Ticaret Bakanlığı'ndan Reklam Dünyasında Yeni Dönem!
Ticaret Bakanlığı, tüketici haklarını korumak ve gençleri zararlı alışkanlıklardan uzak tutmak amacıyla reklam yönetmeliğinde köklü değişikliğe gidiyor. Yeni düzenlemeyle elektronik sigara ve şans oyunları reklamları tamamen yasaklanırken, yapay zeka ile oluşturulan reklam içeriklerine bilgilendirme zorunluluğu getiriliyor.
Ticaret Bakanlığı, hızla değişen dijital alışkanlıklar ve teknolojik gelişmelere uyum sağlamak amacıyla 'Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği' üzerinde kapsamlı bir revizyon hazırlıyor. Sektör temsilcilerinin görüşüne sunulan taslak çalışma; dijital oyunlardaki gizli pazarlamalardan yapay zeka uygulamalarına, hedefli reklamcılıktan şans oyunlarına kadar geniş bir alanı kapsıyor.
Elektronik Sigara ve Şans Oyunlarına Reklam Engeli
Hazırlanan yeni düzenlemede en dikkat çeken başlıklardan biri, reklam yasaklarının kapsamının genişletilmesi oldu. Mevcut mevzuatta yer alan tütün mamulleri ve yasa dışı bahis reklamı yasaklarına; 'elektronik sigara' ve 'şans oyunları' da ayrı birer kategori olarak dahil ediliyor. Taslak yönetmelik yürürlüğe girdiğinde, bu sektörlere yönelik her türlü reklam faaliyeti tamamen yasaklanacak.
Yapay Zeka ve 'Dijital İnsan' Karakterlerine Uyarı Şartı
Teknolojinin pazarlama stratejilerindeki etkisi de Bakanlığın merceğine girdi. Reklamlarda ürünün daha cazip görünmesi için kullanılan filtreleme ve yazılım müdahalelerinin belirtilmesi zorunlu hale getiriliyor. Özellikle yapay zeka ile üretilen ve insan özellikleri taşıyan 'dijital karakterlerin' yer aldığı reklamlarda; tüketicinin bu durumu açık, anlaşılır ve ayırt edilebilir şekilde bilmesi sağlanacak.
Gençleri Korumak İçin 'Ganimet Kutuları'na Düzenleme
Dijital oyun dünyasındaki tüketim alışkanlıklarını hedef alan bakanlık, özellikle çocukları ve gençleri kumar benzeri yapılardan korumayı amaçlıyor. Oyun içindeki 'ganimet kutusu' (loot box), 'sürpriz içerik', 'sanal ürün paketi' gibi uygulamaların reklamları sıkı kurallara bağlanıyor. Bu düzenleme ile genç tüketicilerin ekonomik çıkarlarının ve psikolojik sağlıklarının korunması hedefleniyor.
Hedefli Reklamcılıkta Onay Dönemi Başlıyor
Tüketicilerin dijital ayak izlerini takip ederek sunulan 'hedefli reklamcılık' faaliyetlerinde şeffaflık dönemi başlıyor. Kişisel veri analizine dayalı reklam sunumları için şu kurallar uygulanacak:
Reklamın hangi kriterlere dayanarak kullanıcıya gösterildiği net şekilde açıklanacak.
Hedefli reklam gösterimi için tüketiciden ayrıca onay alınması şart koşulacak.
Özel nitelikli kişisel veriler üzerinden profilleme yapılarak reklam sunulamayacak.
Kullanıcının çocuk olduğu bilinen durumlarda kişisel veriye dayalı reklam hedeflemesi yapılamayacak.
Sosyal Medya Etkileyicilerine Netlik Zorunluluğu
Taslakta, sosyal medya etkileyicileri (influencer) aracılığıyla yürütülen pazarlama faaliyetlerine de değiniliyor. Influencer reklamlarının; tüketici tarafından ilk bakışta reklam olduğunun anlaşılacağı şekilde şeffaf ve açık olması yasal bir zorunluluk olarak yönetmelikteki yerini alıyor.