Taze Sıkım Zeytinyağı Diz Kireçlenmesini Hafifletebilir
Türk bilim insanları tarafından yürütülen çok merkezli deneysel bir çalışma, taze sıkım sızma zeytinyağının diz kireçlenmesi üzerindeki etkilerini ortaya koydu.
Osteoartrit Modeli Oluşturuldu: Zeytinyağıyla Beslenen Sıçanlarda Kireçlenme Azaldı
Araştırmada, sıçanların diz eklemlerine monosodyum asetat enjekte edilerek osteoartrit modeli oluşturuldu. Bu yöntem sayesinde diz kireçlenmesinin laboratuvar ortamında kontrollü şekilde gözlemlenmesi sağlandı. Oluşturulan bu modelin ardından sıçanlar 21 gün boyunca taze sıkım sızma zeytinyağıyla hazırlanmış özel yemlerle beslendi. Çalışmanın sonunda zeytinyağı tüketen grubun diz eklemlerinde hem kireçlenme düzeyinin hafiflediği hem de serumlarındaki oksidan maddelerin belirgin ölçüde azaldığı tespit edildi. Bu sonuç, zeytinyağının antioksidan etkisinin eklem yapıları üzerinde koruyucu rol oynayabileceğini gösterdi.
Kireçlenme ve Damar Sertliği Arasındaki Bağ: Okside LDL Kritik Noktada
Çalışmanın koordinatörü SBÜ Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Cemil Ertürk, diz kireçlenmesinin yalnızca mekanik bir yıpranma olarak düşünülmesinin eksik bir yaklaşım olduğunu vurguladı. Ertürk, osteoartritin çok faktörlü bir hastalık olduğuna dikkat çekerek metabolik bozukluklar, iltihabi süreçler ve genetik yatkınlığın da sürece etki ettiğini belirtti.
Ertürk ve ekibi, yıllar içerisinde gerçekleştirdikleri bilimsel çalışmalarla osteoartrit ile ateroskleroz (damar sertliği) arasında dikkat çekici benzerlikler keşfetti. Oksitlenmiş kötü kolesterol olarak bilinen ox-LDL'nin damar sertliğinde olduğu gibi diz kireçlenmesinde de artış gösterdiğini belirlediler. Paraksonaz-1 isimli koruyucu enzimin osteoartritli hastalarda düşük olması, yağ metabolizmasının bu hastalıkla doğrudan ilişkili olduğunu gösterdi. 2015 yılında yapılan bir başka çalışmada osteoartrit hastalarının vücut yağ oranlarının yüksek, kas oranlarının ise sarkopeni nedeniyle belirgin biçimde düşük olduğu keşfedildi. 2017'de yayınlanan çalışmada ise ox-LDL düzeylerinin diz kireçlenmesi hastalarında yüksek olması, iki hastalık arasındaki biyokimyasal benzerliği bir kez daha ortaya koydu.
Antioksidan Gücüyle Zeytinyağı Eklem Hasarını Azaltıyor
Prof. Dr. Ertürk, Akdeniz beslenmesinin temel unsurlarından biri olan taze sıkım sızma zeytinyağının güçlü antioksidan yapısı nedeniyle bu çalışmada tercih edildiğini söyledi. Yapılan deneylerde zeytinyağıyla beslenen sıçanlarda hem okside LDL seviyelerinin hem de diğer oksidan maddelerin belirgin şekilde düştüğü tespit edildi. Histopatolojik incelemelerde kıkırdak yüzeyinde oluşan aşınmanın azaldığı görüldü. Bu bulgular, zeytinyağının koruyucu bir besin olarak eklem sağlığına katkı sağlayabileceğine işaret ediyor.
Araştırmacılardan Uyarı: Zeytinyağı Tedavi Edici Bir İlaç Değil
Araştırma sonuçlarının umut verici olmasına rağmen Prof. Dr. Ertürk, bulguların yanlış yorumlanmaması gerektiğini özellikle vurguladı. Zeytinyağının osteoartriti 'tedavi eden' bir ilaç gibi sunulmasının bilimsel olarak doğru olmadığını belirten Ertürk, bu çalışmanın bir hayvan deneyi olduğunu ve kesin sonuçlara ulaşabilmek için geniş ölçekli insan çalışmalarına ihtiyaç duyulduğunu dile getirdi. Zeytinyağının destekleyici bir besin olarak önem taşıdığını, ancak tek başına tıbbi tedavi yerine geçmeyeceğini de ekledi.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım