Türk Döneri İçin AB'de Yeni Tescil Hamlesi: UDOFED Hazırlıklara Başladı
Türk mutfağının dünyaca tanınan lezzetlerinden biri olan döner için Avrupa Birliği'nde yürütülen tescil sürecinde önemli bir gelişme yaşandı. Uluslararası Döner Federasyonu (UDOFED), 2022 yılında yaptığı başvuruyu geri çekme kararı aldı.
Eski Başvuruda Katı Tarifler Tartışma Yarattı
2022'de yapılan tescil başvurusu, dönerin nasıl hazırlanacağına ilişkin oldukça ayrıntılı standartlar içeriyordu. Kullanılacak etin hangi tür hayvandan alınacağı, etin kalınlığı, kesim yöntemleri, kullanılan baharatlar gibi detaylar tek tek tanımlanmıştı. Bu tanımlar, özellikle Almanya'daki döner üreticileri arasında tepkiyle karşılandı. Çünkü tescil onaylanırsa Avrupa'daki üreticilerin ya bu tariflere birebir uyması ya da ürünlerinde 'döner' ismini kullanmaması gerekecekti. Bu durum, ticarette ciddi kısıtlamalara yol açabileceği endişesiyle çok sayıda üreticinin itirazına neden oldu.
UDOFED Başkanı Emek, esas amaçlarının dönerin içeriğini sınırlamak değil, pişirme ve sunum aşamalarında ortak bir kalite standardı oluşturmak olduğunu vurguladı. Yeni başvuruda, farklı ülkelerdeki üretim tarzlarını dışlamadan, Türk dönerinin kökenini ve geleneksel yapısını koruyacak bir yol haritası izlenecek.
Amaç: Dönerin Türk Kültürüne Ait Olduğunun Resmen Tescillenmesi
UDOFED'in yeni girişiminin merkezinde, dönerin bin yılı aşkın bir süredir Anadolu topraklarında tüketilen bir lezzet olduğunun uluslararası düzeyde tescillenmesi hedefi yer alıyor. Başkan Emek, 'Biz döneri kimseye kaptırmak istemiyoruz ama esas derdimiz, bu lezzetin Türk kültürüne ait olduğunun resmi olarak kabul edilmesi' dedi.
Dönerin Avrupa'ya yayılmasında gurbetçilerin büyük rol oynadığını hatırlatan Emek, bu katkının önemsendiğini ancak dönerin kökeninin tartışmaya kapalı olduğunu vurguladı. Yeni başvuru sürecinde Avrupa'daki üreticilerin de sürece dahil edilmesi planlanıyor.
Yanlış Anlamalar ve Haberler Süreci Zorlaştırdı
Başvuru süreciyle ilgili Avrupa basınında çıkan bazı yanıltıcı haberler, tescil çalışmalarının sekteye uğramasında etkili oldu. Bazı medya organlarında, 'Türkler döner tarifini kısıtlıyor, diğer üreticiler yasaklanacak' şeklinde haberler yer aldı. Bu durum, özellikle Almanya'daki binlerce dönerciyi endişelendirdi. UDOFED yönetimi, yeni dönemde bu yanlış anlamaları ortadan kaldırmak için sektör temsilcileriyle daha yakın bir iletişim kurmayı hedefliyor.
Emek, 'Avrupalılar, bu başvurunun ticareti kısıtlayacağı düşüncesine kapıldı. Oysa bizim niyetimiz bu değil. Yeni başvuru sürecinde Avrupa'daki dönercileri de kapsayacak bir model geliştireceğiz. Amacımız dönerin Türklere ait olduğunun uluslararası platformda net bir şekilde belgelenmesi' ifadelerini kullandı.
Yeni Başvuru Daha Kapsayıcı Olacak
UDOFED'in hazırlıklarına başladığı yeni tescil başvurusu, önceki versiyonun aksine dönerin içerik tanımlarını daraltmayacak, üretim ve sunum standartlarına odaklanacak. Bu şekilde hem Avrupa'daki farklı üretim biçimleri korunacak hem de Türk dönerinin özgün kimliği resmen güvence altına alınacak. Federasyonun hedefi, hem Türkiye'deki hem de Avrupa'daki sektör temsilcilerini bir araya getirerek ortak bir zeminde buluşmak.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım