Türkiye'de Yeni Sığınak Dönemi Başlıyor: Tüm Yeni Binalara Zorunlu Sığınak Şartı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, altı aydır yürüttüğü kapsamlı çalışma sonunda Türkiye'nin sığınak yönetmeliğini baştan aşağı yeniledi.
Yeni Yönetmeliğin Hazırlık Süreci
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülen çalışma, 44 kamu kurum ve kuruluşunun ortak katkısıyla altı ayda tamamlandı. Süreç boyunca hem mevcut riskler hem uluslararası standartlar hem de Türkiye'nin bölgesel ihtiyaçları dikkate alındı.
Bakan Murat Kurum sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, 'Ülkemizin sığınak yönetmeliğini günümüz ihtiyaçlarına göre güncelledik. Yeni binalarda zorunlu hale getirilen sığınaklarla milletimizin güvenliğini en üst düzeye çıkarmayı hedefliyoruz.' ifadelerini kullandı.
Konutlar, Yurtlar, Bakımevleri ve Sanayi Tesislerine Zorunlu Sığınak
Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelikle birlikte belirli kapasitenin üstünde yapılan tüm yeni binalarda sığınak zorunlu olacak. Buna göre:
10'dan fazla bağımsız bölümü olan konut projelerinde,
50'nin üzerinde yatak kapasitesine sahip yurt, pansiyon, otel ve benzeri konaklama tesislerinde,
25'ten fazla yataklı engelli, yaşlı ve çocuk bakımevlerinde,
2000 metrekareyi aşan imalat ve sanayi tesislerinde,
1000 metrekare ve üzeri emsale konu alana sahip resmî kurum binalarında
mutlaka sığınak inşa edilecek.
Sığınakların yapısal dayanıklılığı için de yeni standartlar getirildi. Binanın içinde kalan sığınakların duvarlarının en az 30 cm, tavanının ise 20 cm betonarme yapılması zorunlu olacak.
Stadyum, Okul ve Kamu Binalarında Yeni Sığınak Standartları
Yeni yönetmelik, özellikle toplu kullanım alanlarında güvenliği bir üst seviyeye taşıyor.
5000 kişi ve üzeri kapasiteye sahip stadyum ve spor kompleksleri için sığınak zorunlu hale getirildi. Bu sığınakların kapasitesi, seyirci sayısının en az yüzde 3'ü olarak hesaplanacak.
Okullarda sığınak şartı yeniden düzenlendi. Eğitim kurumları için dayanıklılığı artıran ek güçlendirme zorunluluğu getirildi.
Resmî kurum binalarında ise jeneratör zorunluluğu, uydu telefonu altyapısı, acil durum Wi-Fi noktası, yangın söndürme cihazları ve ilkyardım dolabı gibi unsurlar standart hale geldi.
100 metrekarenin üzerindeki sığınaklarda en az 2,30 metrekarelik mutfak nişi zorunluluğu da getirildi.
Metro Tünelleri, AVM'ler ve Millet Bahçeleri Artık Sığınak Olacak
Türkiye'de ilk kez kent içi altyapı unsurları da sığınak fonksiyonuna dahil ediliyor.
Yeni metro hatları, planlama aşamasında genel sığınak olarak projelendirilecek.
Mevcut metro tünellerinin eksikleri giderilerek sığınak vasfı kazanması sağlanacak.
AVM'ler ve otoparklarda tabanı zemin altında kalan tüm bodrum katların sığınak niteliğine göre yapılması zorunlu tutuldu.
Ülke genelindeki AVM ve ticari otoparkların 31 Aralık 2028'e kadar sığınak standartlarına uygun hale getirilmesi zorunlu olacak.
Millet bahçeleri de yeni sistemde önemli bir güvenlik görevi üstlenecek. 15 bin metrekareyi aşan millet bahçelerinde, bahçe alanının en az yüzde 3'ü kadar yeraltı sığınağı inşa edilecek. Bu sığınakların girişleri kamufle edilecek şekilde tasarlanacak.
Yeni Sığınaklar Herkesin Erişimine Uygun Olacak
Yönetmelik, hareket kısıtlılığı olan bireylerin ihtiyaçlarını da gözetiyor. Yaşlılar, hamileler ve engelli bireyler için tüm sığınakların TSE standartlarına uygun şekilde ulaşılabilir tasarlanması zorunlu hale getirildi.
Ayrıca TRT'ye de önemli bir görev verildi. Kurum, acil durumlarda kesintisiz yayın yapabilmek için yerüstü ve yeraltı tüm sığınaklarda yayın sürdürülebilirliği sağlayacak tedbirleri almakla yükümlü olacak.
1 Yıl İçinde Tüm Mevcut Sığınaklara Denetim
Yönetmeliğe eklenen geçici maddeye göre Türkiye genelindeki bütün mevcut sığınaklar, ilgili idareler tarafından bir yıl içerisinde denetlenecek.
Kullanıma hazır olmayan sığınaklar için mevzuata uygun hale getirme süreci başlatılacak. Sığınakların kayıtları ise İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri üzerinden AFAD'a bildirilecek. Böylece olası bir afet anında ülke genelindeki tüm sığınak kapasitesi tek merkezden yönetilebilecek.
Türkiye'nin sığınak yönetmeliği, bu kapsamlı güncelleme ile hem modern şehircilik anlayışına hem de afet ve acil durum ihtiyaçlarına uygun hale getirildi. Yeni standartlar, şehir güvenliğini artırırken, vatandaşların olası risklere karşı daha korunaklı alanlara erişmesini sağlayacak.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım