Tapu İşlemlerinde Gerçek Bedel Dönemi Başlıyor
Gayrimenkul sektöründe uzun yıllardır uygulanan ve kamuoyunda neredeyse olağan hale gelen satış bedelini düşük gösterme uygulaması sona eriyor.
Gayrimenkul sektöründe uzun yıllardır uygulanan ve kamuoyunda neredeyse olağan hale gelen satış bedelini düşük gösterme uygulaması sona eriyor. Tapu işlemlerinde harç ve vergi yükünü azaltmak amacıyla kullanılan bu yöntem, 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek yeni düzenlemelerle birlikte tarihe karışacak. Konut, arsa ve iş yeri satışlarında gerçek bedelin tapuda beyan edilmesi zorunlu hale gelirken, sürecin denetimi Mali Suçları Araştırma Kurulu tarafından yürütülecek. Para transferlerine getirilen yeni kurallar ve artan cezalarla birlikte hem alıcılar hem de satıcılar için daha şeffaf bir dönem başlıyor.
Tapuda Düşük Bedel Gösterme Uygulaması Neden Sona Eriyor
Bugüne kadar gayrimenkul satışlarında taraflar, tapu harcı ve vergileri azaltmak amacıyla taşınmazın gerçek değerinin altında bir bedel beyan edebiliyordu. Özellikle büyük şehirlerde artan konut fiyatlarıyla birlikte bu yöntem yaygın şekilde kullanıldı. Gerçek değeri milyonlarca lira olan taşınmazların tapuda çok daha düşük rakamlarla gösterilmesi, kamunun ciddi bir vergi kaybı yaşamasına neden oldu. Yeni düzenlemeyle birlikte bu kaybın önüne geçilmesi ve kayıt dışı ekonominin azaltılması hedefleniyor. Devlet, tapu kayıtlarının piyasa gerçekleriyle uyumlu hale gelmesini amaçlarken, sistemin istismar edilmesine de izin vermemeyi planlıyor.
MASAK Denetimleri İle Para Hareketleri Yakından İzlenecek
Yeni dönemin en dikkat çeken unsurlarından biri, para transferlerine getirilen sıkı denetimler olacak. Gayrimenkul satışlarında yapılacak tüm ödemelerin banka aracılığıyla ve belgeli şekilde gerçekleştirilmesi zorunlu hale geliyor. Bankalar, yapılan transferlerin amacını ve içeriğini sorgulayacak, tapuda beyan edilen bedelle banka kayıtları arasında uyumsuzluk olması durumunda işlem yapılmasına izin vermeyecek. Ayrıca yüksek tutarlı para transferlerinde paranın kaynağına ilişkin bilgiler talep edilecek ve bu veriler gerektiğinde MASAK'a bildirilecek. Böylece yalnızca tapu işlemleri değil, bu işlemlere konu olan tüm mali hareketler detaylı şekilde izlenecek.
Yeni Sistem Gayrimenkul Satışlarını Nasıl Etkileyecek
Uygulamaya ilişkin değerlendirmelerde bulunan sektör temsilcileri, yeni sistemin özellikle yüksek bedelli gayrimenkul satışlarında önemli değişiklikler yaratacağını ifade ediyor. Bankacılık işlemlerinde nakit hareketlerine yönelik açıklama zorunluluğu artırılırken, belirli tutarların üzerindeki işlemler için ek belgeler talep edilecek. Yapılan transferlerin hangi amaçla gerçekleştirildiği açık şekilde belirtilecek ve genel ifadeler yeterli sayılmayacak. Bu durum, tapuda düşük bedel gösterilmesini fiilen imknsız hale getirecek. Uzmanlara göre yeni sistemle birlikte alım satım süreçleri daha uzun ve detaylı hale gelse de şeffaflık önemli ölçüde artacak.
Bazı Mali İşlemler İçin İstisnalar Uygulanacak
Getirilen düzenlemeler her işlemi kapsamakla birlikte, bazı mali hareketler için istisnalar da bulunuyor. Belirli tutarın altında kalan ATM işlemleri, kamu kurumlarıyla yapılan ödemeler ve bankaların kendi aralarındaki işlemler yeni beyan zorunluluklarının dışında tutulacak. Ancak gayrimenkul alım satımlarında bu istisnaların uygulanmayacağı belirtiliyor. Özellikle konut ve arsa satışlarında tüm ödeme sürecinin banka kayıtlarıyla uyumlu olması gerekecek. Bu kapsamda elden ödeme veya belgeye dayanmayan para transferleri ciddi riskler barındıracak.
Eksik Beyan Edenlere Ağır Mali Yaptırımlar Geliyor
Yeni düzenlemenin en caydırıcı yönlerinden biri ise cezaların artırılması oldu. Tapu harcında eksik beyanın tespit edilmesi halinde uygulanan vergi ziyaı cezası ciddi oranda yükseltildi. Gerçek satış bedeli ile tapuda beyan edilen tutar arasındaki fark üzerinden hem alıcıya hem de satıcıya cezalı harç ve vergi tahakkuk ettirilecek. Ayrıca bu cezanın geçmişe dönük incelemelerde de uygulanabileceği belirtiliyor. Yetkililer, yeni dönemde cezaların yanı sıra para transferi denetimlerinin de sıkılaştırılmasıyla birlikte kayıt dışı uygulamaların büyük ölçüde sona ereceğini vurguluyor.
Gayrimenkul Piyasasında Şeffaflık Dönemi
Uzman görüşlerine göre 2026 itibarıyla başlayacak bu yeni dönem, gayrimenkul piyasasında önemli bir zihniyet değişimini beraberinde getirecek. Tapu işlemlerinde gerçek bedelin beyan edilmesi artık bir tercih değil, zorunluluk haline gelecek. Hem alıcılar hem de satıcılar için daha güvenli ve denetlenebilir bir sistem kurulması hedeflenirken, piyasa değerlerinin daha sağlıklı oluşması bekleniyor. Artan denetimler ve ağır yaptırımlar, tapuda düşük bedel gösterme alışkanlığının kalıcı olarak sona ermesine yol açacak.