Gıda Enflasyonunu Tırmandıran Üçlü Tehdit: Et, Süt ve Meyve
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMU-AR tarafından hazırlanan 'Halkın Enflasyonu' araştırması, Türkiye'de gıda fiyatlarının son aylarda geldiği noktayı gözler önüne serdi.
Gıda Fiyatları 64 Aydır Kesintisiz Artıyor
Verilere göre Eylül 2025’te gıda fiyatları bir önceki aya göre yüzde 5,7 yükseldi. Bu oran, yılın ilk dokuz ayında yüzde 34,2’ye ulaşan toplam artışa işaret ediyor. Yıllık bazda ise gıda fiyatlarındaki artış yüzde 61,5 seviyesinde ölçüldü. Araştırmanın en dikkat çekici noktalarından biri, Haziran 2020’den bu yana gıda fiyatlarının her ay düzenli olarak artış göstermesi oldu. Böylece, Eylül 2025 itibarıyla fiyatların 64 ay boyunca hiç durmadan yükseldiği kayıtlara geçti. Bu tablo, özellikle dar gelirli vatandaşların mutfak bütçelerini ciddi şekilde zorluyor.
Eylül Ayının Zam Şampiyonları
Gıda fiyatlarının alt kalemlerine bakıldığında Eylül 2025’te bazı ürün gruplarında sert artışlar dikkat çekti. Özellikle meyve ve sebze fiyatlarında yüzde 12’lik yükseliş yaşanırken, çay, salça, zeytin ve bal gibi işlenmiş gıda ürünlerinde yüzde 12,7 oranında artış görüldü. Süt, süt ürünleri ve yumurta grubunda ise fiyatlar bir ayda yüzde 5,9 yükseldi. Sıvı yağlar yüzde 6,4, bakliyat yüzde 6,3 oranında zamlanırken; ekmek, pirinç, bulgur ve un grubunda artış daha sınırlı kalarak yüzde 1,8 olarak kaydedildi.
Et Fiyatlarındaki Yükseliş Rekor Kırıyor
Araştırmanın öne çıkan sonuçlarından biri de et fiyatları oldu. 2025’in ilk dokuz ayında kırmızı ve beyaz et fiyatlarında toplam yüzde 50,3’lük artış yaşandı. Bu durum yalnızca hane halkını değil, aynı zamanda restoran, lokanta ve gıda sektörünün tamamını doğrudan etkiliyor. Yıllık bazda değerlendirildiğinde ise et ve balık grubundaki fiyat artışı yüzde 65,9 seviyesine çıktı. Uzmanlara göre, bu artış önümüzdeki dönemde tüketim alışkanlıklarını değiştirebilir ve vatandaşları daha düşük maliyetli alternatiflere yönlendirebilir.
Meyve Fiyatlarında Rekor Artış
Meyve fiyatları, gıda enflasyonunun en belirgin kaynağı olarak öne çıktı. Son bir yılda meyve fiyatları yüzde 189,2 oranında artarak adeta ikiye katlandı. Bu artış, hem üretim maliyetlerindeki yükseliş hem de arz sıkıntılarından kaynaklanıyor. Meyve fiyatlarının bu seviyeye çıkması, özellikle yaz ve kış aylarında sofralarda çeşitliliğin azalmasına yol açıyor. Sebze fiyatlarındaki yıllık artışın da yüzde 92,3 olması, vatandaşların taze ürünlere erişimini her geçen gün daha da zorlaştırıyor.
Süt ve Süt Ürünlerinde Süregelen Baskı
Süt, peynir ve yoğurt gibi temel gıda ürünleri de ciddi fiyat artışlarından nasibini aldı. 2025’in ilk dokuz ayında bu gruptaki fiyatlar yüzde 30,4 artış gösterdi. Yıllık bazda artış yüzde 37,4’e ulaştı. Süt üretiminde artan yem maliyetleri ve lojistik giderler, fiyatların yükselmesinde başlıca etkenler arasında yer alıyor. Uzmanlara göre, süt ve süt ürünlerindeki bu artış hem çocuklu ailelerin hem de protein kaynağı olarak bu ürünlere bağımlı olan vatandaşların bütçesini zorlamaya devam edecek.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım
Bakmadan Geçme