Gıda Güvenliğinde Hayati Uyarı: WHO'dan '10 Altın Kural' Hatırlatması

Küçük İhmal, Büyük Risk: Mutfakta Hijyenin Önemi

Gıda güvenliğinin ilk adımı hijyen. WHO verilerine göre, mikroorganizmaların %80’inden fazlası eller, mutfak yüzeyleri ve ekipmanlar aracılığıyla bulaşıyor. Bu nedenle yemek hazırlamadan önce ve sonra ellerin sabunla yıkanması, mutfak tezgâhı ve bıçakların temiz tutulması en kritik aşamalardan biri.

Uzmanlar, özellikle çiğ et, tavuk ve deniz ürünlerinin pişmiş gıdalarla temas etmemesi gerektiğini vurguluyor. Bu temas, çapraz bulaşma riskini artırıyor ve Salmonella, E. coli gibi bakterilerin yayılmasına neden oluyor.

Ayrıca gıdaların pişirme sıcaklığına da dikkat edilmesi gerekiyor. WHO’ya göre, iç sıcaklığı en az 70°C’ye ulaşmayan et, tavuk ve yumurta ürünleri bakterileri öldürmüyor. Bu durum, özellikle çocuklarda ve yaşlılarda ciddi gıda zehirlenmelerine yol açabiliyor.

Doğru Saklama Şartları Hayat Kurtarıyor

Gıda güvenliğinin en sık ihlal edildiği alanlardan biri, saklama koşulları. Uzmanlara göre, sıcak gıdalar 60°C’nin üzerinde, soğuk gıdalar ise 5°C’nin altında tutulmalı. Bu sıcaklık aralıkları, bakterilerin çoğalmasını önleyerek gıdanın tazeliğini koruyor.

Yemekler pişirildikten sonra iki saat içinde soğutulmalı ve buzdolabında iki günden fazla bekletilmemeli. Oda sıcaklığında uzun süre bekleyen gıdalar, bakteriler için adeta bir üreme alanına dönüşüyor. WHO ayrıca, dondurulmuş ürünlerin tezgâh üzerinde değil, buzdolabında çözülmesi gerektiğini vurguluyor. Oda sıcaklığında çözdürme, bakterilerin hızla çoğalmasına yol açıyor.

Yıkamada kullanılan suyun içilebilir kalitede olması, açıkta satılan buz, süt ve peynir ürünlerinden kaçınılması da diğer önemli önlemler arasında yer alıyor.

Ambalaj ve Tarih Kontrolü Hayati Öneme Sahip

WHO ve FAO yetkilileri, gıda güvenliğinde tüketicilerin en sık ihmal ettiği konulardan birinin ambalaj ve son kullanma tarihi kontrolü olduğunu belirtiyor. Şişmiş kutular, bombe yapmış konserveler veya rengi değişmiş gıdalar ciddi zehirlenme riski taşıyor.

Uzmanlar, özellikle konserve ürünlerde Clostridium botulinum bakterisine karşı dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Bu bakterinin ürettiği toksin, küçük miktarlarda bile ölümcül olabiliyor.

Ayrıca, alışveriş sırasında soğuk ürünlerin en son alınması, ürünlerin taşıma sürecinde sıcak ortamlarda uzun süre bekletilmemesi gerekiyor. Özellikle açıkta satılan süt, yumurta ve et ürünlerinin tercih edilmemesi, gıda kaynaklı enfeksiyonların önlenmesinde büyük rol oynuyor.

Güvenli Gıda, Sağlıklı Gelecek

Dünya genelinde her yıl milyonlarca insan, gıda zehirlenmeleri nedeniyle hastanelere başvuruyor. WHO, gıda güvenliğini sağlamak için yalnızca üreticilerin değil, tüketicilerin de bilinçlenmesi gerektiğini vurguluyor.

Evde uygulanan küçük önlemler, küresel ölçekte büyük farklar yaratabiliyor. Gıdayı doğru pişirmek, uygun sıcaklıkta saklamak, temiz su kullanmak ve ambalaj kontrollerini ihmal etmemek, gıda güvenliğinin temel taşlarını oluşturuyor.

Uzmanlara göre, sağlıklı bir toplumun temeli güvenli gıda zincirinden geçiyor. Üretimden sofraya kadar her adımda hijyen ve dikkat, yalnızca bireysel sağlığı değil, toplumun geleceğini de koruyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım