Eskişehir'in Kökeni Nedir?
Eskişehir, Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinden biri olarak köklü bir geçmişe sahiptir. Arkeolojik kazılarda elde edilen bulgular, bölgedeki ilk yerleşimlerin 4 bin yıl öncesine kadar uzandığını gösteriyor.
Tarihin Derinliklerinden Günümüze Eskişehir
Eskişehir, Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerinden biri olarak köklü bir geçmişe sahiptir. Arkeolojik kazılarda elde edilen bulgular, bölgedeki ilk yerleşimlerin 4 bin yıl öncesine kadar uzandığını gösteriyor. Frigya uygarlığının önemli merkezlerinden biri olan şehir, tarih boyunca Hititlerden Lidyalılara, Perslerden Romalılara kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yaptı. Bu nedenle Eskişehir’in kökeni yalnızca tek bir döneme değil, Anadolu’nun kültürel mozaiğini oluşturan çok sayıda uygarlığa dayanmaktadır.
Friglerin Başkenti ve Mirası
Eskişehir’in kökeni denildiğinde akla ilk gelen uygarlıklardan biri Friglerdir. M.Ö. 12. yüzyıldan itibaren bölgede etkinlik gösteren Frigler, özellikle bugünkü Seyitgazi ve Han ilçeleri çevresinde güçlü bir yerleşim ağı kurdu. Frigya’nın dini ve siyasi merkezi kabul edilen Yazılıkaya Midas Anıtı, bu uygarlığın izlerini günümüze kadar taşıyan en önemli yapılardan biridir. Friglerin taş işçiliği ve anıtsal mimarisi, Eskişehir’in tarih sahnesindeki önemini artırmış, bölgeyi Anadolu kültürünün odak noktalarından biri haline getirmiştir.
Roma ve Bizans Etkileri
Eskişehir, Roma İmparatorluğu döneminde de stratejik önemini korumuştur. O dönemde “Dorylaion” adıyla bilinen bölge, askeri yolların kesişim noktası olması nedeniyle büyük bir garnizon şehriydi. Roma döneminde gelişen hamamlar, tiyatrolar ve su yolları, şehrin köklü bir medeniyet mirasına sahip olduğunu ortaya koyar. Bizans döneminde ise Eskişehir, hem dini merkez hem de askeri üs olarak öne çıkmıştır. Bölgedeki kiliseler ve manastır kalıntıları, bu dönemin izlerini günümüze ulaştırmaktadır.
Selçuklu ve Osmanlı İzleri
Türklerin Anadolu’ya girmesiyle birlikte Eskişehir, Selçuklu döneminde önemli bir ticaret ve kültür merkezi oldu. Selçukluların kervansaraylar ve köprüler inşa etmesi, bölgenin ticaret yolları üzerindeki konumunu güçlendirdi. Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise Eskişehir, Anadolu’nun kalbinde yer alan bir tarım ve üretim merkezi olarak gelişti. Özellikle Odunpazarı semti, Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerini günümüze taşıyan tarihi dokusuyla dikkat çekmektedir. Bu süreç, Eskişehir’in modernleşme öncesi kültürel kimliğinin temellerini oluşturdu.
Eskişehir Adının Kökeni
Şehrin “Eskişehir” adını alması, 1074 yılında Türklerin bölgeye yerleşmesiyle birlikte gerçekleşti. Türkler, bu topraklarda karşılaştıkları köklü yerleşimlerin çok eski olduğuna dikkat çekerek bölgeyi “Eski Şehir” olarak adlandırdı. Bu isim zamanla şehrin resmi kimliğine dönüştü ve günümüze kadar ulaştı. Adı dahi köklü geçmişine atıfta bulunan Eskişehir, Anadolu’nun tarih boyunca en önemli kültür ve medeniyet merkezlerinden biri olma özelliğini korudu.
Modern Dönemde Eskişehir’in Yükselişi
Cumhuriyet döneminde ise Eskişehir, eğitim ve sanayi alanlarında büyük bir atılım yaptı. 1950’li yıllardan itibaren demiryolu ve havacılık sanayisinin gelişmesi, şehri Türkiye’nin modernleşme sürecinde öne çıkan merkezlerden biri haline getirdi. Anadolu Üniversitesi ve Osmangazi Üniversitesi gibi köklü eğitim kurumları, Eskişehir’i bir öğrenci şehri kimliğine kavuşturdu. Bugün Eskişehir, köklü tarihinin yanı sıra çağdaş yapısıyla da hem Türkiye’nin hem de dünyanın dikkatini çeken bir şehir konumunda.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım
Bakmadan Geçme
