Ayasofya-i Kebir Camii Yapay Zekâ Destekli Sistemlerle Korunuyor

Ziyaretçi Yönetim Planı ile Düzenli Akış

İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdür Yardımcısı Levent Çetin, Ayasofya’da yaklaşık 300 kişilik bir ekibin hizmet verdiğini belirterek, güvenlikten temizliğe, koordinasyondan ziyaretçi rehberliğine kadar pek çok alanda personelin görev yaptığını aktardı. Çetin, 15 Ocak 2020’den itibaren uygulamaya konulan ziyaretçi yönetim planı ile giriş ve çıkışların ayrıldığını, böylece yoğunluk kaynaklı uzun kuyrukların büyük ölçüde azaldığını söyledi.

Alınan önlemlerle ziyaretçiler, caminin mozaiklerini ve tarihi bölümlerini daha rahat şekilde gezebiliyor. Aynı zamanda ibadet için gelenler de kalabalık arasında zorlanmadan ibadetlerini gerçekleştirebiliyor.

23 Dilde Sesli Anlatım Sistemi

Ayasofya’da ziyaretçi deneyimini zenginleştiren bir diğer yenilik ise 23 dilde hazırlanan sesli anlatım sistemi oldu. 15 Ocak 2024’te hayata geçirilen bu uygulama sayesinde ziyaretçiler, kendi dillerinde caminin tarihini, Bizans mozaiklerini, Osmanlı döneminden kalma yapısal bölümleri ve dini mimari unsurları dinleyebiliyor.

Çetin, bu sistemin ücretsiz olduğunu vurgulayarak, ziyaretçilerin cep telefonları ya da dışarıdan temin ettikleri kulaklıklarla bilgileri dinleyebildiğini, böylece kültürel mirasın daha nitelikli bir şekilde aktarılabildiğini söyledi. Bu düzenlemelerle birlikte hem ibadet edenler hem de turistler için daha huzurlu bir ortam sağlandı.

Yapay Zekâ ile Güvenlik Takibi

Ayasofya-i Kebir Camii’nde yenilenen yüzlerce kamera, artık yapay zekâ destekli sistemlerle çalışıyor. Bu sistem, ziyaretçi hareketlerini analiz ederek güvenlik personeline anlık uyarılar gönderiyor. Ziyaretçilerin girmemesi gereken bölgelere yönelik herhangi bir giriş teşebbüsü olduğunda sistem, ilgili görevlilerin ekranına otomatik bildirim yolluyor. Bu sayede güvenlik ekibi hızlıca müdahale edebiliyor.

Çetin, yapay zekâ desteğinin sadece güvenliği artırmadığını, aynı zamanda personelin iş yükünü de hafiflettiğini ifade etti. Böylece caminin korunmasına yönelik çalışmalar daha verimli ve etkin bir şekilde yürütülüyor.

Onarım ve Dijital İkiz Çalışmaları

Ayasofya’da güvenlik önlemlerinin yanı sıra restorasyon ve koruma faaliyetleri de devam ediyor. Çetin, caminin dijital ikizinin çıkarıldığını belirterek, yapının sanal ortamda tüm detaylarıyla kaydedildiğini söyledi. Bu dijital model, gelecekte yapılacak restorasyon ve bilimsel çalışmalar için büyük önem taşıyor.

Ayrıca caminin bahçesinde bulunan türbeler, sıbyan mektebi ve muvakkithane yapısının onarımlarının tamamlandığı belirtildi. Bilim Kurulu’nun tavsiyeleri doğrultusunda ana kubbe ve yan kubbelerdeki statik sorunlara yönelik müdahaleler başlatıldı. II. Beyazıt minaresindeki onarım çalışmalarının ise sona yaklaşmakta olduğu kaydedildi. Çetin, peyderpey devam eden bu çalışmalarla yapının hem tarihi kimliğinin korunacağını hem de geleceğe güvenle taşınacağını ifade etti.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım