Türkiye'de Pestisit Kullanımı 10 Yılda Yüzde 45 Arttı: Avrupa Azaltırken Türkiye Neden Yükselişte?

Türkiye'de tarımsal üretimde kullanılan pestisit miktarındaki artış, uzmanların ve kamuoyunun dikkatini çeken önemli başlıklardan biri hline geldi. Tarım Politikaları Uzmanı Ergin Kahveci'nin paylaştığı güncel veriler, ülkedeki pestisit kullanımının son 10 yılda kayda değer şekilde yükseldiğini ortaya koyuyor. 2014–2023 dönemini kapsayan rapor, Türkiye'nin hem Avrupa ülkelerinden hem de dünya ortalamasından farklı bir yönde ilerlediğini gösterirken, tarımsal üretimde kimyasal girdilere bağımlılığın arttığına işaret ediyor.

Türkiye'de Pestisit Kullanımında Belirgin Artış

Ergin Kahveci'nin açıkladığı verilere göre Türkiye'de toplam pestisit tüketimi 2014 yılında 39 bin 723 ton düzeyindeyken, 2023 yılına gelindiğinde bu rakam yüzde 45 artarak 57 bin 576 tona yükseldi. Yalnızca tonaj bazında değil, kullanım yoğunluğunda da önemli artış yaşandı. Hektar başına düşen pestisit miktarı 2014'te 1,7 kilogramken 2023'te 2,4 kilograma çıktı. Bu durum, tarım alanlarında kimyasal kullanımının daha yaygın hle geldiğini ve üretimde pestisitlere olan bağımlılığın giderek arttığını gösteriyor.

Kişi başına pestisit tüketimi de aynı dönemde dikkat çekici biçimde yükseldi. 2014 yılında kişi başına 0,5 kilogram olan kullanım miktarı, 2023'te yüzde 29,4 artışla 0,7 kilograma ulaştı. Veriler, pestisit kullanımındaki bu yükselişin yalnızca üretim yoğunluğuyla değil, aynı zamanda sektör geneline yayılan bir eğilimle bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor.

Avrupa Ülkelerinde Düşüş Türkiye'de Yükselişe Karşılık Geldi

Kahveci'nin paylaştığı tabloda en çarpıcı noktalardan biri, Avrupa'daki genel düşüş eğilimine karşın Türkiye'nin tam tersine bir artış sürecine girmiş olması. 2014–2023 döneminde hektar başına pestisit kullanımında İspanya'da yüzde 30,50, Hollanda'da yüzde 29,23 ve Belçika'da yüzde 36,61 oranında düşüş yaşandı. Avrupa Birliği'nin sürdürülebilir tarım politikaları doğrultusunda attığı adımların bu düşüşe etkisi olduğu değerlendiriliyor.

Türkiye'de ise aynı dönemde yüzde 44,58'lik bir artış kaydedildi. Bu tablo, ülkenin tarımda kimyasal girdilere bağımlılığının arttığını ve bu alanda Avrupa'dan farklı bir tarım politikası izlediğini gösteriyor.

Bölge Ülkelerinde Benzer Artışlar Var

Türkiye'deki yükselişin, bazı bölge ülkelerinde de gözlendiği belirtiliyor. Yunanistan'da pestisit kullanımı yüzde 24,79, İsrail'de yüzde 7,28 ve Fas'ta yüzde 3,31 arttı. Ancak her ülkenin kullanım miktarı ve tarımsal üretim modeli farklılık gösteriyor.

2023 yılı hektar başına pestisit kullanımı incelendiğinde dikkat çekici bir sıralama ortaya çıkıyor. İsrail 17,09 kilogram ile listenin üst sıralarında yer alıyor. Hollanda 6,95 kilogram, Fransa 3,65 kilogram ve İspanya 3,19 kilogramla yine yüksek kullanım oranlarına sahip ülkeler arasında bulunuyor. Türkiye ise 2,40 kilogram ile bu ülkelerin gerisinde kalsa da artış oranı bakımından hızla yükselen ülkeler arasında yer alıyor.

Dünya Genelinde Pestisit Kullanımı Artmaya Devam Ediyor

Kahveci'nin aktardığı verilere göre dünyadaki pestisit tüketimi de artış eğiliminde. 2014 yılında 3 milyon 630 bin ton olan global kullanım, 2023'te yüzde 9 yükselişle 3 milyon 957 bin tona ulaştı. Dünyada en çok pestisit kullanan ülkeler sıralamasında Brezilya 800 bin 652 tonla ilk sırada yer alırken, ABD 429 bin 501 tonla ikinci, Endonezya ise 294 bin 435 tonla üçüncü sırada bulunuyor.
Türkiye, toplam tüketim miktarında dünya genelinde 12. sırda yer alarak yüksek kullanım yapan ülkeler arasında konumlanıyor.

Hektar Başına Kullanımda Türkiye 88. Sırada

Dünya genelindeki sıralamada 2023 yılı hektar başına pestisit kullanımında Surinam 38,8 kilogramla ilk sırada bulunuyor. Türkiye ise 88. sırada yer alıyor. Bu kategoride İsrail 17'nci, Brezilya 27'nci, Hollanda 43'üncü, Fransa 70'inci, Almanya 74'üncü, İspanya 79'uncu ve ABD 84'üncü sırada bulunuyor.

Türkiye'nin sıralamadaki konumu, toplam kullanım artışına rağmen hektar başına kullanım yoğunluğunun birçok ülkeye kıyasla daha düşük olduğunu gösterirken, artış hızının gelecek yıllarda daha kritik bir noktaya gelebileceğine işaret ediyor.

Tarım politikaları açısından önemli veriler sunan bu tablo, üretimde pestisit kullanımının gelecekte daha fazla tartışılacağını ortaya koyuyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım