Darphane O Paraların Basımına Yeniden Başladı

Darphane 8 Aylık Aranın Ardından Yeniden Üretime Başladı

Türkiye’de uzun süredir gündemde olan madeni para sıkıntısına çözüm niteliğinde bir adım atıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, sekiz aylık aranın ardından yeniden 1, 5 ve 10 kuruşluk madeni paraların üretimine başladı. Şubat ayından bu yana basımı yapılmayan küçük değerli paraların yeniden tedavüle girmesi, özellikle market, toplu taşıma ve küçük esnafın yaşadığı para üstü sorunlarını hafifletecek. Yetkililer, darphanenin üretim kapasitesinin artırıldığını ve önümüzdeki aylarda da piyasaya düzenli olarak bozuk para girişi sağlanacağını belirtti.

1, 5 ve 10 Kuruşluk Paralar Yeniden Dolaşımda

Darphane’nin eylül ayı üretim verileri, küçük madeni paraların yeniden basıldığını doğruladı. Resmî rakamlara göre eylül ayında 1 kuruştan 240 bin adet, 5 kuruştan 180 bin adet ve 10 kuruştan 360 bin adet madeni para üretildi. Bu rakamlarla birlikte yaklaşık sekiz aydır piyasada zor bulunan ufaklık paralar yeniden dolaşıma sokuldu.
Ekonomik hareketlilik içinde en çok ihtiyaç duyulan küçük değerli paraların üretimi, özellikle nakit alışverişlerin yoğun olduğu bölgelerde büyük önem taşıyor. Market kasalarında ve toplu taşımada yaşanan “para üstü” problemlerinin bu hamleyle birlikte azalması bekleniyor. Darphane yetkilileri, 2025 yılına kadar madeni para arzında kesinti yapılmayacağını, talebe göre üretimin sürdürüleceğini ifade etti.

50 Kuruş Basılmayacak İddialarına Resmî Yanıt

Son haftalarda bazı sosyal medya paylaşımlarında, “50 kuruşluk madeni paraların maliyetinin arttığı ve artık basılmayacağı” yönünde iddialar gündeme gelmişti. Ancak Darphane tarafından açıklanan üretim verileri bu söylentileri tamamen yalanladı.
Eylül ayında 990 bin adet 50 kuruşluk madeni para basıldığı açıklandı. Bu rakam, söylentilerin aksine 50 kuruşluk paraların hâlâ aktif olarak üretildiğini gösteriyor. Sadece eylül ayında piyasaya sürülen tüm ufaklık madeni paraların toplam parasal değeri 54 milyon 210 bin liraya ulaştı. Bu gelişme, 50 kuruşun tedavülden kalkacağı yönündeki söylentilerin asılsız olduğunu bir kez daha kanıtladı.

Maliyet Artışı Söylentileri Gerçeği Yansıtmıyor

Son dönemlerde sosyal medyada sıkça dile getirilen “madeni para basımı durdu çünkü üretim maliyetleri arttı” iddiaları da yetkililer tarafından reddedildi. Darphane kaynakları, metal fiyatlarındaki artışın üretim sürecini etkilediğini kabul etse de, madeni para basımının hiçbir şekilde durdurulmadığını vurguladı.
Yetkililer, “Darphane olarak, ekonomik koşullara rağmen arz-talep dengesini gözeterek üretimi sürdürüyoruz. Maliyet artışları üretim planlamasında değişiklik yaratmaz. Bozuk para arzı, piyasanın ihtiyacına göre düzenlenir” açıklamasında bulundu. Bu açıklama, vatandaşların madeni paraların tedavülden kaldırılacağına dair iddialara itibar etmemesi gerektiğini de ortaya koydu.

Piyasadaki Ufaklık Para Sıkıntısına Rahatlama Beklentisi

Son aylarda birçok şehirde, özellikle market ve küçük esnaf çevresinde yaşanan “bozuk para yok” sorunu hem tüketiciler hem işletmeler için sıkıntı yaratıyordu. Kimi işletmeler para üstünü sakız ya da küçük ürünlerle tamamlamak zorunda kalmış, bazıları ise nakit işlemleri sınırlamıştı. Darphane’nin yeni üretim hamlesiyle bu durumun büyük ölçüde düzelmesi bekleniyor.
Uzmanlara göre piyasaya düzenli olarak küçük madeni para arzının yapılması, hem ticari işlemlerin kolaylaşmasını hem de kayıt dışı nakit hareketlerinin azalmasını sağlayacak. Ayrıca vatandaşların günlük alışverişlerde yaşadığı para üstü sorunlarının da ortadan kalkacağı öngörülüyor.

Yeni Üretim Planı ve Gelecek Dönem Stratejisi

Darphane, önümüzdeki aylarda üretimi artırarak özellikle 1 ve 5 kuruş gibi düşük nominal değerli paraların dolaşımdaki oranını yükseltmeyi planlıyor. Bu kapsamda 2025 yılı için madeni para stoklarının yeniden düzenleneceği ve daha dengeli bir dağıtım sistemi kurulacağı öğrenildi.
Ekonomistler, düşük değerli paraların piyasada bulunurluğunun hem fiyat istikrarı hem de nakit akışı açısından önemli olduğunu belirtiyor. Darphane’nin aldığı bu kararın, ekonomik sistemde küçük ama kritik bir denge unsuru oluşturacağı ifade ediliyor.

Darphane’nin 8 ay sonra yeniden başlattığı üretim, küçük alışverişlerde yaşanan sorunlara geçici bir çözüm getirirken, piyasada madeni para arzının normale dönmesi yönünde önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. 50 kuruşla ilgili iddiaların asılsız çıkması da vatandaşların güvenini tazeledi. Yeni üretim planı ile birlikte önümüzdeki dönemde Türkiye genelinde bozuk para sıkıntısının büyük oranda ortadan kalkması bekleniyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım