Dijital Telif Düzenlemesinde Son Aşama: Google, Meta ve Yandex Masaya Oturuyor

Dijital Telif Sürecinin Arka Planı

Komisyon Başkanı ve AK Parti Giresun Milletvekili Nazım Elmas, uzun süredir yürütülen çalışmalarda devlet kurumları, meslek örgütleri ve medya sektörünün tüm paydaşlarıyla görüşüldüğünü belirtti.
Basın İlan Kurumu, Rekabet Kurumu ve İletişim Başkanlığı gibi kurumların önerileri doğrultusunda hazırlanan taslak metin, dijital içeriklerin izlenmesi ve teliflendirilmesine ilişkin teknik altyapıyı da içeriyor.
Komisyonda iktidar ve muhalefet milletvekillerinin “ortak hassasiyet” ile hareket ettiği vurgulanıyor.

Teknoloji Devlerine Telif Zorunluluğu Geliyor

Taslak düzenleme, dünyanın en büyük dijital platformlarının Türkiye’de üretilen haber ve içeriklerden elde ettiği gelir için içerik sahiplerine ödeme yapmasını sağlayacak yeni bir sistem getiriyor.
Google, Meta ve Yandex gibi şirketlerin haberlerden gelir elde etmesine itiraz edilmezken, içerik üreticisinin emeğinin karşılığını alması gerektiği vurgulanıyor.
Düzenleme yürürlüğe girdiğinde, bu platformların içerikleri kullanmasına karşılık telif ödemesi yapması zorunlu hale gelecek.

MESAM Benzeri Bir Meslek Birliği Kurulacak

Düzenlemenin en dikkat çeken yönlerinden biri de yeni bir meslek birliği kurulması.
Türkiye Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) örneğinde olduğu gibi çalışması planlanan bu yapı, haber ve dijital içerik üreticilerinin ortak temsil gücünü sağlayacak.
Bu birlik:

• Dijital platformlarla telif oranları üzerinde görüşecek

• Kayıt ve takip sistemi oluşturacak

• Kullanım verilerini resmi bir yazılım üzerinden toplayacak

• İçerik üreticilerine yıllık bazda telif ödemelerini dağıtacak

Teknoloji altyapısıyla desteklenecek sistemde, içeriklerin kim tarafından üretildiği, nerede ilk kez yayınlandığı ve hangi platformlarda ne kadar kullanıldığı otomatik olarak izlenebilecek.

Devlet Hakem Rolünü Üstlenecek

Dijital telif sürecinde devletin konumu da netleşiyor.
Nazım Elmas, Rekabet Kurumu’nun platformlar arasındaki haksız rekabeti önlemek ve sürecin adil işlemesini sağlamak için görev üstleneceğini belirtti.
Ayrıca oluşturulacak özel hakem kurulu, telif anlaşmazlıklarında hakemlik yapacak ve kuralların uygulanmasını güvence altına alacak.

Düzenlemenin hedefi, dijital platformlarda kullanılan haberlerin daha kaliteli hale gelmesi, emek sahiplerinin gelirlerinin artması ve Türkiye’deki medya sektörünün dijital dönüşümünün desteklenmesi olarak öne çıkıyor.

Yakında Meclis Gündeminde

Taslak metindeki son düzenlemeler tamamlandıktan sonra teklif önce komisyona, ardından TBMM Genel Kurulu’na sunulacak.
Türkiye’de dijital içerik üretiminin ekonomik ve hukuki zemini açısından tarihi önem taşıyan bu düzenlemenin, 2026 yılı içerisinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım