Bütçe Krizi Washington'da Yönetimi Kilitledi

ABD federal hükümeti, yeni mali yıl başlamadan önce geçici bütçenin onaylanamaması nedeniyle resmi olarak kapandı. Kongre’de yaşanan siyasi anlaşmazlıklar, kamu kurumlarının faaliyetlerini sekteye uğrattı. Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında sağlık harcamaları ve bütçe dağılımı konusunda uzlaşma sağlanamaması, 2018-2019 dönemindeki uzun kapanmadan sonra ilk kez böylesine ciddi bir krize yol açtı.

Senato’da Demokratların desteklediği sağlık reformu ağırlıklı bütçe tasarısı reddedilirken, Cumhuriyetçilerin sunduğu geçici bütçe tasarısı da yeterli oyu alamadı. Beyaz Saray, bu durumun uzun süredir öngörüldüğünü ve ilgili kamu kurumlarının kapanma planlarını devreye sokmaları yönünde talimat verildiğini duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump, daha önce yaptığı açıklamalarda olası bir kapanmanın kaçınılmaz hale geldiğini söylemişti.

Kapanmanın Ekonomiye Etkileri Konusunda Endişeler Büyüyor

Federal hükümetin kapanmasının en somut etkilerinden biri, ekonomik veri akışının durması olacak. Analistlere göre özellikle tarım dışı istihdam verisi gibi kritik göstergelerin açıklanmasındaki gecikmeler, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) para politikası adımlarına ilişkin belirsizliği artıracak. Bu durum, yatırımcıların karar alma süreçlerini zorlaştırıyor ve küresel piyasalarda dalgalanmaya neden oluyor.

Kapanmanın uzaması halinde ABD ekonomisinin büyüme hızında yavaşlama yaşanabileceği belirtiliyor. Ayrıca yaklaşık 750 bin federal çalışanın ücretsiz izne çıkarılabileceği öngörülüyor. Bu da hem tüketici güvenini zedeleyecek hem de harcamalarda daralmaya yol açabilecek bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Altın Fiyatları Tarihi Zirveye Tırmandı

Piyasaların en dikkat çeken gelişmelerinden biri de altın fiyatlarındaki hızlı yükseliş oldu. Hükümetin kapanmasının ardından risk iştahı azalan yatırımcılar, güvenli liman olarak gördükleri altına yöneldi. Altının ons fiyatı 3.875,52 dolara çıkarak yeni bir tarihi rekor kırdı.

Altın şu sıralar 3.858 dolar seviyelerinde yatay seyrediyor. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 4,15 düzeyinde sabit kalırken, dolar endeksi son üç günde üst üste değer kaybederek 97,7 seviyesine geriledi. Brent petrol fiyatı ise yüzde 0,2 artışla 66,2 dolardan işlem görüyor. Bu gelişmeler, yatırımcıların kısa vadede riskten kaçınma eğilimini güçlendirdi.

Küresel Borsalarda Karışık Görünüm Hakim

New York Borsası’nda endeksler hükümet kapanmadan önce günü pozitif tamamlamış olsa da vadeli işlemler yeni günde negatife döndü. S&P 500 endeksi yüzde 0,41, Nasdaq yüzde 0,31, Dow Jones ise yüzde 0,18 oranında yükselmişti. Ancak kapanmanın ardından yatırımcıların temkinli davranmasıyla birlikte endeks vadeli kontratlarda düşüşler gözlemleniyor.

Avrupa borsaları ise ABD’deki siyasi gelişmelere rağmen alıcılı bir seyir izledi. Almanya’da eylül enflasyonunun yüzde 2,4’e yükselmesi, Avrupa Merkez Bankası’nın hedeflerinin üzerinde bir seyir ortaya koydu. FTSE 100, DAX 40, CAC 40 ve İtalya FTSE MIB endeksleri günü artıda kapattı. Yatırımcılar, bugün Euro Bölgesi enflasyon verilerine odaklanmış durumda.

Asya tarafında ise Ulusal Gün nedeniyle Çin ve Hong Kong borsaları kapalı kalırken, Japonya ve Güney Kore piyasaları karışık bir görünüm sergiledi. Japonya Merkez Bankası’nın gelecek dönemde faiz artırabileceğine dair beklentilerin güçlenmesi, Nikkei endeksinde satış baskısı yarattı.

Türkiye Piyasaları Dış Gelişmelerden Etkilendi

Yurt içinde Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi günü yüzde 0,33 düşüşle 11.012 puandan tamamladı. VİOP’ta BIST 30 endeksine dayalı ekim vadeli kontratlar akşam seansında hafif yükseliş gösterdi. Dolar/TL kuru ise 41,58 seviyelerinde yatay seyretti.

Analistler, hem iç piyasada açıklanacak imalat sanayi PMI verileri hem de dünya genelindeki makroekonomik göstergelerin piyasalar üzerindeki etkisinin dikkatle takip edileceğini belirtiyor. Teknik olarak BIST 100 endeksinde 10.900 ve 10.800 puan seviyeleri destek, 11.100 ve 11.200 seviyeleri ise direnç olarak öne çıkıyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım