı zamanda uzun yıllardır sigara içtiği saptandı. Bu durum araştırmanın sınırlayıcı faktörlerinden biri olarak değerlendirildi.
Uzmanlar, orta düzey kahve tüketiminin telomerleri koruyabileceğini ancak aşırı tüketimin tam tersi bir etki yaratabileceğini vurguluyor. Aşırı kafein alımı, serbest radikal oluşumunu artırarak hücresel hasara yol açabilir ve telomerlerin daha hızlı kısalmasına neden olabilir.
Kahve Hücresel Yaşlanmayı Nasıl Yavaşlatıyor Olabilir?
Bilim insanları kahvenin potansiyel anti-aging etkisini birkaç mekanizma üzerinden açıklıyor:
Hücresel inflamasyonu azaltması, antioksidan bileşiklerle serbest radikal hasarını sınırlaması, metabolik fonksiyonları desteklemesi ve stres hormonları üzerinde düzenleyici etki yaratması.
Araştırma, kahvenin özellikle ağır psikiyatrik hastalıklarda oksidatif stresin azaltılmasında rol oynayabileceğini gösteriyor. Ancak kahvenin bu etkisinin herkeste aynı düzeyde olup olmadığı, sağlıklı bireylerde benzer sonuçların görülüp görülmediği konusunda daha fazla çalışma yapılması gerektiği belirtiliyor.
Yeni araştırma kahvenin yalnızca bir sabah alışkanlığı değil, hücresel sağlık üzerinde etkili olabilecek güçlü bir içecek olduğunu ortaya koyuyor. Ancak uzmanlar, faydanın yalnızca ölçülü tüketimle ortaya çıktığının altını çiziyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım
Bakmadan Geçme
