Ucuz Et Bulmak Artık Hayal Olabilir: Fiyatlar Daha da Yükselecek

FAO Verileri Küresel Rekoru Doğruluyor

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) Temmuz 2025 raporu, küresel gıda fiyatlarının son aylarda yeniden tırmanışa geçtiğini ortaya koydu. FAO Gıda Fiyat Endeksi'ne göre Temmuz ayında genel artış yüzde 1,6 olarak kaydedilirken, bu artışın baş aktörleri et ve bitkisel yağ ürünleri oldu. Özellikle Et Fiyat Endeksi yüzde 1,2 yükselerek 127,3 puana ulaştı. Bu seviye, tarihin en yüksek noktası olarak kayıtlara geçti. Yıllık bazda fiyat artışı ise yüzde 6'ya kadar çıktı.

Veriler, dünya genelinde etin artık yalnızca bir gıda değil, stratejik bir ürün haline geldiğini gösteriyor. Küresel piyasadaki bu dalgalanma, tüketicilerin alışkanlıklarını da değiştiriyor. Ucuz et bulabilen tüketicilerin, olası fiyat artışlarından korunmak için stok yaptıkları görülüyor.

ABD'de Kıyma Fiyatı Enflasyonu Solladı

Kırmızı et fiyatlarındaki yükselişin en dikkat çekici örneklerinden biri ABD'de yaşanıyor. Çalışma İstatistikleri Bürosu'nun verilerine göre, Temmuz ayında yarım kiloya yakın dana kıymanın fiyatı 6,3 dolar seviyesini aştı. Bu rakam, geçen yıla kıyasla yüzde 15,9'luk bir artış anlamına geliyor. Aynı dönemde ülkedeki genel enflasyon yüzde 2,7'de kalırken, et fiyatlarının enflasyonu neredeyse altı kat aşması dikkat çekiyor.

ABD'deki artışın en önemli nedenleri arasında üretici maliyetlerindeki yükseliş, kuraklık ve ithalat politikaları yer alıyor. Özellikle Brezilya'dan ithal edilen sığır etine getirilen yüzde 50 oranındaki gümrük tarifesi, fiyatların daha da tırmanmasına yol açtı.

Avrupa'da da Etiketi Artan Ürün Et Oldu

Avrupa'da da tablo pek farklı değil. Avrupa Birliği Komisyonu verilerine göre birlik genelinde karkas kırmızı etin 100 kilogramı ortalama 662,31 avroya ulaştı. Yıllık bazda yüzde 32,8'lik bu artış, bölgedeki yüzde 2,3'lük enflasyon oranını katbekat aşmış durumda.

İngiltere'de ise fiyatlar neredeyse ikiye katlandı. Tarım ve Bahçecilik Kalkınma Kurulu (AHDB) raporuna göre, geçen yıl ağustosta kilogramı 7,2 pound olan kıyma, bu yıl 10,6 pounda yükseldi. Bu artış yüzde 47 gibi rekor bir orana işaret ediyor. Ülkedeki genel enflasyonun yüzde 3,8'de kalması, kırmızı etin neden özel bir sorun haline geldiğini gözler önüne seriyor.

Arz Daralması ve Güçlü Talep Fiyatları Tetikliyor

FAO'nun analizine göre fiyatlardaki yükselişin temel sebebi, arzın daralması ve talebin aynı dönemde güçlü kalması. Özellikle Çin ve ABD gibi büyük tüketici ülkelerin et talebi artmaya devam ediyor. Buna karşılık, Avustralya ve Brezilya gibi önde gelen üretici ülkelerde kuraklık ve yem maliyetlerindeki artış nedeniyle arzın daralması fiyatları tırmandırıyor.

ABD'nin Brezilya etine uyguladığı yüksek gümrük tarifesi ise küresel ticaret dengesini bozarak, fiyat artışlarını daha da hızlandırıyor. Uzmanlara göre uluslararası piyasalardaki bu dalgalanma kısa vadede durulmayacak.

Hayvan Varlığında Tarihi Gerileme

ABD'de büyükbaş hayvan sayısı 2025'in başında 86,7 milyona kadar düştü. Bu rakam, 1950'lerden bu yana görülen en düşük seviye olarak dikkat çekiyor. Kuraklık nedeniyle otlakların küçülmesi, yem fiyatlarındaki hızlı artış ve tarımsal desteklerin yetersizliği, bu düşüşte başlıca etkenler oldu. Hayvan varlığındaki azalma, yalnızca ABD'yi değil, küresel fiyat dengesini de etkiliyor.

Uzmanlardan Kötü Haber: Yükseliş Sürecek

Hayvancılık uzmanları, mevcut koşulların kısa sürede düzelmeyeceği görüşünde birleşiyor. Uzun vadeli yapısal reformlar yapılmadığı sürece fiyat artışlarının devam edeceği uyarısında bulunuyorlar. Özellikle sürdürülebilir üretim politikaları ve çiftçilere sağlanacak destekler hayata geçirilmediği takdirde, kırmızı et fiyatlarının tüketicilerin alım gücünü zorlamaya devam edeceği belirtiliyor.

Küresel çapta yaşanan bu tablo, kırmızı etin artık yalnızca beslenme değil, ekonomik ve sosyal politikaların da merkezinde yer aldığını ortaya koyuyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım