Gece Çalışanlarda Obezite Riski Daha Yüksek: Uzmanlardan Kritik Uyarılar
Uzmanlar, özellikle gece vardiyasında çalışanlar ve uyku düzeni bozulan bireylerde obezite riskinin çok daha yüksek olduğuna dikkat çekiyor. VM Medical Park Gebze Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Güner Çakmak, gece çalışanlarda hormon dengesinin değişmesi nedeniyle metabolizmanın yavaşladığını ve kilo alımına yatkınlığın arttığını belirtiyor.
Obezitenin Tanımı ve Sınıflandırması
Dünya Sağlık Örgütü’nün kriterlerine göre obezite, vücut kitle indeksi (VKİ) üzerinden değerlendiriliyor. Doç. Dr. Çakmak, bu sınıflandırmayı şöyle açıklıyor: VKİ 25-30 arası kilolu, 30-40 arası obez, 40 ve üzeri morbid obez, 50-55 üzeri ise süper obez kategorisine giriyor. Bu sınıflama yalnızca kilo fazlasını değil, beraberinde getirdiği sağlık risklerini de gözler önüne seriyor.
Obezite oranlarının giderek arttığı günümüzde, özellikle uyku düzensizliği yaşayan bireylerin bu sınıflandırmada üst gruplara geçiş hızlarının daha yüksek olduğu belirtiliyor.
Türkiye’de Obezite Oranları Endişe Veriyor
TÜİK verilerine göre Türkiye’de obezite oranı son yıllarda dikkat çekici şekilde artıyor. 2019 yılında 15 yaş ve üzeri nüfusun obezite oranı yüzde 21,2 iken, 2022 verileri bu oranın daha da yükseldiğini ortaya koydu. Kadınların yüzde 23,6’sı obez, yüzde 30,9’u obez öncesi grubunda yer alırken; erkeklerde bu oran yüzde 16,8 obez, yüzde 40,4 obez öncesi olarak açıklandı.
Bu tablo, Türkiye’de obezitenin giderek büyüyen bir halk sağlığı sorununa dönüştüğünü gösteriyor. Uzmanlar, özellikle hareketsiz yaşam tarzı, paketli gıda tüketimindeki artış ve porsiyonların büyümesi gibi faktörlerin bu yükselişte etkili olduğuna dikkat çekiyor.
Kronik Hastalıklarla Bağlantısı
Doç. Dr. Çakmak, obezitenin yalnızca kilo fazlalığı olmadığını, aynı zamanda ciddi sağlık sorunlarına yol açan bir risk faktörü olduğunu vurguluyor. Obezite, diyabet, hipertansiyon, kalp-damar rahatsızlıkları, beyin damar tıkanıklıkları ve bazı kanser türleriyle doğrudan ilişkilendiriliyor.
Hareketsizlik ve dengesiz beslenmenin yanı sıra, özellikle gece çalışanlarda görülen hormonal dengesizliklerin bu riskleri daha da artırdığı belirtiliyor.
Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Obezite tedavisinde cerrahi müdahaleler de gündeme gelebiliyor. VKİ’si 40 ve üzeri olanlar doğrudan cerrahi aday olarak kabul edilirken, 35-40 arasında olup tip 2 diyabet, uyku apnesi, karaciğer yağlanması veya kolesterol yüksekliği gibi yandaş hastalıkları bulunan kişiler de cerrahi tedavi için uygun görülüyor.
Ameliyat sonrası iyileşme süreci kişiden kişiye değişiyor. Masa başı işlerde genellikle 1 hafta içinde işe dönüş yapılabilirken, fiziksel güç gerektiren mesleklerde bu süre 2-3 haftayı bulabiliyor.
Sağlıklı Yaşam Alışkanlıklarının Gücü
Uzmanlara göre obeziteyi önlemenin en etkili yolu, sağlıklı yaşam alışkanlıklarını kalıcı hale getirmekten geçiyor. Doç. Dr. Çakmak, “Kilo yalnızca estetik bir mesele değil, aynı zamanda ciddi bir sağlık sorunudur. Düzenli uyku, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteyi hayatınıza dâhil ederek obezite riskini azaltabilirsiniz. Özellikle gece atıştırmalarından kaçınmak ve uyku düzenini korumak, metabolik sağlık için kritik önemdedir” ifadelerini kullanıyor.
Obeziteye karşı alınacak önlemler yalnızca kilo kontrolü sağlamıyor, aynı zamanda yaşam kalitesini yükseltiyor. Sağlıklı beslenme, düzenli spor ve uyku alışkanlıklarıyla hem vücut dengesi korunuyor hem de kronik hastalıkların önüne geçilebiliyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım
Bakmadan Geçme
