Türkiye Ekonomisi Üçüncü Çeyrekte Hızlandı: Büyüme Yüzde 3,7'ye Ulaştı!
Türkiye ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde güçlü bir performans göstererek yıllık bazda yüzde 3,7 oranında büyüme kaydetti. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verileri, ekonominin yılın ortasında dengeli bir genişleme sürecine girdiğini ortaya koydu.
Ekonomide Üçüncü Çeyrek Tablosu Netleşti
TÜİK'in temmuz–eylül dönemine ilişkin verilerine göre, zincirlenmiş hacim endeksiyle ölçülen GSYH, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3,7 yükseldi. Bu oran, Türkiye ekonomisinin küresel belirsizliklere rağmen büyüme yönündeki seyrini koruduğunu gösteriyor.
Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH, cari fiyatlarla bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 41,6 artarak 17 trilyon 424 milyar 718 milyon liraya ulaştı. Dolar cinsinden bakıldığında ise üçüncü çeyrek GSYH değeri 432 milyar 880 milyon dolara karşılık geldi.
Sektörlerin Performansı: İnşaat Zirveye Çıktı, Tarım Geriledi
Ekonomiyi oluşturan faaliyet kolları incelendiğinde üçüncü çeyreğin en güçlü yükselişi inşaat sektöründe yaşandı.
Zincirlenmiş hacim endeksine göre inşaat faaliyetleri yüzde 13,9 büyüyerek dikkat çekici bir artış gösterdi.
Ayrıntılı sektör verileri şöyle öne çıktı:
Finans ve sigorta faaliyetlerinde büyüme yüzde 10,8
Bilgi ve iletişim alanında yüzde 10,1
Sanayi sektöründe yüzde 6,5
Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde yüzde 6,3
Gayrimenkul faaliyetlerinde yüzde 4,2
Kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmetlerde yüzde 2,1
Öte yandan tarım sektörü, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 12,7 oranında küçülerek genel büyüme tablosunun zayıf halkası oldu. Uzmanlar, iklim koşulları ve maliyetlerdeki artışın tarımdaki daralmada etkili olduğunu değerlendirdi.
Hanehalkı Tüketimi Büyümeye Destek Verdi
Ekonominin önemli göstergelerinden olan yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,8 arttı. Bu artış, iç talebin büyümeye verdiği katkının sürdüğüne işaret etti.
Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,8, yatırımlar olarak değerlendirilen gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 11,7 oranında artış gösterdi.
Dış ticaret verilerinde ise ihracat yüzde 0,7 azalırken ithalat yüzde 4,3 artış kaydetti. Bu tablo, dış ticaret dengesinin büyümeye olumsuz yansıdığına işaret ediyor.
Gelir Dağılımı ve Çalışma Hayatı Verileri Açıklandı
İşgücü ödemelerinde de dikkat çekici bir yükseliş yaşandı. Çalışanlara yapılan toplam ödeme, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 41,1 arttı.
Net işletme artığı ve karma gelir ise yüzde 43,5 yükseldi.
GSYH içinde işgücü ödemelerinin payı geçen yıl olduğu gibi bu yıl da yüzde 35 olarak kaydedildi. İşletme artığı ve karma gelirin toplam içindeki payı ise yüzde 46,7 seviyesine çıktı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere bakıldığında, GSYH'nin bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,1 arttığı görüldü. Takvim etkisinden arındırılmış yıllık büyüme oranı ise üçüncü çeyrek için yüzde 3,4 olarak belirlendi.
Üçüncü çeyrek büyüme sonuçları, Türkiye ekonomisinin iç talep, finans, inşaat ve hizmet sektörleri öncülüğünde büyümeyi sürdürdüğünü ortaya koyarken, tarımdaki daralma ve dış ticaret açığı dikkatle izlenmesi gereken başlıklar arasında yer alıyor. Ekonominin yılın son çeyreğindeki performansı ise küresel gelişmeler ve iç dinamiklerle şekillenecek.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım