Ticaret Bakanlığı'ndan Yeni Düzenleme: Oyuncak, Ayakkabı ve Saraciye Ürünlerine Kısıtlama Getirildi

Yüksek Riskli Ürünlere Yeni Gümrük Düzenlemesi Başladı

Ticaret Bakanlığı, tüketici güvenliğini korumak amacıyla yüksek risk taşıdığı belirlenen üç ürün grubuna yönelik yeni bir düzenlemeyi yürürlüğe koydu. Buna göre, ayakkabı, oyuncak ve saraciye ürünlerinin posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla 'basitleştirilmiş gümrük beyannamesi' kapsamında ülkeye getirilmesi artık kısıtlandı. 20 Ekim'de yayımlanan genelgeyle birlikte yürürlüğe giren bu karar, vatandaşların daha güvenli ürünlere ulaşmasını ve insan sağlığını tehdit eden malların ülkeye girişinin önlenmesini hedefliyor.

Yeni düzenleme kapsamında, söz konusu ürünleri sipariş eden tüketiciler için üç farklı seçenek sunuluyor: normal usulde detaylı beyanla ürünün gümrük işlemini tamamlamak, eşyayı gümrüğe iade etmek veya tamamen terk etme hakkını kullanmak. Böylece tüketicilerin mağduriyet yaşamadan süreçlerini yasal yollarla sonlandırması amaçlanıyor.

Denetimler Uygunsuz Ürünleri Ortaya Çıkardı

Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, bazı e-ticaret platformlarında satılan ürünlerin yoğun denetim ve laboratuvar analizlerinden geçirildiği belirtildi. Analizler sonucunda, ayakkabı, oyuncak ve saraciye ürünlerinde ciddi oranda uygunsuzluk tespit edildi. Fiziksel ve kimyasal risk taşıyan, güvenlik standartlarına uymayan bu ürünler, doğrudan insan sağlığını tehdit ettiği gerekçesiyle yasak kapsamına alındı.

Oyuncaklarda küçük parça içeren, boğulma riski oluşturan ve keskin kenarları bulunan ürünler tespit edilirken, bazı elektrikli oyuncaklarda pil yuvası kapaklarının güvenli şekilde tasarlanmadığı ve vidaların eksik olduğu belirlendi. Bu basit gibi görünen eksikliklerin, özellikle küçük çocuklar için ölümcül kazalara neden olabileceği vurgulandı.

Ayakkabı ve Saraciye Ürünlerinde Kimyasal Risk Tespit Edildi

Denetimlerde ayakkabı grubundaki ürünlerde de ciddi kimyasal riskler ortaya çıktı. Özellikle bazı kadın sandaletlerinde kurşun oranının yasal sınırın 50 katına kadar çıktığı saptandı. Bu tür maddeler, cilt yoluyla vücuda geçerek uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.

Benzer şekilde çanta, cüzdan ve kemer gibi saraciye ürünlerinde yapılan analizlerde, yüzde 75 oranında uygunsuzluk tespit edildi. Bu ürünlerde kurşun ve kadmiyum oranlarının sınır değerleri aştığı belirlendi. Uzmanlar, bu kimyasalların sadece cilt sağlığını değil, sinir sistemi ve böbrek fonksiyonlarını da olumsuz etkileyebileceğini ifade ediyor.

Bakanlık, bu bulguların ardından hem tüketicilerin sağlığını korumak hem de yasalara uygun üretim yapan firmaların haksız rekabetle karşılaşmasını önlemek amacıyla yeni kısıtlama kararını devreye aldı.

Tüketiciler İçin Üç Alternatif İşlem Hakkı

Yeni düzenlemeyle birlikte, bu ürünleri sipariş eden tüketiciler için farklı işlem yolları tanımlandı. Eğer ürün, genelgenin yayımlanmasından önce yola çıktıysa veya Türkiye gümrük bölgesine giriş yaptıysa, basitleştirilmiş gümrük beyannamesi kapsamında işlemler tamamlanabilecek. Ancak belirtilen tarihten sonra yüklenen ya da ülkeye giren ürünler için detaylı beyan zorunluluğu getirildi.

Tüketici, dilerse eşyayı iade edebilmek için alışveriş yaptığı e-ticaret platformuyla iletişime geçip süreci başlatabilecek. Ayrıca, gümrük idaresine 'mahrecine iade' talebiyle başvuru yapılabilecek ya da eşyayı gümrüğe terk etme hakkı kullanılabilecek. Eğer eşya, belirlenen süre içinde serbest dolaşıma girmezse, Gümrük Kanunu gereği terk edilmiş sayılacak ve tasfiye süreci başlatılacak.

Cezai Yaptırım Uygulanmayacak

Ticaret Bakanlığı, söz konusu düzenlemenin tüketicilere yönelik cezai bir yaptırım içermediğini açıkladı. Ülkeye girişi kısıtlanan ürünleri, genelge öncesinde sipariş eden vatandaşlara herhangi bir ceza uygulanmayacak. Ancak bundan sonraki süreçte, belirtilen ürünlerin gümrükten geçebilmesi için detaylı beyan yapılması zorunlu olacak.

Yeni düzenleme, Türkiye'nin ithalat denetim sistemini güçlendirirken, güvenli ürünlerin piyasada yer almasını sağlamayı amaçlıyor. Tüketici sağlığı, çevre güvenliği ve haksız rekabetin önlenmesi hedefleri doğrultusunda atılan bu adımın, e-ticaret alanında standartları yükselteceği değerlendiriliyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım