Türkiye'nin En Fakir Şehri Belli Oldu: Yoksulluk Rekor Kırdı, İlk Sıradaki İl Herkesi Şaşırttı!
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) yayımladığı son 'Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması' verileri, ülkede gelir dağılımındaki eşitsizliğin giderek arttığını bir kez daha gözler önüne serdi.
Türkiye'de Yoksulluk Alarmı: Ekonomik Uçurum Derinleşiyor
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) yayımladığı son 'Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması' verileri, ülkede gelir dağılımındaki eşitsizliğin giderek arttığını bir kez daha gözler önüne serdi. 2025 verilerine göre yoksulluk oranı, son on yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Artan enflasyon, gıda fiyatlarındaki dalgalanma ve barınma maliyetlerinin yükselmesi, özellikle dar gelirli kesimleri derinden etkiledi.
Uzmanlar, vatandaşların alım gücünün ciddi şekilde azaldığına dikkat çekerken, birçok hanenin temel ihtiyaçlarını karşılayamaz hale geldiğini belirtiyor. Asgari ücretle geçinen milyonlarca kişi, açlık sınırının altında bir yaşam sürdürürken, yoksulluk ülke genelinde kalıcı bir ekonomik sorun haline geldi.
Araştırmada Çarpıcı Gerçekler Ortaya Çıktı
Yapılan araştırmada, Türkiye'nin batı illerinde gelir seviyeleri kısmen yükselirken, doğu ve iç kesimlerde gelir dağılımı adeta alarm verdi. Özellikle tarım ve hayvancılığa dayalı ekonomiye sahip bölgelerde sanayi yatırımlarının yetersizliği, istihdamı olumsuz etkiledi.
TÜİK verilerine göre, yoksulluk sınırının altında yaşayan nüfus oranı bazı şehirlerde yüzde 40'a kadar çıktı. İşsizlik oranlarının yüksek olduğu bu illerde genç nüfusun büyük bölümü başka şehirlere göç etmek zorunda kalıyor.
Uzmanlar, kırsal bölgelerdeki gelir düşüklüğünün yanı sıra eğitim ve sağlık hizmetlerine erişimdeki kısıtlamaların da yoksulluğu kalıcı hale getirdiğini belirtiyor.
Yoksulluğun En Fazla Görüldüğü Şehirler Açıklandı
TÜİK'in raporunda Türkiye'nin gelir düzeyi en düşük illeri sıralandı. Listede yer alan şehirlerin büyük bir bölümünün tarıma dayalı ekonomiye sahip olduğu, sanayi ve turizm gibi sektörlerde yeterli yatırım alamadığı tespit edildi.
Verilere göre Türkiye'nin en fakir beş ili şu şekilde belirlendi:
Ağrı – Tarımsal üretime dayalı bir ekonomi yapısına sahip olan Ağrı'da gelir düzeyi, ülke ortalamasının oldukça altında kaldı.
Gümüşhane – Sanayi yatırımlarının sınırlı olduğu kentte iş imkanlarının azlığı, hane gelirlerini düşürdü.
Şanlıurfa – Türkiye'nin en genç nüfusuna sahip illerinden biri olan Şanlıurfa'da, istihdam oranı düşük olduğu için yoksulluk oranı yüksek seviyede seyrediyor.
Yozgat – Kırsal yaşamın hkim olduğu Yozgat'ta tarım gelirleri son yıllarda azaldı, genç nüfus ise göç etmeye devam ediyor.
Sinop – Karadeniz'in sakin şehirlerinden Sinop, bu yıl yapılan değerlendirmede 'Türkiye'nin en yoksul ili' olarak açıklandı.
Sinop Neden Listenin Zirvesinde?
Sinop'un listenin ilk sırasında yer alması, birçok kişiyi şaşırttı. Çünkü şehir, doğal güzellikleri ve yaşam kalitesiyle genellikle huzurlu bir yer olarak biliniyor. Ancak yapılan incelemelerde, şehrin ekonomik faaliyetlerinin büyük ölçüde kamu istihdamına ve küçük esnafa dayandığı ortaya çıktı.
Turizm potansiyeline rağmen, yılın büyük bölümünde düşük gelirli bir ekonomi yapısına sahip olan Sinop'ta iş imkanlarının sınırlı olması, kişi başı geliri ciddi şekilde düşürdü. Gençlerin büyük kısmı üniversite sonrası başka şehirlere göç ediyor, bu da kentte ekonomik canlılığın azalmasına neden oluyor.
Uzmanlara göre Sinop'un bu durumu, 'gizli yoksulluk' olarak adlandırılan bir tabloyu ortaya çıkarıyor. Yani yaşam koşulları sakin görünse de gelir seviyesi oldukça düşük seyrediyor.
Ekonomistler: 'Yoksulluğun Temeli Gelir Dağılımındaki Adaletsizlik'
Ekonomistler, Türkiye'deki yoksulluk oranlarının bu denli artmasının en önemli nedeninin gelir dağılımındaki adaletsizlik olduğunu vurguluyor. Ülke genelinde milli gelir artarken, bu gelirden pay alan kesimlerin oranı dengeli dağılmıyor. Özellikle asgari ücretle çalışanlar ve emekliler, enflasyon karşısında gelirlerinin eridiğini hissediyor.
Uzmanlar, istihdam yaratacak kalıcı yatırımların yapılması, bölgesel kalkınma projelerinin artırılması ve tarım sektörüne desteklerin genişletilmesi gerektiğini savunuyor. Aksi takdirde, gelir farkı daha da büyüyecek ve yoksulluk zinciri kırılması güç bir hale gelecek.
Türkiye'de Artan Sosyoekonomik Farklılıklar
Son yıllarda Türkiye'nin bazı bölgelerinde yaşam standardı hızla yükselirken, bazı bölgelerinde ekonomik gerileme belirgin hale geldi. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde gelir artışı yaşanmasına rağmen, Anadolu'nun birçok kentinde halk geçim sıkıntısı yaşıyor.
Araştırmalar, şehirler arası gelir farkının son beş yılda en yüksek seviyeye ulaştığını ortaya koyuyor. Özellikle iç ve doğu bölgelerdeki yoksulluk oranının artması, ülke genelinde sosyoekonomik dengesizliğin kalıcı hale geldiğini gösteriyor.
Uzmanlar, sosyal destek programlarının genişletilmesi ve bölgesel kalkınma yatırımlarının artırılması halinde bu farkın kademeli olarak azaltılabileceğini belirtiyor.
Yoksullukla Mücadele İçin Yeni Politikalar Gündemde
Ekonomik dengedeki bozulmanın ardından hükümetin, yoksullukla mücadele kapsamında yeni adımlar atması bekleniyor. Sosyal yardım miktarlarının artırılması, düşük gelirli ailelere yönelik kira ve gıda desteği programlarının genişletilmesi gündemde.
Ekonomistler, sadece kısa vadeli desteklerin değil, uzun vadeli gelir politikalarının da devreye alınması gerektiğini vurguluyor. Eğitim, istihdam ve üretim odaklı çözümler geliştirilmediği sürece, yoksulluk oranlarının düşmesinin zor olduğu belirtiliyor.
Türkiye'nin en yoksul ili olarak açıklanan Sinop'un durumu, ekonomik eşitsizliğin ulaştığı boyutları gözler önüne sererken, ülke genelinde gelir adaletinin sağlanmasının artık bir zorunluluk haline geldiğini gösteriyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım