Bingöl'ün Depreme En Dayanıksız Bölgeleri Neresi?

Bingöl’ün Fay Hatlarıyla Olan Tehlikeli Yakınlığı

Türkiye’nin deprem kuşağında en riskli illerinden biri olan Bingöl, hem Kuzey Anadolu Fay Hattı hem de Doğu Anadolu Fay Hattı’nın kesişim noktasına çok yakın bir konumda yer alıyor. Bu özelliğiyle Bingöl, tarih boyunca birçok yıkıcı depreme sahne olmuş ve deprem uzmanlarının sürekli dikkat çektiği illerden biri olmuştur. Fay hatlarının yoğunluğu nedeniyle ilin bazı ilçeleri ve köyleri, depreme dayanıklılık açısından daha riskli alanlar arasında gösterilmektedir. Özellikle zeminin yumuşak olduğu bölgeler ve geçmişte ciddi yıkımların yaşandığı alanlar, uzmanlar tarafından “yüksek riskli bölgeler” olarak nitelendirilmektedir.

Karlıova: Fay Hatlarının Kesiştiği İlçe

Bingöl’de deprem riskinin en yüksek olduğu bölge olarak gösterilen Karlıova, adeta iki büyük fay hattının tam kavşağında yer alıyor. Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu faylarının birleşim noktasına yakın olması, ilçeyi büyük depremlerin merkezi haline getiriyor. Karlıova’da özellikle düzensiz yapılaşmanın olduğu ve zemini zayıf bölgelerde deprem riskinin daha da arttığı belirtiliyor. Uzmanlar, bu bölgede yaşayanların binalarını mutlaka deprem yönetmeliğine uygun hale getirmeleri gerektiğini vurguluyor.

Merkez İlçede Yüksek Nüfus ve Yapı Yoğunluğu

Bingöl Merkez, nüfusun en yoğun olduğu ilçe olması sebebiyle depremlerde en çok etkilenecek alanlardan biri olarak değerlendiriliyor. Özellikle eski yapı stokunun bulunduğu mahalleler, büyük bir depremde ciddi hasar riski taşıyor. Son yıllarda kentsel dönüşüm çalışmalarıyla bazı bölgelerde dayanıklı konutlar inşa edilse de hâlâ eski yapılarda oturan binlerce kişi risk altında yaşamını sürdürüyor. Merkez ilçedeki risk, sadece fay hatlarına olan yakınlıkla değil, aynı zamanda yoğun nüfus nedeniyle yaşanabilecek can kaybı ihtimaliyle de daha kritik hale geliyor.

Solhan: Tarihsel Depremlerle Anılan İlçe

Solhan, Bingöl’ün deprem geçmişinde sıkça adı geçen ilçelerden biri. 2003 Bingöl depreminde Solhan ve çevresinde büyük yıkımlar yaşanmış, onlarca kişi hayatını kaybetmişti. İlçenin bazı bölgelerinde zemin yapısının gevşek olması, deprem etkisinin daha şiddetli hissedilmesine neden oluyor. Yeni yapılan binalar deprem yönetmeliğine uygun olsa da eski yapılar Solhan’da hâlâ büyük risk teşkil ediyor. Uzmanlar, bu bölgede acil olarak kapsamlı bir yapı denetimi ve güçlendirme çalışması yapılması gerektiğini belirtiyor.

Genç İlçesi ve Nehir Kenarındaki Yerleşimler

Murat Nehri kıyısında kurulu olan Genç ilçesi, jeolojik yapısı nedeniyle bazı mahallelerinde deprem riskine daha açık durumda. Nehir kenarındaki alüvyon zeminler, büyük depremlerde sarsıntıyı artırıcı etki gösterebiliyor. Özellikle kırsal kesimlerde betonarme yerine geleneksel yöntemlerle yapılan yapılar, ciddi bir tehlike oluşturuyor. Genç ilçesinde güvenli yapılaşmanın sağlanması ve deprem bilincinin artırılması, olası felaketlerin önüne geçmek için büyük önem taşıyor.

Depreme En Dayanıksız Bölgeler Üzerine Genel Değerlendirme

Bingöl, fay hatlarına olan yakınlığı nedeniyle başlı başına yüksek deprem riski taşıyan bir il konumunda. Ancak Karlıova, Merkez, Solhan ve Genç ilçelerinin belirli bölgeleri, jeolojik yapıları ve yapı stoklarının durumları nedeniyle diğer alanlara kıyasla daha tehlikeli görülüyor. Uzmanların en büyük uyarısı ise, Bingöl’deki binaların mutlaka deprem yönetmeliklerine uygun şekilde inşa edilmesi gerektiği yönünde. Aksi halde olası büyük bir depremde ciddi can ve mal kayıplarının yaşanabileceği ifade ediliyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım