Bakan Duyurdu! Hız Yapan Sürücüler Yandı!

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Karayolları Trafik Kanunu'nda değişiklik öngören yeni yasa teklifine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

"Trafik Güvenliği İçin Kültür İnşa Etmeliyiz”

TBMM gündemindeki yasa teklifine dair konuşan Bakan Yerlikaya, İçişleri Bakanlığı’nın uzun süredir trafik güvenliği üzerine kapsamlı çalışmalar yürüttüğünü belirtti. Türkiye’nin huzuru için kara, mavi ve siber vatanda görev yaptıklarını vurgulayan Yerlikaya, “Trafik güvenliği de bu sorumluluğun bir parçası. Kuralların olduğu bir sistem, güvenli yolların temelidir,” dedi.

Türkiye’de 86 milyon vatandaş, 32 milyon araç ve 37,5 milyon sürücü bulunduğunu hatırlatan Yerlikaya, yolların fiziki niteliğinde büyük ilerlemeler sağlandığını ifade etti. “Otoyollar, bölünmüş yollar, viyadükler, tüneller… Hepsi dünya standartlarında. Ancak bu altyapının güvenliğe dönüşmesi için kurallara uyum şart,” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Trafik Vizyonu: “Sıfır Can Kaybı”

Bakan Yerlikaya, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2021 yılında ortaya koyduğu trafik güvenliği vizyonunu hatırlattı: “Sıfır can kaybı, sıfır yaralanma, sıfır maddi hasar.” Yerlikaya bu hedefin siyaset üstü bir mesele olduğunu belirterek, 2030 yılına kadar can kayıplarını yarı yarıya azaltmak, 2050’de ise sıfır can kaybına ulaşmak istediklerini kaydetti.

Ancak mevcut veriler hedefe ulaşmada sapmalar olduğunu gösteriyor. Yerlikaya, göreve geldiği ilk gün trafik güvenliğiyle ilgili brifing aldığını ve 2021-2030 hedeflerinde geri kalındığını belirtti.

İstatistikler Alarm Veriyor: “Hız İhlali En Büyük Tehdit”

Bakan Yerlikaya, 2015 yılında trafikte 7 bin 530 kişinin hayatını kaybettiğini, bu rakamın 2021’de 5 bin 362’ye düştüğünü ancak 2023’te yeniden artış göstererek günlük 17,9 can kaybına ulaştığını açıkladı. Yerlikaya, bu artışın temel nedeninin trafik kültürünün eksikliği ve caydırıcı kuralların yetersizliği olduğunu kaydetti.

2024 yılı için denetimlerin artırıldığını belirten Yerlikaya, ekip, araç ve radar sayılarının yükseltildiğini, TÜİK verilerine göre 2030’da nüfus 88,1 milyona ulaşsa bile can kayıplarının 3 binin altına indirilmesinin hedeflendiğini söyledi.

Beş Kural İhlali, Can Kayıplarının %88,5’ini Oluşturuyor

Yerlikaya’nın paylaştığı verilere göre, hız ihlali, şerit değiştirme, geçiş önceliği ihlali, arkadan çarpma ve kırmızı ışık ihlali gibi beş temel hata, trafik kazalarındaki can kayıplarının %88,5’ini oluşturuyor. “2024’te denetimi olması gereken noktaya getirdik. Ancak caydırıcı kurallar olmadan denetim eksik kalıyor,” ifadelerini kullandı.

2024’te 385 bin yaralamalı kaza yaşandığını, günde ortalama 1055 kişinin hastaneye başvurduğunu belirten Yerlikaya, denetimlerle bu sayının 17,4’e indirilebildiğini ancak hedefin çok daha ileri olduğunu vurguladı.

“Ceza Vicdanı Uyandırmalı, Sadece Durdurmamalı”

Yeni yasa teklifinin caydırıcılığı artıracağını belirten Bakan Yerlikaya, “Ceza insanı anlık durdurur. Ama kalıcı olan bunun vicdan sorumluluğu haline gelmesidir,” dedi. 37,5 milyon sürücünün trafikte sadece kendi değil, başkalarının yaşam hakkını da koruması gerektiğini ifade etti.

Dünya Sağlık Örgütü’nün trafik kazalarını “önlenebilir halk sağlığı sorunu” olarak tanımladığını hatırlatan Yerlikaya, “Hız ihlali olmasaydı, bir ailenin hayatı kararmayacaktı. Bu kuralların her biri bir hayat hikâyesiyle yazıldı,” dedi.

Yeni Düzenleme Meclis Gündeminde

AK Parti Grubu tarafından hazırlanan yasa teklifi, Gazi Meclis’in takdirine sunuldu. Yerlikaya, can kaybına sebebiyet veren konularla ilgili caydırıcılığı artırmak için yüzlerce toplantı yaptıklarını belirterek, “Bu teklif, trafik güvenliğinde yeni bir dönemin kapısını aralayacak,” dedi.

Yerleşim Yeri Ayrımıyla Yeni Barem Sistemi

Yeni düzenlemenin en dikkat çeken yönlerinden biri, yerleşim yeri içi ve dışı ayrımıyla barem sisteminin getirilmesi oldu. Bakan Yerlikaya, “Daha önce böyle bir ayrım yoktu. TÜİK verilerine göre trafik kazalarının yüzde 79’u yerleşim yeri içinde gerçekleşiyor. Biz de bu veriye göre sistemi yeniden dizayn ettik” dedi.

Okul ve hastane önlerinde hız sınırının 30 km/s olduğunu hatırlatan Yerlikaya, bu bölgelerde yapılan ihlallerin ölümle sonuçlanma ihtimalinin yüksek olduğunu vurguladı. Son 6 yılda 15 yaş altı 169 öğrenci hayatını kaybettiğini ifade eden Yerlikaya  bu rakamların kendilerine sorumluluk yüklediğini ifade etti.

Hız İhlalinde Ehliyete El Konulacak, Psikiyatri Değerlendirmesi Zorunlu Olacak

Yeni sistemde hız ihlali yapan sürücülere sadece para cezası değil, ehliyete geçici el koyma ve psikiyatri uzmanına yönlendirme gibi yaptırımlar da uygulanacak. 30 km/s limitli bir yerde 76 km/s ile yakalanan sürücünün ehliyetinin 30 gün süreyle geri alınacağı duyuruldu.  Ayrıca bu hız 96 km/s’ye çıkarsa bu süre 90 güne kadar uzayacak

Bir yıl içinde aynı ihlali 5 kez tekrarlayan sürücüler için ise psikiyatri değerlendirmesi şartı getiriliyor. “Direksiyon başına geçtiğimizde yolun kuralı var ama kralı olmaz. Bu davranışların altında yatan psikolojik nedenleri anlamamız gerekiyor” açıklamasında bulundu.

Makas Atan, Ters Yönde Giden ve Ambulansa Yol Vermeyen Sürücüye Ağır Yaptırımlar

Yeni düzenleme sadece hız ihlallerini değil, makas atma, ters yönde araç kullanma ve ambulansa yol vermeme gibi davranışları da kapsıyor. Sürücü makas atıyorsa hem ehliyeti hem aracı 60 gün süreyle trafikten men edilecek. Otoyolda ters yönde giden sürücüye de 60 gün ehliyet ve araç bağlama cezası alacak.

Ambulansa ve itfaiyeye yol vermeyen sürücülere de 30 gün ehliyet ve araç bağlama cezası getirildi. “Dünya Sağlık Örgütü’ne göre hastanın zamanında hastaneye ulaşması halinde yaşama şansı yüzde 40 artıyor.”diyen Yerlikaya, bu kurallara uymanın hayat kurtardığını vurguladı.

Düğün Konvoylarında Yol Kapatmaya Son: Cezalar İkiye Katlanacak

Vatandaşlardan gelen şikayetler doğrultusunda düğün konvoylarında yol kapatma gibi davranışlara da düzenleme getirildi. Tünel içinde halay çekmek gibi davranışların kabul edilemez olduğunu dile getiren Yerlikaya, 60 gün ehliyet ve araç bağlama cezası uygulanacağını,  bu ihlalin köprü, viyadük, tünel veya otoyolda gerçekleşirse ceza iki katına çıkacağını kaydetti.

Trafik Kültürü ve Vicdan Vurgusu

Yeni sistemin sadece rakamlara değil, trafik kültürünün inşasına ve vicdan sorumluluğuna dayandığını belirten Yerlikaya, “Bu yolda tek başına değilsin. Kurallara uymak sadece senin değil, başkasının da yaşam hakkını korumaktır. Bu büyük bir kul hakkıdır” dedi.

Yurt dışındaki trafik sistemlerini örnek gösteren Yerlikaya, “Orada radarlar gizli, kurallar net. Vatandaşlarımız o ülkeye gittiğinde kurallara uyuyor. Biz de aynı kültürü oluşturmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Emniyet Kemeri Takmayanlara 30 Gün Ehliyet Cezası

Emniyet kemeri kullanımının hayati önem taşıdığını vurgulayan Bakan Yerlikaya, yeni düzenlemeyle birlikte bir yıl içinde dört kez emniyet kemeri ihlali yapan sürücülerin ehliyetlerine 30 gün süreyle el konulacağını açıkladı. Yerlikaya, “Bu bir alışkanlık olmalı. Geriye doğru takmak da ihlal sayılıyor. Ceza 2 bin 500 lira ama tekrarında artık sadece para cezası değil, düşünme süreci başlıyor” dedi.

Son 6 yılda emniyet kemeri takmadığı için hayatını kaybeden 15 yaş altı çocuk sayısının 1126 olduğunu belirten Yerlikaya, bu rakamların toplum vicdanında karşılık bulması gerektiğini ifade etti.

Araçta Yüksek Sesli Müzik: 30 Gün Trafikten Men

Araç içinde yüksek sesle müzik dinleyerek çevreyi rahatsız eden sürücülere yönelik de yeni yaptırımlar geliyor. Yerlikaya, “Vatandaşlarımız bu durumdan rahatsız. Kavga çıkıyor, 112 aranıyor. Bu bir asayiş sorunu haline geliyor. Artık bu davranışa karşı aracın 30 gün trafikten men edilmesi ve ses sisteminin sökülmesi gibi caydırıcı adımlar atıyoruz” dedi.

“Dur” İhtarına Uymayanlara 200 Bin TL Ceza ve Ehliyet Geri Alımı

Yeni düzenlemeyle birlikte “dur” ihtarına uymayan sürücülere 60 gün trafikten men ve 200 bin TL idari para cezası uygulanacak. Yerlikaya, bu ihlalin son 6 yılda 9 şehit ve 16 gazinin hayatını etkilediğini belirterek, “Bu insanların aileleri var. Durmamak bir tercih değil, bir ihmal değil; bir hayat meselesi” ifadelerini kullandı.

Drift ve Makas Atanlara Sert Yaptırımlar

Yerleşim yerlerinde drift yapan ve makas atan sürücülere yönelik cezalar da sertleşiyor. Yerlikaya, “60 gün ehliyet ve araç trafikten men cezası uygulanacak. Geriye dönük 5 yıl içinde iki kez yapanın ehliyeti tamamen alınacak” dedi. Bu davranışların toplumda kabul görmemesi için caydırıcılığın artırıldığını vurguladı.

Radar Uygulamasında Şeffaflık ve Teknoloji Desteği

Radar uygulamalarına yönelik “vatandaşa tuzak kuruluyor” eleştirilerine yanıt veren Bakan Yerlikaya, yeni dönemde LED’li radar levhaları ve mobil uygulama ile vatandaşların bilgilendirileceğini duyurdu. “Radar noktaları değil, güzergah üzerindeki radar sayısı görülebilecek. Bu uygulama ile hız ihlali kaynaklı ölümleri sıfırlamak istiyoruz” dedi.

Trafik Levhaları Yeniden Düzenleniyor

Ulaştırma Bakanlığı ile yürütülen ortak çalışmayla 19 bin 61 trafik levhası söküldü. Yerlikaya, “Gereksiz levhalar kalkacak, gerekli olanlar kalacak. Komisyonumuzun kontrol etmediği levha kalmayacak. Vatandaşlarımızın sosyal medya üzerinden yaptığı değerlendirmeleri anbean takip ediyoruz” dedi.

“Gereği Yapıldı” Uygulamasıyla Vatandaş Denetimi

Yeni geliştirilen “Gereği Yapıldı” adlı mobil uygulama ile vatandaşlar trafik ve asayiş ihlallerini görüntüleyip yetkililere iletebilecek. Yerlikaya, “Bu uygulama sayesinde daha huzurlu bir ortam oluşturmak istiyoruz. Gönderilen ihlallerin gereği yapıldığında herkes görecek” dedi.

Trafik Güvenliği Bir Kültür ve Vicdan Meselesi

Bakan Yerlikaya, trafik güvenliğinin sadece rakamlarla değil, vicdan ve kul hakkı bilinciyle sağlanabileceğini vurguladı. “Yollarımız iyi, imkanlarımız var ama kurallara uymak için oyalanacak vaktimiz yok. Her ihmal bir can kaybı demektir” dedi